Listy gatunków grzybów jadalnych. Publikowane przez różnych autorów listy gatunków jadalnych mogą się różnić w zależności od celów (popularne listy o charakterze poradnikowym mogą nie zawierać gatunków chronionych, rzadkich, łatwych do pomylenia lub jadalnych tylko po specjalnej obróbce, podczas gdy listy specjalistyczne mogą zawierać również gatunki jadalne tylko

Zbieranie grzybów dla wielu osób jest pasją i ogromną przyjemnością, podczas której odpoczywają i nabierają sił. Nie liczy się nawet to ile grzybów będą w stanie zebrać, choć oczywiście najlepiej, gdyby udało się zebrać pokaźny koszyk, lecz najbardziej liczy się sama wyprawa i poszukiwanie grzybów. A inni uważają, że nie potrafią zbierać grzybów i nawet gdy na niego wejdą, to i tak go nie zauważą. Jednak warto nauczyć się umiejętności zbierania grzybów i rozróżniania grzybów, gdyż podstawowym źródłem ich pozyskiwania jest natura. Pomimo wielu prób prowadzenia hodowli grzybów w celach przemysłowych do dnia dzisiejszego nie udało się odnieść większego sukcesu. Hodowle takich grzybów udało się wprowadzić tylko w dwunastu gatunkach. I dlatego grzyby wciąż pozostają głównie rośliną dziko rosnącą. Oczywiście poza pieczarkami, które są masowo hodowane, lecz są one czymś innym niż grzyb leśny. Pieczarki również są możliwe do zbierania w naturze np. na łąkach, lecz również trzeba umieć je odróżnić od innych grzybów, które nie są pieczarkami, a są bardzo do nich podobne. Zbieranie grzybów jadalny jest sztuką opierającą się na zdobytej wiedzy. Gdyż nie trudno nazbierać koszyk grzybów takich, jak leci. I dopiero podczas przebierania ich przez znawcę grzybobrania okazuje się, że z pełnego kosza tylko kilka grzybów nadaje się do użytku, a pozostałe grzyby są trujące i spożycie ich nawet po ugotowaniu prowadziłoby do ciężkich dolegliwości i uszkodzeń wątroby oraz do uszkodzenia innych ważnych organów, a nierzadko także do śmierci. Jakie grzyby zbierać? Oto pytanie dręczące zwłaszcza nowych zbieraczy, bo starzy zbieracze na odległość są w stanie rozpoznać grzyb. Natomiast nowi zbieracze najlepiej, gdyby opierali się na wiedzy zdobytej w atlasie grzybów i dodatkowo na opinii wytrawnych zbieraczy grzybów. Z pośród grzybów jadalnych w Polsce najbardziej znany jest borowik szlachetny, podgrzybek brunatny, maślak, kozak, opieńka, kurka zwana pieprznikiem jadalnym, kania, gołąbek i boczniak. Przy czym nie zaleca się zbierania olszówek i gąsek, które są szkodliwe dla naszego organizmu, bo na przykład olszówka może być odpowiedzialna za marskość wątroby. Zebrane w lesie grzyby najczęściej gotujemy, dusimy, smażymy, marynujemy, mrozimy lub suszymy. A jakich grzybów nie zbierać? Pod żadnym pozorem nie należy zbierać grzybów trujących, lecz aby unikać ich zbierania trzeba umieć rozróżniać grzyby. Dokładnie trzeba je przeglądać, bo czasem grzyby trujące są bardzo podobne do grzybów jadalnych. Grzyby trujące posiadają samoistne jady i należy do nich muchomor sromotnikowy, muchomor jadowity, muchomor zielonawy, muchomor wiosenny, muchomor czerwony i plamisty, strzępiaki, jejkówka jadowita i strumykowa, wieruszka zatokowa, krowiak podwinięty, czermidlak pospolity, maślanka wiązkowa, zasłonak rudy, zasłonak brodaty, pestrznica kasztanowata i jeszcze inne grzyby trujące. Znaczenie i zastosowanie grzybów Na świecie grzyby rosną od początku świata. Znaleziska archeologiczne pochodzące z najstarszych skamieniałości w Kanadzie dowodzą, że grzyby rosły już około miliarda lat temu. Na świecie rośnie około siedemdziesięciu tysięcy gatunków grzybów. Pierwsze badania nad grzybami przeprowadzano już w czasach starożytnych np. w Rzymie. Lecz dokładniejsze badania nad grzybami i klasyfikacja grzybów rozpoczęła się dopiero w szesnastym wieku naszej ery. Dziś badania nad grzybami są w zaawansowanym stadium. Bada się ich przeróżne właściwości i wykorzystuje się grzyby do wielu celów. Na przykład do produkcji antybiotyków, związków organicznych i enzymów. Obecnie znane jest ponad sto antybiotyków pochodzenia grzybowego. Poza tym nie bez znaczenia jest fakt, że grzyby mają spore powodzenie w kuchni polskiej i służą do przygotowywania smacznych dań, jak na przykład zupy grzybowej, krokietów z grzybami, pierogów i uszek z farszem grzybowym. Jak również spożywamy grzyby duszone na wiele sposobów i kapustę z grzybami. Grzyby jadalne posiadają pewne właściwości odżywcze, gdyż mają trochę łatwo przyswajalnego białka, trochę błonnika i witaminę A, C, D, B oraz minerały wapń, potas, żelazo, mangan, miedź, cynk, jod. Jednak nie są to ilości oszałamiające, lecz mimo wszystko lubimy jeść grzyby ze względu na ich walory smakowe. Pocieszającą informacją jest jednak ta, że w polskich lasach rośnie naprawdę sporo jadalnych gatunków. Od grzybów trujących warto odróżnić jeszcze grzyby niejadalne. Te ostatnie nie spowodują dużych strat na zdrowiu, będą jednak po prostu niesmaczne. W jaki sposób odróżnić grzyby jadalne od trujących? fot. Adobe Stock Wysyp grzybów w lasach, spowodowany odpowiednią wilgotnością ściółki leśnej sprawił, że koszyki grzybiarzy zapełniane są niezwykłymi okazami borowików, podgrzybków oraz czubajki kani. W trakcie poszukiwań istnieje jednak spore ryzyko pojawienia się równie pięknych, jednak niezwykle trujących grzybów. Poniżej znajdziesz zestawienie najbardziej popularnych grzybów jadalnych i trujących, aby móc sprawnie odróżnić je podczas grzybobrania. Spis treści Grzyby jadalne Grzyby trujące i niejadalne Grzyby jadalne Pośród nich znajdziesz okazy