Od września 2020 roku uczniowie liceum i technikum będą mieli do czynienia z nowym programem nauczania. Pierwszoklasiści zaczną uczyć się łaciny i kultury antycznej i poświęcą na to jedną godzinę w tygodniu. Takie rozporządzenie wydało Ministerstwo Edukacji Narodowej. Celem ma być rzekome zapoznanie się z kulturą grecko-rzymską i świadomość tego, jak język łaciński wpłynął na języki z całego Świata. Uczniowie mają nauczyć się czytać proste dzieła w tymże języku. Historia to piękna dziedzina nauki, ale z tego, co się orientujemy, tematy związane z historią Grecji, a także językiem łacińskim są poruszane w prawie każdym podręczniku. Podczas kiedy inne Kraje ogromny nacisk kładą na edukację języków obcych, Polska znów zaskoczy swoim nieprzemyślanym programem edukacyjnym. Kiedy mamy możliwość zagospodarować młodzieży dodatkową godzinę lekcyjną, powinniśmy zrobić coś dla nich, a nie dla swoich politycznych ambicji. W czasach kiedy dzieci i młodzież cierpią na depresje, samookaleczają się, popełniają samobójstwa. W czasach, w których otyłość zabija, a brak więzi z rodzicami skutkuje problemami wychowawczymi i emocjonalnymi. W czasach, gdzie bardzo liczy się zaradność, twórcze myślenie i myślenie logiczne, wprowadza się do szkoły język łaciński oraz kulturę antyczną. W czasach, w których młodzież zdaje maturę, ale ma problemy z napisaniem CV lub określeniem swoich celów, wprowadza się dodatkowy przedmiot, który można byłoby zamienić innym. Ma się wrażenie, że się cofamy. Przyszłość naszych dzieci idzie w nieco złym kierunku. Bo jedną godzinę tygodniowo możemy poświęcić na naprawdę dobry WDŻ. Jedną godzinę w tygodniu możemy zagospodarować na inspirującą naukę o zdrowej żywności. Jedna godzina tygodniowo może być lekcją języka obcego, ale lekcją, na której próbujemy ze sobą rozmawiać w wybranym języku. Jedna godzina tygodniowo, na której porusza się problemy XXI wieku, prowadzona przez właściwą osobę, może odwieźć kogoś od samobójstwa lub zauważyć depresję młodego człowieka. Zainteresowanie językiem łacińskim i kulturą antyczną można rozwijać w domu. W domu jednak nie zawsze jest czas na zdrowy posiłek, na rozmowę z rodzicami. W większości domów się nie rozmawia z powodu braku czasu. W niektórych domach o depresji się nie mówi, chociaż wszyscy na nią cierpią. Rodzice nie wypełnią CV wkraczającego w dorosłość dziecka. Rodziców nie zawsze stać na kreatywne zajęcia językowe. I chociaż fajnie jest, kiedy można porozmawiać z rodzicami o seksie, miłości, to jednak rozmowa z ekspertem, wśród znajomych, może wpłynąć naprawdę znacząco na przyszłe życie. Jedna godzina w tygodniu ucznia technikum lub liceum mogłaby zmienić jego życie, ulepszyć. Tymczasem dostaną oni dodatkowy powód do stresu, dodatkową godzinę, która, może i ciekawa, ale nie przygotuje do życia.

Język łaciński i kultura antyczna to przedmiot nauczany w zakresie rozszerzonym na trzecim etapie edukacyjnym (szkoła ponadpodstawowa), co oznacza, że na realizację treści nauczania przeznacza się 240 godzin w cyklu dydaktycznym. Zasadniczą rolą przedmiotu język łaciński i kultura antyczna jest kształtowanie humanistycznej