zarówno z kapeluszem sitkowym, jak i blaszkowym. Wśród zbierających największą popularnością cieszą się te pierwsze, ze względu na niższe prawdopodobieństwo pomylenia się. Grzybiarze mają różne techniki na poznanie, czy dany grzyb jest jadalny – sprawdzają za pomocą języka jego smak pod kapeluszem. Wyraźny gorzki smak ma wskazywać, że jest niejadalny lub trujący. Inni natomiast dotykają palcem, czekając czy zrobi się siny i lekko fioletowy. Jeżeli chcesz mieć pewność, że to odpowiedni okaz, sprawdź w poniższym zestawieniu. Borowik szlachetny Trzon jest wyraźnie gruby, mięsisty i zwarty. Z wierzchu lekko siateczkowy. To grzyb o charakterystycznym kapeluszu sitkowym – młodsze osobniki mają białe lub kremowe rurki, natomiast starsze, dojrzalsze okazy odcień oliwkowy. Kapelusz może mierzyć od 8 do 25 cm średnicy – jest gruby i twardy. Istotne jest, że po przekrojeniu nie zmienia barwy. fot. Adobe Stock Podgrzybek brunatny W przeciwieństwie do borowika, jego miąższ po przekrojeniu sinieje i robi się lekko fioletowy. Kapelusz jest nieco mniejszy – jego rozpiętość może osiągać do około 15 cm. Charakteryzuje się sitkową strukturą oraz kremowymi rurkami. W przypadku dojrzalszych okazów może pojawić się zielonooliwkowa barwa. fot. Adobe Stock Maślak zwyczajny Jego cechą charakterystyczną jest brązowa, lśniąca skórka pokrywająca kapelusz. Podczas obróbki, należy ją delikatnie zdjąć, odkrywając kremowy miąższ. Średnica kapelusza sięga nawet 15 cm. Jest sitkowy, składający się z rurek o zabarwieniu kremowym lub oliwkowym. Trzon jest białawy, dość wąski z pierścieniem osadzonym bliżej kapelusza. fot. Adobe Stock Mleczaj rydz Znakiem rozpoznawczym jest z pewnością rdzawo-pomarańczowy kolor. Kapelusz może mieć średnicę do około 10 cm. Składa się z wyczuwalnych okręgów o skórce szorstkiej z podwiniętymi brzegami. Po dotknięciu, lub uszkodzeniu warstwy kapelusza, brzegi zielenieją. Wnętrze trzonu jest na w pół puste, miejscami wypełnione u góry, przy początku. fot. Adobe Stock Kurki - pieprznik jadalny Grzyb spotykany w koloniach lub mniejszych grupkach. Wielkość kapelusza sięga do 5 cm. Charakterystyczna żółta, lekko pomarańczowa barwa, nieco jaskrawa. Ma kształt lejkowaty, postrzępiony na krańcach. Kapelusz wywinięty ku górze. W przypadku mniejszych okazów, lepiej pozostawić je do całkowitego rozłożenia. Najczęściej spotykane w gęstym, wilgotnym mchu. fot. Adobe Stock Koźlarz babka Jego miąższ jest delikatny, przypominający w dotyku poduszkę. Średnica kapelusza może sięgać 12 cm. Ma strukturę sitkową, gdzie rurki są koloru kremowego lub jasnożółtego. Trzon jest niezbyt gruby, szary z widocznymi czarnymi lub szarawymi łuskami. Podobny jest koźlarz czerwony, wyróżniający się czerwonym zabarwieniem kapelusza. fot. Adobe Stock Czubajka kania To grzyb o strukturze blaszkowej, charakteryzujący się rozłożystym kapeluszem w kształcie parasola. Sięga do 30 cm średnicy. Powierzchnia jest szara, postrzępiona, z charakterystycznymi łuskami i garbkiem na szczycie. Na trzonie widoczny biały pierścień okalający nóżkę. Najlepiej zbierać wyrośnięte okazy, aby wyeliminować ryzyko pomylenia z muchomorem sromotnikowym w pierwszej fazie rośnięcia. fot. Adobe Stock Grzyby trujące i niejadalne Ich znaczne podobieństwo do jadalnych także u najmłodszych osobników skłania do większej czujności. W niektórych przypadkach często decyduje gorzki posmak pod kapeluszem lub chropowata powierzchnia. Muchomor czerwony To jeden z najczęściej spotykanych grzybów niejadalnych. Łatwo rozpoznawalny, przez co najrzadziej zbierany. Charakteryzuje się czerwonym kapeluszem nakrapianym białymi wypustkami o chropowatej teksturze. To grzyb blaszkowy, półkulisty, rozpostarty. Średnica kapelusza może osiągać 20 cm. Trzon jest zakończony pierścieniem z bulwą wyrastającą z ziemi. fot. Adobe Stock Muchomor sromotnikowy To jeden z najsilniej trujących grzybów – spożycie najczęściej kończy się śmiercią. Jest mylony z czubajką kanią. Ważne, aby pamiętać, że jadalna kania ma kapelusz chropowaty, lekko łuskowaty, natomiast muchomor sromotnikowy gładki, lekko lśniący. Rozpiętość kapelusza może sięgać do 18 cm. fot. Adobe Stock Borowik szatański Rzadko spotykany grzyb silnie trujący. Jego barwa jest dość intensywna, wręcz alarmująca o jego toksyczności. Kapelusz ma barwę szarawo-wapienną lub oliwkowoszarą. To grzyb sitkowy, którego rurki są czerwone lub żółtawoczerwone. Trzon dość gruby i zwarty – od czerwonego po biały, z „nałożoną” czerwoną siateczką. Ma nieprzyjemny zapach oraz po przekrojeniu sinieje. fot. Adobe Stock Goryczak żółciowy To grzyb, który najczęściej jest mylony z borowikiem lub podgrzybkiem. Bardzo łatwo rozpoznać go, sprawdzając za pomocą języka, czy jest wyczuwalna goryczka. Następnie wypluwamy ślinę po rozpoznaniu – nie ma obawy, że w takiej ilości toksyna spowoduje bóle brzucha lub wymioty. Natomiast zjedzenie takiego grzyba, najczęściej do tego prowadzi. Nazywany przez grzybiarzy niepoprawnie „szatanem” – ta nazwa jest zarezerwowana dla borowika szatańskiego, który praktycznie nie występuje w Polsce. fot. Adobe Stock Zobacz też:Czy można jeść grzyby w ciąży? PoradnikRanking najlepszych suszarek do grzybów

Częstą poradą, która ma ułatwić rozpoznanie grzybów trujących od jadalnych, jest ich smak. Uważa się, że przekrojony grzyb może być posmakowany końcem języka. Jeśli grzyb jest gorzki, to nie powinno się go jeść. Ta metoda nie jest do końca przekonująca. Szczególnie że doprowadza do kontaktu z toksyczną substancją.

Każdy, kto choć raz był na grzybobraniu wie, że niektóre grzyby trujące potrafią być łudząco podobne do gatunków jadalnych, często znajdujących zastosowanie w kuchni. Jak zatem je od siebie odróżnić i uniknąć pomyłki? Grzyby trujące najczęściej mylone z jadalnymi Istnieje wiele gatunków grzybów jadalnych, które mają swoje mało znane, niejadalne, niekiedy nawet trujące odpowiedniki. Jednym z nich jest uwielbiana przez wszystkich kurka, która – gdy tylko pojawia się w lasach – staje się bardzo często wykorzystywanym składnikiem sosów i zup. Można ją dość łatwo pomylić z lisówką pomarańczową, która – jak sama nazwa wskazuje – ma nieco inną, bardziej intensywną barwę. Ponadto, trzonek kurki jest gruby i krótki, a jej miąższ – zdecydowanie bledszy niż wnętrze trującej odmiany. Jak się okazuje, miłośnicy czubajki kani również powinni zachować szczególną ostrożność. W lasach można bowiem spotkać śmiertelnie trującego muchomora sromotnikowego, który może się wydawać łudząco podobny. W tej kwestii należy jednak spojrzeć pod kapelusz grzyba – od gatunku jadalnego odróżnia go jeden ważny szczegół, a mianowicie przyrośnięty do kapelusza trzon. Nawet pieczarka polna doczekała się swojego “złego odpowiednika” w postaci muchomora jadowitego. Należy więc zwracać uwagę przede wszystkim na miejsce jego znalezienia – niebezpieczny sobowtór pieczarki rośnie w lasach, natomiast ten lubiany przez Polaków gatunek – jedynie na łąkach i polach oddalonych od miast. Rydz, tak bardzo uwielbiany przez smakoszy, może zostać pomylony z mleczarzem wełnianką wydzielającym różowy miąższ. Borowik szlachetny może z kolei okazać się goryczakiem żółciowym. Jak odróżnić grzyby trujące od jadalnych? Perspektywa zbierania, a co gorsza zjedzenia grzyba niejadalnego lub trującego jest przerażająca. Nie oznacza to jednak, że należy całkowicie rezygnować z grzybobrania. Początkujący zbieracze mogą przyjąć zasadę zabierania do domu jedynie gatunków z “gąbką” pod kapeluszem, a tym samym unikania blaszek. Choć reguła ta nie zawsze się sprawdza, to na początek jest odpowiednia. Ponadto, zbiory zawsze warto skonsultować z kimś nieco bardziej doświadczonym w tej kwestii. Nieocenioną pomocą może się również okazać ilustrowany atlas grzybów. Dobre rady dla grzybiarzy Zasada, która jest zdecydowanie najbardziej skuteczna, jest zbieranie jedynie tych grzybów, co do których ma się stuprocentową pewność. Choć cień szansy na to, że zebrany gatunek jest niejadalny powinien być sygnałem ostrzegawczym powodującym odpuszczenie sobie znalezionego okazu. Ważne jest również, aby pamiętać, że wśród grzybów rurkowych (z “gąbką” pod kapeluszem) nie ma gatunków śmiertelnie trujących, a jedynie niejadalne. Potwierdza to więc teorię dotyczącą całkowitego unikania blaszek na rzecz zbierania tego typu okazów. Niestety, nie istnieją żadne w pełni niezawodne sposoby na rozpoznanie grzybów trujących. Niektóre są na tyle podobne do swoich jadalnych odpowiedników, że nawet nie ciemnieją po przekrojeniu. Warto więc zachowywać szczególną ostrożność i – w przypadku braku pewności – zrezygnować ze spożywania części zbiorów.

Z terenu Wielkopolski nazwy ludowe grzybów podaje Szulczewski (1932). ORŁOŚ (1971) wymienia także liczne nazwy ludowe. Najpełniejszy ich wykaz zawiera atlas Piłata (1977) w tłumaczeniu Orłosia. Gumińska i Wojewoda (1985), przedstawiając około 800 gatunków grzybów, przyjmują polskie nazwy według źródeł wcześniejszych, ale

ZOBACZ PRZYKŁADOWE ZDJĘCIA WRAZ Z OPISAMI NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANYCH GRZYBÓW JADALNYCH, NIEJADALNYCH I TRUJĄCYCH NA KOLEJNYCH SLAJDACH Wilgoć i ciepło - te dwa czynniki jednocześnie powodują, że w lasach pojawiają się grzyby. A razem z nimi pojawiają się grzybiarze, którzy zawsze zastanawiają się czy do koszyka trafił właśnie grzyb jadalny, niejadalny czy może nawet trujący. Jak odróżnić prawdziwki od "fałszywek"? Zapraszamy do galerii zdjęć, na których pokażemy różnice pomiędzy najczęściej mylonymi grzybami trującymi i jadalnymi. Czym różni się borowik ponury od borowika ceglastoporego, kania od muchomora sromotnikowego, a rydz od nibyrydza? Lepiej znać odpowiedzi na te pytania, przed rodzinną wycieczką na i fałszywki: Zdjęcia grzybów jadalnych i trującychCzas na rodzinne grzybobranie. A zbieranie grzybów zawsze kojarzy się nam z rozterkami czy grzyb, którego właśnie udało się nam wyszperać jest jadalny, czy może trujący. Dla tych wszystkich, którzy mają podobne zmartwienia prezentujemy galerię grzybów, które są najczęściej mylone ze sobą. Grzyby jadalne i vs trujące - jak uniknąć zatrucia grzybami - podstawowe zasadyWiele jadalnych grzybów ma swoje trujące albo w najlepszym wypadku bardzo niesmaczne sobowtóry. Aby uniknąć zatrucia należy przestrzegać kilku ogólnych zasad:Należy zbierać wykształcone już grzyby. Dzięki temu jesteśmy w stanie rozpoznać wszystkie wykształcone ju cechy charakterystyczne pozwalające rozpoznać gatunek. Musimy również zwracać uwagę na szczegóły budowy (zabarwienie, pory lub blaszki, obecność pierścienia i pochwy). Zbieraj i do koszyka wkładaj tylko całe grzyby. Gdy zbierzemy sam kapelusz lub nóżkę, nie będziemy w stanie z całą pewnością ustalić czy mamy do czynienia z grzybem jadalnym, czy z trującym. Nie zbieraj grzybów po ulewnych deszczach. Wtedy ściółka jest zbyt wilgotna, grzyby pleśnieją i szybciej się rozkładają. Są też bardziej podatne na atak insektów. Należy też pamiętać o podstawowej zasadzie - wszystkie gatunki śmiertelnie trujące mają blaszki pod kapeluszem i wiele jadalnych sobowtórów. To właśnie wśród nich są trujące muchomory. I to wcale niekoniecznie te czerwone. Bardzo łatwo możesz np. pomylić muchomora sromotnikowego z kanią. Uwaga! Pomylenie tych grzybów grozi śmiercią!Polecane ofertyMateriały promocyjne partnera Mity na temat grzybów jadalnych i trujących. Mit 1: Grzyby nie mają wartości odżywczych. Wiele osób uważa, że grzyby są pozbawione witamin i cennych składników mineralnych, a ich spożywanie jest dla zdrowia zupełnie obojętne. To popularny mit, który został już obalony, a jednak wciąż występuje w świadomości wielu z nas.