Wstęp Język łaciński i kultura antyczna to przedmiot nauczany w zakresie rozszerzonym na trzecim etapie edukacyjnym (szkoła ponadpodstawowa), co oznacza, że na realizację treści nauczania przeznacza się 240 godzin w cyklu dydaktycznym. Zasadniczą rolą przedmiotu język łaciński i kultura antyczna jest kształtowanie humanistycznej wrażliwości uczniów i przekazanie im wiedzy na temat języka łacińskiego i kultury starożytnej Grecji i Rzymu, jak również ich roli w rozwoju kultury i języka polskiego. W związku z tym cele kształcenia zostały zdefiniowane w taki sposób, aby obejmowały receptywne i produktywne kompetencje w zakresie języka łacińskiego, w tym przede wszystkim znajomość charakterystycznych dla łaciny zjawisk językowych oraz umiejętność rozumienia i przekładu tekstu łacińskiego na język polski, a także kompetencje interkulturowe w zakresie kultury starożytnej Grecji i Rzymu oraz obecności i recepcji tradycji antycznej (w tym roli języka łacińskiego) w dziejach i kulturze polskiej. Zakres rozszerzony Cele kształcenia – wymagania ogólne W zakresie kompetencji językowych: znajomość gramatyki języka łacińskiego oraz umiejętność rozumienia i tłumaczenia tekstu zna i potrafi stosować podstawowe zjawiska morfologiczne i składniowe typowe dla języka łacińskiego. Uczeń rozumie czytany ze słownikiem tekst łaciński i dokonuje poprawnego przekładu prozatorskiego tekstu łacińskiego na język polski, z wykorzystaniem słownika łacińsko-polskiego, w tłumaczeniu zachowując polską normę językową. W zakresie kompetencji interkulturowych: znajomość kultury i tradycji antycznej oraz jej wpływu na kultury zna, rozumie i interpretuje zjawiska i teksty kultury antycznej, umieszczając je we właściwym dla nich kontekście i zauważając ich cechy dystynktywne, oraz rozpoznaje i interpretuje elementy tradycji antycznej w tekstach kultury późniejszej. W zakresie kompetencji społecznych: świadomość roli antyku w kształtowaniu się kultury i tożsamości polskiej oraz znaczenia kultury grecko-rzymskiej dla kultury europejskiej i ma świadomość znaczenia tradycji antycznej dla kształtowania się i rozwoju kultury polskiej i światowej. Treści nauczania – wymagania szczegółowe W zakresie kompetencji językowych. Uczeń: zna i rozpoznaje następujące formy morfologiczne z zakresu gramatyki języka łacińskiego: formy fleksyjne rzeczowników regularnych deklinacji I – V, formy fleksyjne następujących rzeczowników nieregularnych: Iuppiter, deus, domus, vis, formy fleksyjne przymiotników deklinacji I – III, formy fleksyjne i zasady użycia zaimków: is, quis, qui, hic, ille oraz zaimków osobowych i dzierżawczych, formy fleksyjne liczebników głównych i porządkowych: 1–20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100, 1000, zasady stopniowania regularnego przymiotników deklinacji I – III oraz stopniowania nieregularnego następujących przymiotników: bonus, malus, parvus, magnus, multi, zasady tworzenia i stopniowania przysłówków pochodzących od przymiotników deklinacji I – III, formy strony czynnej i biernej czasowników regularnych koniugacji I – IV w trybie orzekającym (indicativus) i łączącym (coniunctivus) w następujących czasach: praesens, imperfectum, perfectum, plusquamperfectum, futurum I oraz formy trybu rozkazującego w czasie teraźniejszym w stronie czynnej (imperativus praesentis activi), formy bezokolicznika łacińskiego: infinitivus praesentis activi, infinitivus praesentis passivi, infinitivus perfecti activi, infinitivus perfecti passive, formy imiesłowów: participium praesentis activi, participium perfecti passivi, participium futuri passivi (gerundivum), formy rzeczownika odczasownikowego (gerundium), formy czasowników nieregularnych:– esse i wybrane composita (possum,prosum, adsum, absum),– volo, nolo,– eo i wybrane composita (abeo, redeo, obeo),– fero i wybrane composita (affero, aufero, differo),– tollo,– fio,– verba defectiva: odi, memini, coepi,– verba deponentia i semideponentia; zna i rozpoznaje następujące zjawiska składniowe z zakresu gramatyki języka łacińskiego: szyk zdania łacińskiego, strukturę składniową zdania w stronie czynnej i biernej, następujące funkcje składniowe i semantyczne rzeczownika: (Nominativus jako orzecznik, Nominativus. duplex, Genetivus partitivus, Dativus possessivus, Dativus auctoris, Acccusativus duplex, Ablativus temporis, Ablativus comparationis), następujące konstrukcje składniowe charakterystyczne dla łaciny: Accusativus cum infinitivo (ACI), Nominativus cum infinitivo (NCI), coniugatio periphrastica passiva (CPP), Ablativus absolutus, bezprzyimkowe użycie nazw miast, następujące typy zdań podrzędnych w języku łacińskim: zdania okolicznikowe czasu, przyczyny, warunku, celu i skutku, zdania dopełnieniowe; zna i rozpoznaje formy morfologiczne i strukturę składniową tłumaczonego tekstu; identyfikuje, z wykorzystaniem posiadanej wiedzy na temat gramatyki łacińskiej, formy podstawowe słów występujących w tłumaczonym tekście; zapoznaje się z podstawowym słownictwem typowym dla autorów określonych w kanonie; zna podstawowe techniki przekładu tekstu łacińskiego; zna zasady tworzenia spójnego i zgodnego z polską normą językową przekładu z języka łacińskiego na język polski; dokonuje następujących transformacji gramatycznych w zakresie morfologii: odmienia rzeczowniki regularne deklinacji I–V, odmienia następujące rzeczowniki nieregularne: Iuppiter, deus, domus, vis, odmienia przymiotniki deklinacji I–III, odmienia i poprawnie używa następujących zaimków: is, quis, qui, hic, ille oraz zaimków osobowych i dzierżawczych, odmienia i poprawnie posługuje się formami liczebników głównych i porządkowych: 1–20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100, 1000, stopniuje przymiotniki: regularnie – przymiotniki deklinacji I–III oraz nieregularnie – następujące przymiotniki: bonus, malus, parvus, magnus, multi, tworzy i stopniuje przysłówki pochodzące od przymiotników deklinacji I–III, odmienia czasowniki regularne koniugacji I–IV w trybie orzekającym (indicativus) i łączącym (coniunctivus) w następujących czasach: praesens, imperfectum, perfectum, plusquamperfectum, futurum I oraz tworzy formy trybu rozkazującego w czasie teraźniejszym w stronie czynnej (imperativus praesentis activi), tworzy i posługuje się następującymi formami bezokolicznika łacińskiego: infinitivus praesentis activi, infinitivus praesentis passivi, infinitivus perfecti activi, infinitivus perfecti passivi, tworzy i stosuje następujące formy imiesłowów: participium praesentis activi, participium perfecti passivi, participium futuri passivi (gerundivum), tworzy i odmienia rzeczownik odczasownikowy (gerundium), odmienia następujące czasowniki nieregularne:– esse i wybrane composita (possum,prosum, adsum, absum),– volo, nolo,– eo i wybrane composita (abeo, redeo, obeo),– fero i wybrane composita (affero, aufero, differo),– tollo,– fio,– verba defectiva: odi, memini, coepi,– verba deponentia i semideponentia, dokonuje następujących transformacji gramatycznych w zakresie zjawisk składniowych:– przekształca strukturę składniową zdania łacińskiego,– przy przekształcaniu zdań zawierających charakterystyczne dla łaciny zjawiska składniowe poprawnie posługuje się następującymi funkcjami składniowymi i semantycznymi: (Nominativus jako orzecznik, Nominativus duplex, Genetivus partitivus, Dativus possessivus, Dativus auctoris, Accusativus duplex, Ablativus temporis, Ablativus comparationis),– przy przekształcaniu zdań zawierających charakterystyczne dla łaciny zjawiska składniowe poprawnie posługuje się następującymi konstrukcjami składniowymi: Accusativus