Atlas grzybów jadalnych i trujących Autor: Hans E. LauxGdy późnym latem w ściółce między drzewami pokazują się pierwsze grzyby, oznacza to, że rozpoczyna się najlepszy czas dla grzybiarzy. Jednakże nie wszyscy wiedzą, gdzie można znaleźć borowika, maślaka czy podgrzybki. Czy ulubione przez nas grzyby rosną w lasach liściastych, czy iglastych? Jak nazywają się smaczne grzyby jadalne, które można spotkać na łące? Korzystanie z tego atlasu, w którym informacje zaprezentowano w prosty i przystępny sposób, pozwoli: ► poznać gatunki grzybów jadalnych i trujących, ► uzyskać wiedzę na temat typowego środowiska wzrostu poszczególnych gatunków grzybów, ► szybko rozpoznać, dzięki zamieszczonym symbolom, które grzyby są jadalne, a które opisy 180 najważniejszych gatunków grzybów uzupełnione są pięknymi, kolorowymi zdjęciami okazów w ich naturalnym środowisku oraz porady, jak je znaleźć. Rok wydania 2022 Wydawnictwo: RM Liczba stron: 176 Format: 13x19 cm ISBN: 978-83-8151-654-9 Oprawa: broszurowa

Ile zebrał grzybów jadalnych, a ile trujących? 2010-03-23 16:29:07; Wymień 10 grzybów jadalnych i trujących 2011-10-18 20:24:15; Co weisz o grzybach trujących? 2011-05-17 13:12:41; Podaj 10 grzybów jadalnych i trujących. Nazwami Biologicznymi. 2012-02-07 17:48:26; Przygotuję informacje o Zenku Wójciku 2012-10-13 12:35:04

Piątek, 10 września 2021 (17:39) Sezon na grzyby trwa w najlepsze. W sieciach społecznościowych królują teraz zdjęcia dumnych zbieraczy pozujących z koszami pełnymi leśnych skarbów. Grzybobranie to rytuał – mówią amatorzy tego sposobu spędzania wolnego czasu. Wstajesz wcześnie, pakujesz potrzebny sprzęt i wyruszasz w głąb lasu w towarzystwie lub bez. Niestety, każdego roku sezon na grzyby to także przypadki ciężkich zatruć, kończących się w szpitalu, w najgorszym wypadku śmiercią. W tym artykule znajdziecie najbardziej popularne grzyby jadalne i wskazówki, jak odróżnić je od trujących. Borowik szlachetny Borowik szlachetny to jeden z najbardziej cenionych przez zbieraczy grzybów. Ma szeroki, brązowy kapelusz, którego brzegi bywają jaśniejsze. Dno kapelusza borowika "utkane" jest z charakterystycznych, drobnych porów. Młode borowiki są białawe, by z wiekiem stać się jasnożółte, oliwkowe do oliwkowozielonych. Trzon (nóżka) borowika jest gruba, biała lub jasnobrązowa, a miąższ biały, zwarty, u grzybów starszych lekko gąbczasty. Koźlarz babka Koźlarz to bardzo popularny i chętnie zbierany grzyb. Kapelusz koźlarza jest w początkowej fazie wzrostu półkolisty, a potem wypukły. Koźlarz babka występuje w szerokiej gamie odcieni brązu, od jasnoorzechowej, szarobrązowej, po czarno- i czerwonobrązowy. Trzon koźlarza jest białawy lub jasnobrązowy pokryty łuseczkami w ciemnobrązowym lub wręcz czarnym kolorze. Warto podkreślić, że nóżki tego grzyba się się nie je - jest bowiem twarda jak drewno. Maślak Najmniej ceniony przez doświadczonych grzybiarzy maślak, nie kusi ani zapachem ani smakiem. Kapelusz maślaka jest pomarańczowobrązowy, u młodych egzemplarzy wypukły, potem płaski i u najstarszych grzybów wklęsły. Powierzchnia maślaka jest gładka i lepka a miąższ gumowaty, białawy, żółtawy a niekiedy błękitniejący. Podgrzybek Podgrzybek to grzyb pospolity i obficie występujący w polskich lasach. Jego kapelusz jest ciemnobrązowy (u młodych podgrzybków) po jasnobrązowy (u osobników starszych). Powierzchnia kapelusza podgrzybka jest śluzowata, ale z wiekiem staje się bardziej sucha. Podgrzybek ma trzon jasno żółtobrązowy, gruby, bardzo często charakterystycznie wygięty, niekiedy zwężony przy podstawie. Podgrzybek często mylony jest z borowikiem szlachetnym, ale nie ma tak aromatycznego smaku, jak jego "kolega". Rydz Rydze często występują z naszych lasach, są lubiane ze względu na intensywny smak i zapach. Rydz ma charakterystyczny wygląd, kapelusz ma czerwonawy, czasem o łososiowym zabarwieniu (grzyby starsze mają odcień lekko zielony). Nóżka przy samym kapeluszu jest jaśniejsza, a jej powierzchnię pokrywają pomarańczowe jamki. Trzon rydza jest łamliwy i po uszkodzeniu zielenieje. Kurka Kurka to obok borowika szlachetnego jeden z najbardziej cenionych i bardzo obficie występujących grzybów w polskich lasach. Ma smaczny, aromatyczny i lekko korzenny smak i zapach. Kapelusz kurki jest pomarańczowy (od jasnych po ciemne odcienie), z charakterystycznie wywiniętym brzegiem. Skórka jest matowa i gładka. Muchomor czerwony Muchomor czerwony to bardzo charakterystyczny, trujący grzyb. Kapelusz muchomora czerwonego - jak nazwa sugeruje - jest czerwony (w niektórych przypadkach pomarańczowożółty), a jego powierzchnię pokrywają typowe, równo rozmieszczone jasne "łatki". Skórka muchomora jest gładka i błyszcząca a nóżka biaława lub żółta (niekiedy pokryta kosmkami). Bardzo często występuje w polskich lasach. Rośnie pojedynczo albo w grupach. Borowik szatański Choć na pierwszy rzut oka borowik szatański może przypominać borowika szlachetnego, nie ma z nim nic wspólnego. Borowik szatański (inne nazwy to diablik lub po prostu szatan) to grzyb silnie toksyczny. Odstrasza potencjalnego zbieracza zapachem - niektóre starsze osobniki wydzielają woń zgniłego mięsa. To duży grzyb, którego kapelusz może osiągać średnicę nawet 25 centymetrów. Młode egzemplarze mają kolor oliwkowy lub popielaty a ich kapelusze są lekko wypukłe i wygięte. Nóżka jest żółta u góry, czerwona pośrodku i brązowa u spodu. Purchawka Purchawki gęsto rosną w naszych lasach. Trudno pomylić je z innymi, bo purchawka jest bardzo charakterystyczna - owocnik jest kulisty, bulwiasty, a trzon (nóżka) praktycznie w zaniku. Kolorystycznie purchawki przypominać mogą pieczarkę - są w odcieniu jasnego piasku, jasnożółte i jasnobrązowe. Purchawki nie należy zbierać, bo to bardzo toksyczny grzyb. Jeśli masz wątpliwości, czy grzyb jest jadalny - nie zbieraj go!Warto zabrać ze sobą do lasu atlas grzybów, a jeśli nadal nie masz pewności - skorzystaj z pomocy ekspertów w stacji sanitarno-epidemiologicznej Zbieraj tylko dojrzałe osobniki. Zbieranie grzybów młodych, bez wykształconych cech gatunku to duże ryzyko. To najczęstsza przyczyna tragicznych tylko nie zbieraj grzybów trujących, ale przede wszystkim nie niszcz ich. Wiele gatunków jest pod zbieraj grzybów rosnących na skraju lasu, w rowach, przy ruchliwych drogach i dużych obszarach przemysłowych - grzyby wchłaniają metale ciężkie.

Początkujący zbieracze powinni iść do lasu z doświadczonym grzybiarzem. Dobrym pomysłem jest zabranie atlasu grzybów. Wiele gatunków jadalnych oraz trujących i niejadalnych jest do siebie podobnych np. borowika szlachetnego łatwo pomylić z goryczakiem żółciowym. Ten drugi nie jest trujący, ale nie nadaje się do jedzenia.

Grzyby trujące i niejadalne. Nie wszystkie grzyby niejadalne są trujące. Istnieje kilka gatunków grzybów, których się nie je, mimo że nie zawierają substancji trujących. Jakie to grzyby? Jak odróżnić grzyby niejadalne od trujących? Sezon grzybiarzy Z nadejściem wysypu grzybów tysiące amatorów grzybobrania przemierzać będzie lasy i zarośla w poszukiwaniu grzybów nadających się do jedzenia. Niestety, znajomość i umiejętność odróżniania grzybów jadalnych od niejadalnych i trujących nie jest u nas zadowalająca, o czym świadczą nagłaśniane przez media przypadki ciężkich zatruć. Każdy amator grzybów powinien nauczyć się odróżniać podstawowe gatunki grzybów jadalnych oraz umieć rozpoznawać grzyby niejadalne i trujące. Wymaga to kilku dobrze opracowanych atlasów grzybów i praktyki. Z reguły umiemy rozpoznać podstawowe gatunki grzybów jadalnych i trujących. Z grzybami niejadalnymi przeważnie nie jest tak prosto. Warto pamiętać, że nie wszystkie grzyby niejadalne są trujące. Wytrawni grzybiarze mają kilka sposobów, by rozpoznać grzyby, które mimo apetycznego wyglądu, nie nadają się do spożycia. Jak odróżnić grzyby niejadalne od trujących Nie ma niezawodnego sposobu na to, by stwierdzić czy dany grzyb jest trujący czy porostu niejadalny. Nie zawsze wygląd czy ostry smak wyklucza przydatność do jedzenia i odwrotnie. Niektóre grzyby o zachęcającym zapachu i przyjemnym smaku okazują się śmiertelnie trujące. Ogólnie rzecz biorąc grzyby niejadalne to takie, które mimo braku substancji toksycznych nie nadają się do spożycia ze względu na ostry smak, nieprzyjemny zapach, twardy miąższ lub ciężkostrawność. Do tej grupy należy np. goryczak żółciowy, który z wyglądu przypomina borowika szlachetnego. Ma jednak bardzo przykry, gorzki a nawet piekący smak. Również niejadalna jest lisówka pomarańczowa łudząco podobna do pieprznika jadalnego, tzw. kurki. Oba gatunki grzybów często rosną obok siebie. Inne niejadalne grzyby to grzybówka, twardzioszek, wilgotnica i hełmówka. Grzyby trujące zawierają substancje toksyczne, które mogą być dla człowieka śmiertelnie trujące. Prawie wszystkie gatunki grzybów śmiertelnie trujących to grzyby blaszkowe, zaliczane do rzędu pieczarkowców. Należy się przede wszystkim wystrzegać grzybów blaszkowych o zielonkawych i białawych owocnikach. Zbierając gołąbki, pieczarki, gąski, czy czubajki należy uważać, gdyż łatwo można je pomylić ze śmiertelnie trującymi muchomorami: sromotnikowym, plamistym i jadowitym. Zanim zbierzemy do koszyka grzyby, co do których nie mamy pewności, koniecznie sprawdźmy je w atlasie grzybów a nawet kilku atlasach. Warto także poprosić o radę doświadczonego grzybiarza. Jeśli jednak nadal mamy wątpliwości, lepiej nie zabierać takiego grzyba do domu. Sezon na grzyby - czy wiesz, kiedy się pojawiają najpopularniejsze gatunki? Pytanie 1 z 9 Borowiki zbieramy... od maja do września we wrześniu i w październiku od lipca do października Zobacz wideo i dowiedz się, czy warto jeść grzyby

Istnieje wiele gatunków grzybów, które są jadalne, ale jednocześnie wiele z nich jest trujących. Dlatego ważne jest, aby znać te, które są bezpieczne do spożycia. W tym artykule przedstawimy 10 najpopularniejszych gatunków grzybów jadalnych. ^{Scenariusz lekcji przyrody w klasie V Dział programowy: Krajobraz Polski i jej roślinność. Cel główny: - poznanie niektórych grzybów jadalnych i trujących oraz zasad ich zbierania. Cele szczegółowe: Uczeń: - wymienia nazwy niektórych grzybów jadalnych i trujących; - odróżnia gatunki jadalne od trujących; - wymienia wartości odżywcze grzybów jadalnych; - wyjaśnia zasady grzybobrania; - przedstawia objawy zatrucia grzybami; - wyjaśnia zasady udzielania pierwszej pomocy po zatruciu grzybami; - przedstawia zasady zachowania się w lesie; - dostrzega potrzebę ochrony grzybów w lesie; - potrafi korzystać z atlasu grzybów; - kształtuje poczucie odpowiedzialności za swoje zdrowie i zdrowie bliskich; - doskonali umiejętność pracy w grupie. Metody: pogadanka, praca z tekstem, gry dydaktyczne, projekcja filmu wideo. Formy pracy: praca w grupach, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: atlasy grzybów, film wideo pt. "Grzyby", układanka wyrazowa, tablice przyrodnicze "Grzyby jadalne i trujące", albumy o grzybach wykonane przez uczniów, kartki z bloku A3 i kolorowe mazaki, podręcznik, zeszyt ćwiczeń. Typ zajęć: poświęcone opracowaniu nowego materiału. Ścieżki edukacyjne: - Edukacja czytelnicza i medialna: Wydawnictwa informacyjne. - Edukacja prozdrowotna: Ochrona przed zagrożeniami naturalnymi. - Edukacja ekologiczna: Style życia i ich związek z wyczerpaniem się zasobów naturalnych. Czas trwania zajęć: 45 minut. Przebieg zajęć: I. Faza wprowadzająca: 1. Czynności organizacyjno - porządkowe (sprawdzenie obecności; podział uczniów na 5 grup; wybór lidera, sekretarza, sprawozdawcy i obserwatora w każdej z 5 grup). 2. Nawiązanie i wprowadzenie do tematu zajęć. 3. Zapoznanie uczniów z celami zajęć. 4. Zapisanie tematu lekcji na tablicy. II. Faza realizacyjna: 1. Pogadanka wstępna. 2. Opracowanie nowego materiału: a) Praca w grupach: Uczniowie korzystając z literatury przygotowanej przez nauczyciela zapoznają się z informacjami dotyczącymi grzybów jadalnych. Każda grupa zapoznaje się z najważniejszymi cechami dwóch grzybów jadalnych wskazanych przez nauczyciela. I grupa - Borowik szlachetny, Podgrzybek brunatny. II grupa - Mleczaj rydz, Opieńka miodowa. III grupa - Maślak zwyczajny, Pieczarka polowa. IV grupa - Koźlarz babka, Gołąbek jadalny V grupa - Pieprznik jadalny czyli Kurka, Czubajka kania Następnie sprawozdawcy z poszczególnych grup zapoznają obecnych z najważniejszymi cechami grzybów wskazanych przez nauczyciela. Liderzy pokazują ilustracje wszystkim uczniom. Nauczyciel zapisuje na tablicy klasyfikację grzybów kapeluszowych oraz nazwy grzybów jadalnych. Uczniowie piszą notatkę w zeszycie przedmiotowym. b) Uczniowie oglądają fragment filmu wideo pt. "Grzyby", który dotyczy grzybów trujących. Każdy uczeń zapisuje nazwy grzybów trujących oraz najważniejsze ich cechy. Uczniowie odczytują zapisane informacje. Nauczyciel pisze nazwy grzybów trujących na tablicy, a uczniowie piszą w zeszycie przedmiotowym. c) Uczniowie zastanawiają się jakie wartości odżywcze mają grzyby? d) Na podstawie podręcznika uczniowie odszukują cechy na jakie należy zwracać uwagę zbierając grzyby, aby nie pomylić jadalnych z trującymi. Uczniowie podają odszukane cechy. e) Wybrany przez nauczyciela uczeń czyta fragment tekstu z podręcznika, w którym podano objawy zatrucia grzybami i zasady udzielania pierwszej pomocy zatrutemu. f) Uczniowie zastanawiają się i podają zasady zachowania się w lesie podczas grzybobrania. Nauczyciel zapisuje zasady na tablicy, zaś uczniowie piszą w zeszycie przedmiotowym. III. Faza podsumowująca: 1. Uczniowie układają układankę wyrazową (załącznik nr 1) - praca w grupach. 2. Uczniowie wykonują plakat na temat: Grzybobranie. 3. Ocena pracy uczniów. 