cum infinitivo (ACI), Nominativus cum infinitivo (NCI), coniugatio periphrastica passiva (CPP), Ablativus absolutus, bezprzyimkowe użycie nazw miast, potrafi poprawnie stosować podstawową terminologię gramatyczną w odniesieniu do opisu łacińskiego systemu językowego, potrafi czytać ze zrozumieniem prozatorski tekst łaciński (z zakresu tekstów określonych w kanonie), posługując się w tym celu słownikiem, poprawnie tłumaczy charakterystyczne dla łaciny:– następujące funkcje składniowe i semantyczne (Nominativus jako orzecznik, Nominativus duplex, Genetivus partitivus, Dativus possessivus, Dativus auctoris, Accusativus duplex, Ablativus temporis, Ablativus comparationis),– następujące zjawiska składniowe Accusativus cum infinitivo (ACI), Nominativus cum infinitivo (NCI), coniugatio periphrastica passiva (CPP), Ablativus absolutus, bezprzyimkowe użycie nazw miast,– następujące typy zdań podrzędnych: zdania okolicznikowe czasu, przyczyny, warunku, celu i skutku, zdania dopełnieniowe, potrafi korzystać ze słownika łacińsko-polskiego przy sporządzaniu przekładu, potrafi w przypadku wyrazów wieloznacznych wybrać znaczenie odpowiednie dla kontekstu/tematyki tłumaczonego tekstu, dokonuje poprawnego przekładu prozatorskiego tekstu łacińskiego z zakresu tekstów określonych w kanonie na język polski, w tłumaczeniu zachowując polską normę językową. W zakresie kompetencji kulturowych. Uczeń: posiada podstawową wiedzę o następujących kluczowych zjawiskach z zakresu mitologii greckiej i rzymskiej: mity o powstaniu świata, mity o bogach olimpijskich i pozostałych bóstwach panteonu greckiego, mity o głównych herosach – Prometeusz, Herakles, Tezeusz, Argonauci, mity o wojnie trojańskiej i powrocie bohaterów spod Troi, mity ajtiologiczne, wyjaśniające powstanie zjawisk i rzeczy, związki mitologii greckiej z rzymską, mity o wędrówce Eneasza, mity o powstaniu Rzymu; posiada podstawową wiedzę o następujących kluczowych zjawiskach z zakresu historii starożytnej: historia Grecji:– wielka kolonizacja,– idea państw-miast (poleis: Ateny, Sparta, Teby, Korynt),– formy ustrojowe w Grecji: demokracja ateńska, ustrój spartański,– wojny perskie,– wojna peloponeska,– podboje Aleksandra Wielkiego i państwa hellenistyczne; historia Rzymu:– ekspansja terytorialna Rzymu i podboje; prowincje rzymskie,– wojny punickie – Kartagina, postacie Hannibala, Scypiona Afrykańskiego i Katona Starszego,– upadek republiki i dyktatura Cezara; inne kluczowe postacie życia publicznego późnej republiki: Cezar, Pompejusz, Krassus, Antoniusz, Cyceron, Katon Młodszy, Marek Brutus,– droga do władzy i panowanie Oktawiana Augusta,– Rzym pod władzą cesarzy; sylwetki wybranych cesarzy: Tyberiusz, Kaligula, Klaudiusz, Neron, Wespazjan, Trajan, Hadrian, Marek Aureliusz, Domicjan, Konstantyn Wielki,– formy ustrojowe w Rzymie: republika, pryncypat, dominat,– upadek cesarstwa zachodniego; posiada podstawową wiedzę o następujących kluczowych zjawiskach z zakresu historii literatury starożytnej: literatura grecka:– Homer, Iliada i Odyseja,– liryka grecka (wybrane wiersze Alkajosa, Safony i Anakreonta),– tragedia: wybrane dzieła Ajschylosa (Prometeusz skowany, Oresteja), Sofoklesa (Król Edyp, Antygona), i Eurypidesa (Medea),– historiografia: Herodot, Dzieje i Tukidydes, Wojna peloponeska, literatura rzymska:– Cyceron: mowy (Mowy przeciwko Katylinie, Mowa w obronie poety Archiasza, Filipiki), listy,– Cezar, Pamiętniki o wojnie galijskiej, Pamiętniki o wojnie domowej,– Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta (księga I, księga XXI),– Wergiliusz, Eneida,– Horacy, Pieśni (wybrane wiersze),– Owidiusz, Metamorfozy,– Seneka, Listy moralne do Lucyliusza,– Tacyt, Roczniki; posiada podstawową wiedzę o następujących kluczowych zjawiskach i dziełach z obszaru filozofii starożytnej: początki filozofii greckiej: Tales z Miletu, Anaksymander, Anaksymenes, Demokryt, Heraklit, Pitagoras, Sokrates, Platon: Uczta, Obrona Sokratesa, Państwo, Arystoteles, szkoły filozoficzne: stoicka i epikurejska w Grecji i Rzymie, wybrane pisma filozoficzne Cycerona: O przyjaźni, O starości; posiada podstawową wiedzę o następujących kluczowych zjawiskach z zakresu kultury materialnej w starożytności: greckie malarstwo wazowe (style w malarstwie wazowym: czarnofigurowy, czerwonofigurowy; dominujące tematy w malarstwie wazowym), kluczowe postacie i dzieła rzeźby greckiej: Fidiasz (dekoracja Partenonu, Zeus Olimpijski, Atena Parthenos), Poliklet (Doryforos), Myron (Dyskobol), Praksyteles (Wenus z Knidos), Lizyp (Apoksyomenos, portrety Aleksandra Wielkiego); Wenus z Milo, Grupa Laokoona, architektura grecka: porządki architektoniczne (dorycki, joński, koryncki), wybrane typy budowli i ich przeznaczenie (teatr, świątynia, stadion, stoa), najważniejsze budowle starożytnej Grecji: zabudowa Akropolu, architektura rzymska: wybrane typy budowli i ich przeznaczenie (amfiteatr, cyrk, stadion, termy, łuk triumfalny, akwedukt, willa rzymska, bazylika), najważniejsze budowle starożytnego Rzymu: Koloseum, kolumna Trajana, Forum Romanum, Panteon; Pompeje jako przykład miasta rzymskiego; posiada podstawową wiedzę o następujących kluczowych zjawiskach z zakresu życia publicznego i prywatnego w starożytnej Grecji i Rzymie: sport i widowiska w Grecji i Rzymie: igrzyska w Olimpii, igrzyska gladiatorskie w Rzymie, wyrocznie: Delfy i ich rola, Sybilla, życie domowe i rodzinne w Grecji i Rzymie (dom; rodzina; dzieci i edukacja; imiona i nazwiska greckie i rzymskie; ubiór w Grecji i Rzymie), życie społeczne i gospodarcze (miasto i wieś, drogi, handel; religie w świecie greckim i rzymskim; wyrocznie – Delfy, Sybilla; niewola i niewolnicy; fenomen prawa rzymskiego; kalendarz; armia grecka i rzymska; rozrywki); posiada podstawową wiedzę o następujących kluczowych zjawiskach z zakresu tradycji antycznej i recepcji antyku: obecność tradycji greckiej i rzymskiej we współczesnym życiu publicznym i kulturalnym, przetworzenia motywów kulturowych greckich i rzymskich w kulturze późniejszej, polskiej i światowej na płaszczyznach: literackiej, sztuk plastycznych, sztuk wizualnych; potrafi wskazać najważniejsze cechy charakterystyczne i poddać interpretacji uwzględniającej właściwy kontekst kulturowy następujące kluczowe zjawiska z zakresu mitologii greckiej i rzymskiej: mity o powstaniu świata, mity o bogach olimpijskich i pozostałych bóstwach panteonu greckiego, mity o głównych herosach – Prometeusz, Herakles, Tezeusz, Argonauci, mity o wojnie trojańskiej i powrocie bohaterów spod Troi, mity ajtiologiczne wyjaśniające powstanie zjawisk i rzeczy, związki mitologii greckiej z rzymską, mity o wędrówce Eneasza, mity o powstaniu Rzymu; potrafi scharakteryzować i poddać interpretacji uwzględniającej właściwy kontekst kulturowy następujące kluczowe zjawiska z zakresu historii starożytnej: historia Grecji:– wielka kolonizacja,– idea państw-miast (poleis: Ateny, Sparta, Teby, Korynt),– formy ustrojowe w Grecji: demokracja ateńska, ustrój spartański,– wojny perskie,– wojna peloponeska,– podboje Aleksandra Wielkiego i państwa hellenistyczne, historia Rzymu:– ekspansja terytorialna Rzymu i podboje; prowincje rzymskie,– wojny punickie – Kartagina, postacie Hannibala, Scypiona Afrykańskiego i Katona Starszego,– upadek republiki i dyktatura Cezara; inne kluczowe postacie życia publicznego późnej republiki: Cezar, Pompejusz, Krassus, Antoniusz, Cyceron, Katon Młodszy, Marek Juniusz Brutus,– droga do władzy i panowanie Oktawiana Augusta,– Rzym pod władzą cesarzy; sylwetki wybranych cesarzy: Tyberiusz, Kaligula, Klaudiusz, Neron, Wespazjan, Trajan, Hadrian, Marek Aureliusz, Domicjan, Konstantyn Wielki,– formy ustrojowe w Rzymie: republika, pryncypat, dominat,– upadek cesarstwa zachodniego; potrafi wskazać najważniejsze cechy charakterystyczne i poddać interpretacji uwzględniającej właściwy kontekst kulturowy następujące kluczowe zjawiska z zakresu historii literatury starożytnej: literatura grecka:– Homer, Iliada i Odyseja,– liryka grecka (wybrane wiersze Alkajosa, Safony i Anakreonta),– tragedia: wybrane dzieła Ajschylosa (Prometeusz skowany, Oresteja), Sofoklesa (Król Edyp, Antygona) i Eurypidesa (Medea),– historiografia: Herodot, Dzieje i Tukidydes, Wojna peloponeska; literatura rzymska:– Cyceron: mowy (Mowy przeciwko Katylinie, Mowa w obronie poety Archiasza, Filipiki), listy,– Cezar, Pamiętniki o wojnie galijskiej, Pamiętniki o wojnie domowej,– Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta (księga I, księga XXI),– Wergiliusz, Eneida,– Horacy, Pieśni (wybrane wiersze),– Owidiusz, Metamorfozy,– Seneka, Listy moralne do Lucyliusza,– Tacyt, Roczniki; potrafi wskazać najważniejsze cechy charakterystyczne i poddać interpretacji uwzględniającej właściwy kontekst kulturowy następujące kluczowe zjawiska i dzieła z zakresu filozofii starożytnej: początki filozofii greckiej: Tales z Miletu, Anaksymander, Anaksymenes, Demokryt, Heraklit, Pitagoras, Sokrates, Platon: Uczta, Obrona Sokratesa, Państwo, Arystoteles, szkoły filozoficzne: stoicka i epikurejska w Grecji i Rzymie, wybrane pisma filozoficzne Cycerona: O przyjaźni, O starości; potrafi wskazać najważniejsze cechy charakterystyczne i poddać interpretacji uwzględniającej właściwy kontekst kulturowy następujące kluczowe zjawiska z zakresu kultury materialnej w starożytności: greckie malarstwo wazowe (style w malarstwie wazowym: czarnofigurowy, czerwonofigurowy; dominujące tematy w malarstwie wazowym), kluczowe postacie i dzieła rzeźby greckiej: Fidiasz (dekoracja Partenonu, Zeus Olimpijski, Atena Parthenos), Poliklet (Doryforos), Myron (Dyskobol), Praksyteles (Wenus z Knidos), Lizyp (Apoksyomenos, portrety Aleksandra Wielkiego); Wenus z Milo, Grupa Laokoona, architektura grecka: porządki architektoniczne (dorycki, joński, koryncki), wybrane typy budowli i ich przeznaczenie (teatr, świątynia, stadion, stoa), najważniejsze budowle starożytnej Grecji: zabudowa Akropolu, architektura rzymska: wybrane typy budowli i ich przeznaczenie (amfiteatr, cyrk, stadion, termy, łuk triumfalny, akwedukt, willa rzymska, bazylika), najważniejsze budowle starożytnego Rzymu: Koloseum, kolumna Trajana, Forum Romanum, Panteon; Pompeje jako przykład miasta rzymskiego; potrafi scharakteryzować i poddać interpretacji uwzględniającej właściwy kontekst kulturowy następujące kluczowe zjawiska z zakresu życia publicznego i prywatnego w starożytnej Grecji i Rzymie: sport i widowiska w Grecji i Rzymie: igrzyska w Olimpii, igrzyska gladiatorskie w Rzymie, życie domowe i rodzinne w Grecji i Rzymie (dom; rodzina; dzieci i edukacja; imiona i nazwiska greckie i rzymskie; ubiór w Grecji i Rzymie), życie społeczne i gospodarcze (miasto i wieś, drogi, handel; niewola i niewolnicy; religie w świecie greckim i rzymskim; wyrocznie – Delfy, Sybilla; fenomen prawa rzymskiego; kalendarz; armia grecka i rzymska; rozrywki); potrafi rozpoznać i poddać interpretacji w kontekście kultury greckiej i rzymskiej oraz kultur późniejszych następujące kluczowe zjawiska z zakresu tradycji antycznej i recepcji antyku: obecność tradycji greckiej i rzymskiej we współczesnym życiu publicznym i kulturalnym, przetworzenia motywów kulturowych greckich i rzymskich w kulturze późniejszej polskiej i światowej na płaszczyznach: literackiej, sztuk plastycznych, sztuk wizualnych. W zakresie kompetencji społecznych. Uczeń: dostrzega wagę systematyczności w poznawaniu zjawisk gramatycznych i dokładności w sporządzaniu adekwatnego przekładu; nabiera umiejętności szybkiego praktycznego zastosowania i ćwiczenia nowo nabytej wiedzy; dostrzega znaczenie języka łacińskiego oraz kultury starożytnej Grecji i Rzymu dla kultury polskiej, europejskiej i światowej; jest świadomy antycznych korzeni kultury polskiej, europejskiej i światowej; dzięki poznaniu źródeł kultury polskiej, europejskiej i światowej staje się jej świadomym odbiorcą i uczestnikiem. Kanon tekstów Cyceron: De amicitia, De senectute, In Verrem, In Catilinam, Pro Archia poeta, wybór listów, Disputationes Tusculanae; Cezar: Commentarii de bello Gallico, Commentari de bello civili; Nepos: De viris illustribus (Hannibal, Epaminondas, Alkibiades, Temistokles); Liwiusz: Ab urbe condita (księga I); Hyginus: Fabulae; Seneka: Epistulae morales ad Lucillium. Kanon tekstów zawiera listę autorów i dzieł zalecanych do wykorzystania w wybranych przez nauczyciela fragmentach, w postaci oryginalnej lub preparowanej. Nauczyciel w zależności od warunków organizacyjnych i potrzeb może dokonać wyboru jednego lub więcej spośród zalecanych tekstów. Wybrany fragment (w wersji oryginalnej lub preparowanej) nie powinien odbiegać pod względem gramatycznym, stylistycznym i leksykalnym od norm językowych łaciny klasycznej. Warunki i sposób realizacji Kształcenie klasyczne ze względu na swoją specyfikę oraz wielowymiarowość nie poddaje się precyzyjnym podziałom i kwantyfikacji. Głównym założeniem kształcenia klasycznego, realizowanego w ramach przedmiotu jest pogłębienie humanistycznej formacji ucznia i przygotowanie go do podjęcia studiów na kierunkach językowych, kulturowych i społecznych. W realizacji procesu dydaktycznego niezbędne jest więc wyodrębnienie treści z zakresu języka oraz treści kulturowych, przy czym podział ten nie może przebiegać linearnie, a treści językowe i kulturowe powinny wzajemnie się przenikać, dając uczniowi możliwość zapoznania się z najważniejszymi osiągnięciami grecko-rzymskiego antyku i ich recepcją w kulturze późniejszej. Ponadto zaleca się korelację treści nauczania z zakresu języka łacińskiego i kultury antycznej z innymi przedmiotami humanistycznymi (w szczególności z językiem polskim, historią, wiedzą o kulturze, filozofią). Założenie kształtowania w trakcie procesu dydaktycznego obok kompetencji językowych także i kulturowych nie wyklucza jednoczesnego dążenia do osiągnięcia przez doskonalenie kompetencji językowych, które skoncentrowane powinno być na odbiorze, rozumieniu i umiejętności poprawnego przekładu tekstu łacińskiego na język polski. Zaleca się więc stosowanie przez nauczycieli zróżnicowanych metod nauczania, technik i środków dydaktycznych, w tym szerokie zastosowanie technik multimedialnych i nowych technologii, co wymaga zapewnienia przez szkołę odpowiednich warunków realizacji procesu dydaktycznego (sali wyposażonej w rzutnik multimedialny i komputer ze stałym łączem internetowym, dostępu do słowników łacińsko-polskich i innych materiałów pomocniczych itp.). Wszystkie te działania powinny służyć rozwijaniu u uczniów świadomości znaczenia języka łacińskiego i kultury antycznej w różnych dziedzinach współczesnej kultury i nauki. Nauczanie języka łacińskiego i kultury antycznej to proces wymagający odpowiednich warunków organizacyjnych. Podstawa programowa zakłada realizację procesu dydaktycznego w cyklu 240 godzin, przy czym cykl ten może być rozłożony na poszczególne lata nauki wedle możliwości organizacyjnych danej szkoły. Zaleca się jednak cztero- lub trzyletni cykl kształcenia, który zapewni równomierny rozkład treści nauczania i osiągnięcie celów kształcenia. Źródło: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II nr 1. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum. z 2017 r., poz. 59, 949 i 2203