4. Zadanie pracy domowej oraz wyjaśnienie sposobu jej wykonania: a) Wykonaj pisemnie ćwiczenie 18 ze strony 38. b) Dla chętnych: Na podstawie dowolnej literatury wypisz grzyby chronione w Polsce. 5. Ewaluacja: Uczniowie wypełniają ankietę ewaluacyjną. (załącznik nr 2) Notatka w zeszycie ucznia: 1) Klasyfikacja grzybów kapeluszowych: 2) Zasady zachowania się w lesie podczas grzybobrania: - zbieramy tylko gatunki dobrze nam znane; - nie zbieramy owocników młodych, ponieważ są trudne do identyfikacji; - grzyby ukręcamy lub ścinamy nisko przy ściółce; - nie zbieramy grzybów do plastikowych reklamówek, tylko do koszy; - nie niszczymy grzybów trujących; - zachowujemy ciszę, aby nie płoszyć zwierząt; - nie zaśmiecamy lasu. Literatura: 1) M. Kłyś, E. Sulejczak - "Program bloku PRZYRODA dla klas IV - VI szkoły podstawowej". Wydawnictwo Nowa Era. Warszawa 1999r. Program dopuszczony do użytku szkolnego przez MEN. Numer w zestawie DKW - 4014 - 165/99. 2) W. Chrzanowska - Szwarc - "Scenariusze lekcji. Przyroda w klasie piątej". Nowa Era. Warszawa 2005r. 3) L. Wilczek - "Grzybów jest w gród". Nasza księgarnia. Warszawa 1967r. 4) A. Grzywacz - "Grzyby leśne". PWRiL. Warszawa 1988r. 5) H. E. Laux - "Grzyby. Przewodnik kieszonkowy". 6) A. Dermek, A. Pilat - "Poznajemy grzyby". Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wrocław 1988r. 7) H. Orłoś - "Atlas grzybów leśnych". PWRiL. Warszawa 1979r. Załącznik nr 1 Układanka wyrazowa: (Nauczyciel przygotowuje układanki dla 5 grup) Ułóż układankę wyrazową. Zawiera ona zasady zachowania się w lesie podczas grzybobrania. 1. Zbieramy / tylko / gatunki / dobrze / znane. 2. Nie / zbieramy / owocników / młodych, / ponieważ / są / trudne / do / / identyfikacji./ 3. Grzyby / ukręcamy / lub / ścinamy / nisko / przy / ściółce./ 4. Nie / zbieramy / grzybów / do / plastikowych / reklamówek, / tylko / do / koszy./ 5. Nie / niszczymy / grzybów / trujących./ 6. Zachowujemy / ciszę, / aby / nie / płoszyć / zwierząt./ 7. Nie / zaśmiecamy / lasu. / Załącznik nr 2 Karta ewaluacyjna: (Nauczyciel przygotowuje karty ewaluacyjne dla wszystkich uczniów) Oceń dzisiejsze zajęcia. W tym celu zakreśl odpowiednią cyfrę. 1. Czy dzisiejsze zajęcia były dla Ciebie interesujące? 1 2 3 4 5 6 2. W jakim stopniu wiadomości zdobyte na lekcji możesz wykorzystać w praktyce? 1 2 3 4 5 6 3. Oceń atmosferę panującą na lekcji. 1 2 3 4 5 6}

Zasady grzybobrania • Najlepszą porą do zbierania grzybów jest jesień, jakkolwiek kilka jadalnych gatunków można znaleźć wiosną, a nawet zimą np. boczniaka ostrygowatego. • Nie wycinamy grzybów nożem. Staramy się je wykręcić z podłoża. Pozostawiona resztka trzonu mogłaby zgnić i zakazić resztkę grzybni.

Idziemy na grzyby. Jak ustrzec się przed zatruciem? W tym roku lasy są wyjątkowo pełne grzybów i… zbieraczy. Jak podczas rywalizacji o napełnienie koszyka nie popełnić śmiertelnie niebezpiecznej pomyłki? Czy wystarczy zbierać grzyby z gąbką pod kapeluszem, by się nie zatruć? Sezon na grzyby już w pełni. Przy takim urodzaju, jak w tym roku, na grzybobranie wybierają się również osoby, które rzadko wchodzą do lasu. Zresztą pomyłki w odróżnianiu grzybów jadalnych od trujących zdarzają się również doświadczonym zbieraczom. By do nich nie dopuścić, najlepiej przed wyjściem z domu przypomnieć sobie, jak wyglądają trujące grzyby występujące w Polsce. Poszukać ich zdjęć i dokładnych opisów w atlasie grzybów lub – co dziś znacznie łatwiejsze – w internecie. Dobrze również pamiętać o kilku zasadach: Nigdy nie zbierajmy grzybów, których nie znamy i takich, co do których mamy jakiekolwiek – nawet najmniejsze – wątpliwości. Grzyby z gąbką pod kapeluszem również mogą być trujące, chociaż zawarte w nich toksyny nie są śmiertelnie niebezpieczne. Najlepszym tego przykładem jest popularnie nazywany „szatanem” borowik szatański (tak naprawdę w Polsce niezwykle rzadki). Musimy obejrzeć cały grzyb, nie tylko jego kapelusz, zanim włożymy go do koszyka. W przypadku wielu gatunków (np. muchomorów sromotnikowych mylonych z gołąbkami zielonawymi) wygląd trzonu ułatwi nam odróżnienie grzyba jadalnego od trującego. Bezpieczniej jest zbierać „dorosłe” grzyby. Łatwiej jest wtedy ocenić, czy mamy do czynienia z grzybem jadalnym czy trującym. Jeśli zabieramy do lasu małe dzieci, pilnujmy ich bardzo uważnie. My ominiemy np. muchomora czerwonego. Dla malucha będzie on z racji wyglądu bardzo interesujący. Poniżej zamieszczamy kilka gatunków grzybów trujących powszechnie spotykanych w polskich lasach. 1. Muchomor sromotnikowy (zielonawy) Podobny do: gołąbka zielonawego i gąski zielonki. Wygląd: Zielonkawy kapelusz, ciemniejący ku środkowi. Biało-zielona nóżka wyrasta z szerszej białej pochwy. W górnej części trzonu znajduje się pierścień, pod nią zygzakowate wzorki. Młode grzyby mają blaszki pokryte białą błonką. U starszych egzemplarzy przybierają one kolor zielonkawy. Pierwsze objawy zatrucia: Muchomor sromotnikowy jest najbardziej trującym grzybem występującym w Polsce. Zatrucie nim może doprowadzić do śmierci, jeśli chory nie znajdzie się odpowiednio szybko w szpitalu. Zawarte w muchomorze sromotnikowym toksyny uszkadzają wątrobę, nerki, serce, mózg. Objawy zatrucia występują 8-12 godzin (w niektórych przypadkach nawet 48 godzin) po spożyciu grzyba. Są to: wymioty, silny ból brzucha, wodnista biegunka. 2. Muchomor jadowity Podobny do: pieczarki polnej i gąski majówki. Wygląd: Młode grzyby mają biały kapelusz o owalnym kształcie, z blaszkami osłoniętymi błonką. U starszych egzemplarzy kapelusz staje się lekko żółty, stożkowato-dzwonkowaty. U nasady trzonu występuje biała pochwa. Wyżej widać pierścień. Pierwsze objawy zatrucia: podobne do objawów zatrucia muchomorem sromotnikowym. 3. Muchomor plamisty Podobny do: czubajki kani. Wygląd: Kolor kapelusza od jasnobrązowego, przez brązowożółty i –szary, do ciemnobrązowego, z dużą liczbą białych plamek. U młodych grzybów kapelusz ma kształt półkola. U starszych – bardziej płaski, ale lekko wypukły. Pod spodem zobaczymy białe blaszki. Biały trzon, bulwiasty u podstawy. Z kilkoma pierścieniami u dołu. Pierwsze objawy zatrucia: Pojawiają się do 6 godzin po spożyciu trującego grzyba. Są to: wymioty, biegunka, pobudzenie, halucynacje, drgawki, senność. 4. Piestrzenica kasztanowata Podobna do: smardza jadalnego. Wygląd: Bardzo pofałdowany kapelusz przypominający wyglądem mózg, o kolorze od żółtobrązowego przez ciemnobrązowy po czarnobrązowy. Trzon tego trującego grzyba jest krótki, mało widoczny. Pierwsze objawy zatrucia: Występują 6-15 godzin po spożyciu trującego grzyba. Chory ma nudności, biegunkę, bóle brzucha, głowy, drgawki. Czuje także silne pragnienie. Niebezpieczne jest również wdychanie oparów z gotujących się grzybów. 5. Lisówka pomarańczowa Podobna do: pieprznika jadalnego (kurki). Wygląd: Kapelusz w kolorze pomarańczowożółtym, z delikatnymi blaszkami. Ten trujący grzyb, podobny do kurki, ma bardziej wysmukły trzon niż jego jadalny „odpowiednik”. Pierwsze objawy zatrucia: Grzyb nie jest śmiertelnie trujący, jednak przyjmuje się, że spożycie większej jego ilości źle wpływa na nasz układ pokarmowy i może wywołać lekkie zatrucie.