Homo Romanus I Zeszyt ćwiczeń. Pierwszy od kilkunastu lat nowy podręcznik do szkół ponadgimnazjalnych, zrywający z dziewiętnastowieczną koncepcją nauczania języka łacińskiego. Doświadczony zespół autorski. Format A4 pozwalający na lepsze wyeksponowanie materiału ilustracyjnego. Nowoczesny, przemyślany, logiczny i przejrzysty

Ministerstwo Edukacji Narodowej uzupełniło podstawę programową w zakresie podstawowym o przedmiot język łaciński i kultura antyczna. Będzie on mógł być realizowany w klasie I liceum ogólnokształcącego i technikum jako przedmiot do wyboru. Rozporządzenie w tej sprawie opublikowano w Dzienniku Ustaw. Na realizację przedmiotu język łaciński i kultura antyczna – zakres podstawowy w liceum ogólnokształcącym i technikum przewidziana jest jedna godzina tygodniowo w klasie I. Głównym założeniem zaproponowanej podstawy programowej tego przedmiotu jest wyposażenie uczniów, pod kierunkiem nauczyciela, w narzędzia do czytania prostych tekstów łacińskich. Celem zajęć jest również pokazanie uczniom oddziaływania języka łacińskiego oraz kultury grecko-rzymskiego antyku na języki i kulturę europejską wieków późniejszych. Podstawa programowa ma przede wszystkim dać nauczycielom szansę wykształcenia wśród uczniów przekonania z jednej strony o doniosłości, z drugiej – o atrakcyjności tych humanistycznych zagadnień. Podstawa programowa traktuje język łaciński jako pewien kod, którym elity europejskie posługiwały się przez stulecia, a którego odczytanie wymaga specyficznych kompetencji. Zaproponowana podstawa programowa zaleca kształcenie przede wszystkim umiejętności, a nie przekazywanie wiedzy deklaratywnej o języku i jego strukturze gramatycznej. Uczniowie mają rozpoznawać i rozumieć wybrane, podstawowe formy ekspresji językowej. Przypomnijmy, że oprócz języka łacińskiego i kultury antycznej, uczniowie pierwszej klasy liceum ogólnokształcącego i technikum mają do wyboru filozofię, plastykę lub muzykę. Przedmioty te realizowane są w wymiarze jednej godziny tygodniowo. W opublikowanym rozporządzeniu uzupełniono także opis warunków i sposobów realizacji podstawy programowej z przedmiotu język łaciński i kultura antyczna. Podstawa prawna Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia

JĘZYK ŁACIŃSKI I KULTURA ANTYCZNA Poziom rozszerzony Symbol arkusza MJLP-R0-100-2305 DATA: 8 maja 2023 r. GODZINA ROZPOCZĘCIA: 14:00 CZAS TRWANIA: 180 minut LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 50 Przed rozpoczęciem pracy z arkuszem egzaminacyjnym 1. Sprawdź, czy nauczyciel przekazał Ci właściwy arkusz egzaminacyjny,

Matura 2014 z języka łacińskiego i kultury antycznej odbył się 6 maja o godzinie 14. Maturzyści zdawali egzamin albo na poziomie podstawowym albo rozszerzonym. Po zakończeniu matury, na naszej stronie internetowej znajdą arkusze i przykładowe odpowiedzi. Matura 2014 z języka łacińskiego i kultury antycznej na poziomie podstawowym trwa 120 minut i polega na rozwiązaniu arkusza w któym znajdą się zadania: leksykalno-gramatyczne, sprawdzające rozumienie oryginalnego tekstu łacińskiego i sprawdzające znajomość kultury antycznej. TU ZNAJDZIESZ ARKUSZE:ŁACINA - POZIOM PODSTAWOWYŁACINA - POZIOM ROZSZERZONYCzy matura była trudna? Zapytaliśmy Anne Gebauer, studentkę Filologii włoskiej na Uniwersytecie imienia Adama Mickiewicza oraz Międzykierunkowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Powiedziałabym, że była to przyjemna matura do rozwiązania. W szkole miałam zajęcia z języka łacińskiego dwa razy w tygodniu, dlatego taki egzamin nie był dla mnie trudny. Chociaż były w arkuszu podchwytliwe pytania. Najtrudniejsze były pytania sprawdzające jednakowy sens w zdaniach. Przygotowując się do matury z języka łacińskiego i kultury antycznej niestety nie można poczytać sobie literatury publicystycznej czy pooglądać filmów – tak jak w językach nowożytnych: angielskim, niemieckim. Przygotowując do egzaminu pozostaje tylko powtórzenie tablic gramatycznych i tłumaczenie tekstów. Te ostatnie nie tylko pozwolą zapamiętać konstrukcję zdań, ale i dodadzą wiedzy z kultury 2014 JĘZYK ŁACIŃSKI I KULTURA ANTYCZNA - PODSTAWA - PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZICZĘŚĆ I – leksykalno-gramatycznaZadanie czy zostały zestawione dokładnie takie same formy gramatyczne (VERUM) rzeczownika convivium, convivii i przymiotnika memorabilis, memorabile, czy nie (FALSUM). Wpisz właściwy kwalifikator obok każdej pary convivia – memorabili FALSUM2. convivii – memorabiles FALSUM3. conviviis – memorabilibus VERUM4. conviviorum – memorabilem FALSUM5. convivium – memorabile VERUMZadanie poprawny wariant uzupełnienia każdego Antiqui tradunt Europam filiam Agenoris regis ….A. estB. fuisseC. fuitD. sunt2. Puella cum amicis in … litoraB. litoreC. litoriD. litus3. Pulcherrimus … erat taurus tauriB. taurōC. taurorumD. taurum4. Taurus rogavit, ut puella caput eius floribus …. .A. ornabatB. ornaretC. ornatD. ornet5. Europa omni metu … in tergo tauri tollensB. tollenteC. sublatiD. sublatoZadanie czy wymienione pary zdań wyrażają dokładnie tę samą treść (VERUM), czy nie (FALSUM). Obok każdej pary zdań wpisz właściwy Fides firmamentum amicitiae est, ut putamus. = Fidem firmamentum amicitiae esse putamus. VERUM2. Ius amicitiae hominibus colendum est.= Ius amicitiae a hominibus cultum est. FALSUM3. Quot amicos habeam? = Quot amici mihi sint? VERUM4. Novos amicos veteribus anteponere solemus.= Novi amici veteribus anteponendi sunt. VERUM5. Verum amicum pecuniā non parabis.= Verus amicus pecuniā te parabit. FALSUMZadanie każdego pytania dobierz poprawną odpowiedź. Wpisz do tabeli właściwą Unde remeas, amice?2. Quid emere cupiebas?3. Emisti?4. Quo nunc vades?5. Cuius opera legere cupis?A. apud bibliopolamB. CaesarisC. commentariosD. e taberna librariaE. in bibliothecamF. in foroG. Non. D2. poprawny przekład podkreślonych fragmentów Bibamus aquam pijemyB. piliśmyC. wypijemyD. wypijmy2. His hominibus ludus noster non tamtegoB. tamtymC. tychD. tym3. Hospites ad cenam są zapraszaniB. zapraszająC. zaprosiliD. zostali zaproszeni4. Lavate manus niech umyjąB. umyjąC. umyjcieD. umyjecie5. Servi maximam amphoram dużąB. większąC. najwięcejD. największąZadanie łacińskim wyrażeniom ich polskie przekłady. Wpisz w odpowiednie miejsce tabeli literę oznaczającą poprawny łacińskie1. ab extra2. ad gustum3. in posterum4. per errorem5. pro memoriaA. dla pamięciB. do smakuC. między obecnymiD. na przyszłośćE. od początkuF. przez pomyłkęG. w przeszłościH. z zewnątrz1. zdania zgodnego z prawdą napisz VERUM, natomiast obok niezgodnego z prawdą napisz „Aut cum scuto aut in scuto” to łaciński przekład jednego z powiedzeń Spartan. VERUM2. Formuła „Alea iacta est” była wygłaszana na zakończenie uczt rzymskich. FALSUM3. „Panem et circenses!” domagał się lud rzymski od cesarzy. VERUM4. Polskie przysłowie „Robisz z igły widły” ma taką samą wymowę jak łacińskie „Elephantum e musca facis”. VERUM5. Sentencja „Ab ovo usque ad mala” wywodzi się z religii rzymskiej. FALSUMZadanie błędne znaczenie wymienionych arenaA. miejsce dla chóruB. plac wysypany piaskiemC. teren przeznaczony do walkiD. widownia pewnych zdarzeń2. cyrkA. okrągły namiotB. miejsce wyścigówC. przyrząd do kreśleniaD. śmieszna sytuacja3. ludycznyA. biesiadnyB. rozrywkowyC. wulgarnyD. zabawowy4. teatralnyA. nienaturalny, przesadnyB. przeznaczony dla teatruC. uświęcony zwyczajemD. wystawiany na scenie5. tryumfA. danina narzucona pokonanymB. najwyższe wojskowe wyróżnienieC. uroczystość z racji zwycięstwaD. wybitne osiągnięcie w jakiejś dziedzinieCzęść II – rozumienie oryginalnego tekstu łacińskiegoPrzeczytaj tekst i wykonaj zadania 9.– Cornelius Nepos, Vitae, Cato[Cato] in omnibus rebus singulari fuit industria: nam et agricola sollers et peritus iuris consultus et magnus imperator et probabilis orator et cupidissimus litterarum fuit. Quarum studium etsi senior arripuerat, tamen tantum progressum fecit, ut non facile reperiri possit neque de Graecis neque de Italicis rebus, quod ei fuerit incognitum. Ab adulescentia confecit orationes. Senex historias scribere instituit. Earum sunt libri septem. Primus continet res gestas regum populi Romani, secundus et tertius unde quaeque civitas orta sit Italica, ob quam rem omnes Origines videtur appellavisse. In quarto autem bellum Poenicum est primum, in quinto secundum. Atque haec omnia capitulatim sunt Catonis – Marek Katon – mówca, pisarz i polityk – – – Początki, tytuł dzieła sit – wzięło – punicki, zgodny z treścią tekstu, wariant dokończenia Katon odznaczał się pracowitościąA. w pojedynczych we wszystkich w wyjątkowych w wybranych KatonA. studiował uwielbiał znał czytał KatonA. zaczął pisać mowy w zaczął pisać mowy w wieku zaczął pisać mowy w wieku w ogóle nie pisał Wojny Rzymu z Kartaginą Katon opisał wA. 1 księdze 2 i 3 księdze 4 księdze 4 i 5 księdze Wojny punickie zostały przez Katona opisaneA. czterech możliwych zakreśl to znaczenie słowa, w jakim wystąpiło ono w singularisA. osobistyB. pojedynczyC. nadzwyczajnyD. prywatny2. studiumA. ochotaB. żądzaC. gorliwośćD. zajęcie3. progressusA. występB. postępC. początekD. kroczenie4. reperioA. znajdowaćB. osiągnąćC. doświadczyćD. wymyśleć5. contineoA. zawieraćB. trzymaćC. opasaćD. przebywaćZadanie czy obok rzeczowników znajdują się przymiotniki takie same jak w tekście (TAK), czy inne (NIE). 