Grzyby jadalne – karty. Materiał zawiera sześć stron z podpisanymi ilustracjami dwunastu grzybów jadalnych. Grzyby przedstawione na ilustracjach: borowik szlachetny, koźlarz czerwony, maślak ziarnisty, czubajka kania, mleczaj rydz, pieprznik jadalny, purchawka oczkowana, opieńka miodowa, pieczarka łąkowa, podgrzybek brunatny, podgrzybek zajączek, gąska zielonka. W Polsce występuje ponad 5500 gatunków grzybów! Nic więc dziwnego, że nawet wytrawnym grzybiarzom zdarzają się wątpliwości i pomyłki. Trudno znać wszystkie rodzaje grzybów jadalnych, ale kilkanaście z nich z pewnością zasługuje na uwagę. Wybraliśmy same naj! Najsmaczniejsze, najpopularniejsze i najpowszechniejsze polskie grzyby jadalne. A także takie, dzięki którym grzybobranie trwa cały rok. Kiedy i gdzie ich szukać? Po czym je rozpoznać? I jak odróżnić grzyby jadalne od trujących? Za chwilę wszystkiego się dowiesz. Grzyby jadalne w Polsce – o czym warto pamiętać przed wyruszeniem do lasu?Popularne grzyby jadalne w Polsce1. Podgrzybek brunatny2. Borowik szlachetny, potocznie nazywany prawdziwkiem3. Borowik usiatkowany, nazywany prawdziwkiem lub grzybem dębowym4. Borowik ceglastopory, zwany ceglakiem5. Złotoborowik wysmukły, nazywany złotakiem6. Maślak zwyczajny, zwany sośniakiem7. Koźlarz babka, czyli kozak8. Koźlarz czerwony, nie bez kozery zwany osiczakiemGrzyby blaszkowe jadalne1. Pieprznik jadalny, potocznie zwany kurką2. Mleczaj rydz albo po prostu rydz3. Czubajka kania, zwana sową4. Gołąbek zielonawy5. Opieńka ciemna6. Boczniak ostrygowatyGrzyby jadalne mało znane1. Smardz jadalny2. Płomiennica zimowa Grzyby jadalne w Polsce – o czym warto pamiętać przed wyruszeniem do lasu? Zasada numer jeden na grzybobraniu mówi: nie znasz, nie ruszaj! Mimo to tragiczne pomyłki zdarzają się co roku. Dlatego warto pisać o grzybach, nawet jeśli publikacji na ten temat jest już sporo. Każdy z nas jednak postrzega świat nieco inaczej i ma swoje sposoby na przyswajanie nowych informacji. W moim przypadku najlepiej działa wizualizacja i skojarzenia – właśnie tak zapamiętałam nie tylko nazwy grzybów jadalnych, ale przede wszystkim charakterystyczne cechy ich budowy, które odróżniają je od grzybów niejadalnych lub wręcz trujących sobowtórów. Dlatego ten atlas grzybów jadalnych jest dość nietypowy. Są w nim grzyby brzozy i grzyby kameleony, koralowce, gąbki, parasolki – inne na deszcz i inne na słońce, grzyby w zimowym outficie i wieczorowej kreacji, olśniewające i dające do myślenia. Każdy zapamiętany szczegół jest ważny, by wiedzieć, jakie grzyby są jadalne, i nie pominąć żadnego smakowitego okazu. Jedno jest pewne: warto jeść grzyby (sprawdź: przepisy z grzybami), bo chronią nas przed nadwagą, zapominalstwem, wolnymi rodnikami, niedoborami witamin i soli mineralnych, a także chorobami układu krążenia. Badania naukowe dowodzą, że regularne spożywanie grzybowego białka zmniejsza stężenie złego cholesterolu we krwi aż o 1 proc. A serwować można je wiele sposobów. Przy każdym gatunku znajdziesz wskazówki kulinarne. Warto jednak pamiętać, że obok wielu zalet mają też jedną wadę – są ciężkostrawne i długo zalegają w przewodzie pokarmowym ze względu na zawartość chityny, nietrawionej przez ludzi. Dlatego nie powinny być spożywane przez dzieci do 7. roku życia oraz osoby starsze i z problemami gastrycznymi. Wszyscy inni mogą je jeść na zdrowie! A oto najpopularniejsze grzyby jadalne – przykłady, które wybrałam specjalnie dla was. Grzyby trujące w Polsce – na które szczególnie uważać w lesie? 1. Podgrzybek brunatny Najliczniejsze polskie grzyby jadalne. Podgrzybki w ciągu ostatnich kilkunastu lat zdetronizowały borowiki szlachetne. Ma to związek ze starzeniem się drzewostanów. W naszych lasach przybywa starych drzew, a to właśnie ich towarzystwo te grzyby lubią najbardziej. Grzybiarze i kucharze cenią ich delikatny, aksamitny smak, wyjątkowy, lekko owocowy aromat i właściwości odżywcze. Podgrzybki to naturalne źródło łatwo przyswajalnego białka, a także błonnika, witamin A, D, C, E i z grupy B, soli mineralnych, takich jak żelazo, potas, wapń, oraz mikroelementów – cynku, jodu i miedzi. Te popularne grzyby jadalne można przyrządzać na wiele sposobów. Doskonałe do sosów i zup, na marynaty i susz. Kiedy zbierać podgrzybki brunatne? Od czerwca do listopada. Gdzie szukać podrzybków? Przede wszystkim w lasach iglastych, szczególnie borach sosnowych. Lubią mech, podłoże piaszczyste i kwaśne. Jak rozpoznać podgrzybka? Wypatruj wypukłego kasztanowato-brązowego kapelusza z podwiniętym brzegiem. Gąbeczka znajdująca się pod kapeluszem powinna mieć odcień oliwkowy. W miejscach uszkodzenia nabiera sinego odcienia, stąd podgrzybek nazywany jest także siniakiem. Kapelusz oparty jest na kremowej, wydłużonej, beczułkowatej nóżce pokrytej brązowawą siateczką. Miąższ ma kolor białawy lub lekko żółty, a po nacięciu sinieje. Podgrzybka na szczęście trudno pomylić z jakimkolwiek trującym okazem. 