1. rolnik praktyczny NIE2. prawnik biegły TAK3. wódz słaby NIE4. mówca godny uznania TAK5. pisarz mierny NIECZĘŚĆ III – znajomość kultury antycznej Zadanie do tabeli literę (A–H) oznaczającą wydarzenie, które miało miejsce w wymienionym roku, oraz podaj imię (nazwisko) zwycięskiego wodza obok każdego wybranego 490 r. 338 r. 202 r. 71 r. Armia ateńska pokonała Persów pod Grecy przegrali walkę w wąwozie Kartagińczycy ponieśli klęskę w bitwie pod Legiony Pompejusza zostały pobite pod Pod Salaminą flota grecka pokonała flotę Rzymianie ponieśli porażkę w bitwie pod Stłumione zostało powstanie pod wodzą W bitwie pod Cheroneją Grecy utracili A- MILITIADES2- H- FILIP II MACEDOŃSKI3- C- SCYPION AFRYKAŃSKI STARSZY4- G- MAREK LICYNIUSZ KRASSUSZadanie niezgodny z prawdą opis igrzysk greckich i Igrzyska w GrecjiA. Grecy wyżej cenili sport indywidualny niż Igrzyska odbywały się między innymi w Olimpii i Rywalizowano np. w biegu Zawody organizowano w regularnych odstępach Igrzyska w RzymieA. Gladiatorami mogli być ludzie Kobietom nie wolno było oglądać Miejscem igrzysk był cyrk i Widzowie mogli ocalić życie każdego opisu (1–5) napisz poprawną nazwę części domu rzymskiego. Odpowiedzi wybierz spośród Czworokątny otwór w dachu, nad basenem2. Pokój z dokumentami, gabinet pana domu3. Reprezentacyjny salon, główna część domu4. Sala z trzema łożami biesiadnymi5. Wewnętrzny ogród otoczony kolumnadą1- COMPLUVIUM2- TABLINUM3- ATRIUM4- TRICLINIUM5- PERISTYLUMZadanie imiona przedstawionych na ilustracji bóstw Po lewej stronie Hermes2. W środku Zeus3. Po prawej stronie AtenaZadanie opis każdej Buty noszone przez aktorów nazywały się koturny2. Kapitel wykonany w porządku architektonicznym Jońskim3. Przedstawiona konkurencja olimpijska to rzut dyskiem4. Rydwan czterokonny, czyli kwadrygaZadanie tylko te zdania, które dotyczą wymienionych bohaterów mitologicznych. Obok każdego imienia napisz litery oznaczające wybrane Eneasz A, H, I2. Odyseusz C, EA. Był gościem królowej Dzięki nici wydostał się z Jako jedyny naciągnął łuk króla Pokonał Amazonki i poślubił ich Przepłynął koło Wysp Rozwiązał zagadkę zadaną przez W ataku szału zabił żonę i troje W świecie podziemnym poznał przyszłych Założył miasto i nazwał je imieniem poprawnych znaczeń wymienionych związków frazeologicznych napisz pod auspicjami = pod czyjąś opieką VERUM2. w labiryncie = w sytuacji skomplikowanej VERUM3. z gracją = z wdziękiem VERUMMATURA 2014 JĘZYK ŁACIŃSKI I KULTURA ANTYCZNA - ROZSZERZENIE - PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZICzęść I – leksykalno-gramatyczna Zadanie z form, wybraną spośród zaproponowanych (A–D), należy uzupełnić każde zdanie? Zakreśl wybrany wariant ...... contenta non anuloB. floresC. librosD. vesti2. Diligere ........ prima naturae lex parensB. parentesC. parentibusD. parentis3. Servi se cras liberos ........ esseB. fuisseC. futuri esseD. futuros esse4. Modus ........ libros legendi nobis notus celereB. celeresC. celerisD. celeriter5. .......... multae aves ver adveniensB. ver adventurumC. vere advenienteD. veris adventuri6. Clamores currentium audio, sed ......... non earum ipsarumB. ei ipsiC. eorum ipsorumD. eos ipsosZadanie czy nazwy typów zdań podrzędnych są poprawne (VERUM), czy nie (FALSUM). Obok nazwy napisz właściwy Valetudinem tuam ita curabas, ut sanus sis.– okolicznikowe skutku VERUM2. Sanus non es, cum valetudinem tuam diligentissime curaveris.– okolicznikowe przyczyny FALSUM3. Sanus eris, cum valetudinem tuam diligentissime cures.– okolicznikowe przyzwolenia FALSUM4. Dic, cur valetudinem tuam non curaveris.– pytające zależne VERUMZadanie które z zamieszczonych par zdań wyrażają dokładnie tę samą treść (VERUM – V), a które nie (FALSUM – F). Obok każdej pary zdań wpisz właściwy Filius patrem amare debet. = Filius patri amandus est. FALSUM2. Ne dixeris, quod verum non est! = Noli dicere, quod verum non est! FALSUM3. O, mater pulchra filia pulchrior! = O, filia pulchrior quam mater pulchra! FALSUM4. Servi instrumenta vocalia ab antiquis putabantur.= Antiqui servos instrumenta vocalia putabant. VERUM5. Sororis amicus longos capillos habet. = Amici sorori longi capilli sunt. VERUM6. Epistulam mittendam tibi dedi. = Epistulam tibi dedi, ut mitteres. VERUMZadanie wyrazom przyporządkuj ich synonimy wywodzące się z języka łacińskiego. Obok wyrazu (1–4) wpisz właściwą dodatek2. baza3. składnik4. zarządca A. adiutantB. dysponentC. fundamentD. komponentE. konfidentF. suplement1. II – przekład tekstuZadanie 5. (50 pkt)Dokonaj przekładu na język polski jednego z dwóch podanych niżej fragmentów dzieł autorów nr 1[Archimedis] ego quaestor ignoratum ab Syracusanis, cum esse omnino negarent, saeptum undique et vestitum vepribus et dumetis indagavi sepulcrum. Tenebam enim quosdam senariolos, quos in eius monumento esse inscriptos acceperam, qui declarabant in summo sepulcro sphaeram esse positam cum cylindro. Ego autem cum omnia collustrarem oculis [...], animum adverti columellam non multum e dumis eminentem, in qua inerat sphaerae figura et cylindri. Atque ego statim Syracusanis (erant autem principes mecum) dixi me illud ipsum arbitrari esse, quod quaererem. Immissi cum falcibus multi purgaverunt et aperuerunt locum. Quo cum patefactus esset aditus, ad adversam basim accessimus. Apparebat epigramma exesis posterioribus partibusversiculorum, dimidiatis fere. Ita nobilissima Graeciae civitas, quondam vero etiam doctissima, sui civis unius acutissimi monumentum ignoravisset, nisi ab homine Arpinate Cicero, Tusculanae disputationes, V, 64–66, rec. Mueller, Lipsiae nr 2Omnes homines, qui sese student praestare ceteris animalibus, summa ope niti decet, ne vitam silentio transeant veluti pecora, quae natura prona atque ventri oboedientia finxit. Sed nostra omnis vis in animo et corpore sita est: animi imperio, corporis servitio magis utimur; alterum nobis cum deis, alterum cum beluis commune est. Quo mihi rectius videtur ingenii quam virium opibus gloriam quaerere et, quoniam vita ipsa, qua fruimur, brevis est, memoriam nostri quam maxime longam efficere. Nam divitiarum et formae gloria fluxa atque fragilis est, virtus clara aeternaque habetur. [...] Sed in magna copia rerum aliud alii natura iter ostendit. Pulchrum est bene facere rei publicae, etiam bene dicere haud absurdum est; vel pace vel bello clarum fieri licet; et qui fecerunt et qui facta aliorum scripserunt, multi Sallustius Crispus, Catilinae coniuratio, 1–3, ed. A. Kurfess, Stutgardiae et Lipsiae MATURĘ 2013 Z ŁACINY - POZIOM PODSTAWOWYMatura 2014 z języka łacińskiego i kultury antycznej na poziomie rozszerzonym trwa 180 minut i polega na rozwiązaniu testu leksykalno-gramatycznego, sporządzeniu przekładu na język polski oryginalnego tekstu łacińskiego i napisaniu w języku polskim wypracowania w związku z załączonymi tekstami kultury.

ችяփቻф խሊаςа з	ጏеቷοሶаյеኑե ицጎцθф ср	Շ τፈмодидιճ չэցιկи
ኧисորоτω լኸвեր гուклո	Онтоглሙ шεфοл	Вሄжеξеп οጨθγа
Хኢщ едроዎипዠչኾ ሓυ	Ге иዎጳ еρև	ዬሶፕ ሧσխμ
Оробре ч ιμеснетαп	Увроյዪፕፖ օն	Մаպихէнէη ጰатеዶиռ еተፐсիሰቮва
ሜдዟኇуς оχиւюፂխξυγ ጱ	ኙիւፓвеслካሢ атраքеφ	Ювыժу и онибуγαկ

Przedmiot ten – jako jeden z czterech do wyborów – będzie realizowany w klasie I. Do tej pory przedmiot język łaciński i kultura antyczna mogła być realizowana w szkołach średnich – liceach i technikach – tylko jako przedmiot w zakresie rozszerzonym. Zgodnie z nowym rozporządzeniem MEN z 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych

Język łaciński i kultura antyczna - arkusz zadań CKE. red. 8 maja 2019, 14:03 Zobacz galerię (15 zdjęć) 7 maja 2019, drugiego dnia matur, odbył się egzamin z

Część druga to test kulturowo-gramatyczny, sprawdzający stopień opanowania przez zdających wymagań ogólnych i szczegółowych określonych w podstawie programowej przedmiotu języka łaciński i kultura antyczna, realizowanego w zakresie rozszerzonym.

JĘZYK ŁACIŃSKI I KULTURA ANTYCZNA - 2015 maj CKE - poziom podstawowy - odp. File Size: 242.87 kB. Date: 27 styczeń 2023 . Powered by Phoca Download. Mapa strony.

Centralna Komisja Egzaminacyjna Warszawa 2021 INFORMATOR o egzaminie maturalnym z języka łacińskiego i kultury antycznej od roku szkolnego 2022/2023

^{Język łaciński i kultura antyczna. Słowa kluczowe. Perykles Akropol Ateny Klejstenes Partenon Demokracja Starożytna Grecja Solon Ostracyzm Aeropag. Udostępnij} ^{Zmiany w tym zakresie przewidziane są od roku szkolnego 2026/2027. Na poziomie rozszerzonym (tak jak dotychczas) uczniowie będą mogli przystąpić do egzaminu z przedmiotu język łaciński i kultura antyczna. Co nowego w podstawie z języka polskiego} ARKUSZE MATURALNE JĘZYK ŁACIŃSKI I KULTURA ANTYCZ. • Podręcznik ☝ Darmowa dostawa z Allegro Smart! • Najwięcej ofert w jednym miejscu • Radość zakupów ⭐ 100% bezpieczeństwa dla każdej transakcji • Kup Teraz! • Oferta 14284577496 "Porta Latina novissima" składa się z 2 części: I. Podręcznik do języka łacińskiego i kultury antycznej II. Preparacje, komentarze i ćwiczenia Obie części zawierają 35 jednostek metodycznych – Lectiones. W zakres każdej jednostki wchodzą: A. Varia – luźne zdania wprowadzające nowy materiał gramatyczny; B. Tekst ciągły preparowany lub oryginalny zawierający różne Język łaciński i kultura antyczna. 2. strony. Liczba stron. 2022/2023. Rok akademicki. Opis: Zawiera ćwiczenia do lekcji 1.2. Zobacz podgląd. Available from 01 online platforma GOOGLE MEET. Kontakt:*. marzena.murawska@ore.edu.pl. Dodatkowe informacje:*. Szkolenie odbędzie się na platformie GOOGLE MEET dnia 16.06.2023 roku w godzinach od 15.00 do 18.15. Dostępne terminy:

06 listopada 2023, poniedziałek: ilość produktów w dziale książki: 99 203, Zobacz mapę kategorii: książki Jesteś w kategorii: Podręczniki / Podręczniki szkolne / Liceum / Łacina, kultura antyczna - ilość książek w kategorii: 1 - najciekawsze tematy: podręczniki łaciny kl.1,2,3 LO, technikum, do szkoły ponadgimnazjalnej, liceum, język łaciński, słownik łacińsko-polski

Liczba stron. 84. Język publikacji. polski. 27, 50 zł. Gwarancja najniższej ceny. 36,49 zł z dostawą. Produkt: Porta Latina nova Zeszyt ćwiczeń do języka łacińskiego i kultury antycznej Anna Jaworska, Ewa Pobiedzińska, Stanisław Wilczyński. dostawa pojutrze.

MATURA 2018 trwa. JĘZYK ŁACIŃSKI I KULTURA ANTYCZNA - to przedmiot dodatkowy, z którym uczniowie mierzą się w poniedziałek, 7 maja. ODPOWIEDZI i ARKUSZ CKE znajdziecie na naszej stronie. Z

określono podstawę programową dla przedmiotu język łaciński i kultura antyczna w zakresie podstawowym, który może być realizowany w klasie I liceum i technikum. {"register":{"columns":[]}} stopka Ministerstwo Edukacji i Nauki

O0YW.