2. Borowik szlachetny, potocznie nazywany prawdziwkiem Prawdziwy obiekt pożądania wśród grzybiarzy i kucharzy. Żaden inny grzyb nie dorównuje mu pod względem walorów smakowych i odżywczych. Choć borowiki jadalne w 80 proc. składają się z wody, zawierają także mnóstwo cennych witamin – A, C, D, E i z grupy B. Ale przede wszystkim są źródłem doskonale przyswajalnego przez ludzi białka, które jest białkiem pośrednim pomiędzy tym roślinnym a zwierzęcym. Nie bez kozery dawniej nazywano je mięsem lasu, a obecnie to cenny składnik w diecie wegan i wegetarian. Niepowtarzalny, łagodny, orzechowy smak sprawia, że są doskonałym dodatkiem do sosów, zup, farszów. Można przyrządzać z nich także przetwory i susz. Kilkadziesiąt lat temu borowiki szlachetne królowały w polskich lasach, teraz jest ich jednak nieco mniej. Wciąż jednak szanse na znalezienie dorodnego prawdziwka są duże. Kiedy zbierać borowiki szlachetne? Od czerwca do października. Gdzie szukać borowików? Najczęściej w pobliżu świerków, sosen, buków czy też dębów. Najliczniej występują w górskich lasach świerkowych. Jak rozpoznać borowika? Jeśli słysząc „grzyb”, oczami wyobraźni widzisz ciemnobrązowy, zaokrąglony kapelusz na grubej nóżce, to jest to właśnie obraz prawdziwka! Młode okazy mają jednak kuliste białe kapelusze, dopiero u starszych stają się one wypukłe, kasztanowate i brązowe, czasem z odcieniem karminowym. Skórka ściśle przylega do miąższu i trudno ją oddzielić. Hymenofor, czyli spód kapelusza, jest gąbczasty z białymi lub żółtooliwkowymi rurkami. Nie zmieniają one barwy po uszkodzeniu – to jedna z cech, które pozwalają odróżnić borowika szlachetnego od jego kuzynów. Nóżka jest biaława, na dole niezwykle stabilna, beczułkowata, u góry natomiast kształtem przypomina maczugę. Oto prawdziwek w pełnej krasie! Uwaga! Borowik szlachetny bywa mylony z goryczakiem żółciowym, który jest niejadalny. Jeśli masz jakąkolwiek wątpliwość, dotknij kapelusz czubkiem języka. Goryczak, jak sama nazwa wskazuje, jest niezwykle gorzki. 3. Borowik usiatkowany, nazywany prawdziwkiem lub grzybem dębowym Ceniony tak samo jak borowik szlachetny ze względu na wyjątkowy, łagodny orzechowy smak i intensywny, przyjemny zapach. Dodaje się go do zup, sosów i dań mięsnych. Można dusić i gotować. Susz długo zachowuje piękny aromat. Podobnie jak borowik szlachetny zawiera wiele cennych substancji odżywczych, dobrze przyswajalne białko, fosfor, żelazo, magnez, witaminę C i witaminy z grupy B. Kiedy zbierać prawdziwki? Od maja do września. Gdzie szukać prawdziwków? Rzadszy od borowika szlachetnego. Najbardziej lubi widne lasy liściaste, a szczególnie towarzystwo dębów i buków. Jak rozpoznać prawdziwka? To grzyb w kabaretkach! Cechą charakterystyczną jest biała lub kremowa siateczka pokrywająca co najmniej połowę wysokości trzonu. Opiera się na nim kulisty kapelusz w kolorze kawy z mlekiem z żółtawą lub oliwkową gąbką pod spodem. Miąższ młodych borowików usiatkowanych jest zwarty, z czasem jednak staje się gąbczasty, ale nigdy nie zmienia barwy po przekrojeniu. Uwaga! Istnieje możliwość pomylenia prawdziwka z goryczakiem żółciowym, który jest niejadalny. Aby odróżnić oba grzyby, wystarczy dotknąć kapelusza czubkiem języka. Goryczak będzie niezwykle gorzki. Jak zmienia się las? 4. Borowik ceglastopory, zwany ceglakiem Bardzo smaczny, ale jadalny tylko po należytej obróbce cieplnej. Należy go gotować minimum 30 minut, a pierwszy wywar w całości wylać. Na surowo lub niedogotowany wywołuje nieprzyjemne zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Nie jest dopuszczony do obrotu handlowego, chociaż wśród grzybiarzy cieszy się dużą popularnością. Grzyby ceglaki można gotować, smażyć lub zapiekać, nadają się również do marynat, o ile zostaną odpowiednio ugotowane. Suszone tracą aromat. Poza umiarkowanymi ilościami błonnika i białka nie posiadają wyjątkowych właściwości odżywczych. Jak na grzyby są jednak dość kaloryczne. Smakołyk dla koneserów. Kiedy zbierać borowiki ceglastopore? Od maja do listopada. Gdzie szukać ceglaków? Grzyb dość pospolity, występuje zarówno w lasach liściastych, jak i iglastych. Te drugie lubi jednak szczególnie, podobnie jak kwaśną glebę. Jak rozpoznać ceglaka? To niezwykle barwny osobnik. Grzyb kameleon. Rozpoznasz go po półkolistym kasztanowobrązowym kapeluszu, na którym z wiekiem pojawiają się ceglastoczerwone odcienie. Jeśli go dotkniesz, uciśnięte miejsca ściemnieją. Skórka ściśle przylega do miąższu i trudno ją od niego oddzielić. Pory znajdującej się pod spodem kapelusza gąbeczki początkowo są żółtooliwkowe, ale z wiekiem nabierają pomarańczowego lub krwistoczerwonego odcienia. Po uszkodzeniu natychmiast sinieją. Trzon pękaty, mocny, stabilny, czerwonobrązowy, gęsto pokryty karminowoczerwonymi punkcikami. Po uciśnięciu przebarwia się na sino. Miąższ żółty, przy podstawie trzonu czerwonawy. Po przecięciu natychmiast intensywnie sinieje, a po jakimś czasie blednie. Uwaga! Ceglak bylony ze śmiertelnie niebezpiecznym borowikiem szatańskim, który również ma czerwoną nóżkę, choć znacznie jaśniejszy kapelusz. Toksyczne szatany w naszych lasach na szczęście należą do rzadkości. Ale borowik ceglastopory bywa także mylony z trującym borowikiem żółtoporym. Ma on jednak znacznie jaśniejszy, szarobrązowy kapelusz i żółtą gąbeczkę. Trzon nóżki pod kapeluszem jest żółty i w całości pokryty charakterystyczną siateczką. Jeśli mimo wszystko nie masz pewności, na jaki okaz trafiłaś, lepiej zostaw grzyb w lesie. 5. Złotoborowik wysmukły, nazywany złotakiem Nazwa brzmi swojsko, ale złotoborowik wysmukły to przybysz z Ameryki Północnej. Pierwszy raz znaleziono go przy porcie w Kłajpedzie na Litwie, stąd przypuszczenie, że do Europy przypłynął razem z importowanymi towarami. W naszych lasach pierwszy okaz znaleziono w 2008 roku. Na początku pojawiał się wyłącznie na Pomorzu, ale obecnie jest zbierany od Pustyni Błędowskiej po Podkarpacie. Rozprzestrzenia się łatwo, ponieważ, jako nietutejszy, nie ma w naszych lasach naturalnych wrogów i rzadko jest atakowany przez owady. Smakiem ustępuje rodzimym prawdziwkom, ale tak jak one jest źródłem dobrze przyswajalnego białka i błonnika, a także soli mineralnych oraz witamin A, C, D, PP, E i z grupy B. Można go dodawać do zup i sosów, marynować oraz suszyć. Kiedy zbierać złotoborowiki? Od lipca do października. Gdzie szukać złotoborowików? Lubi towarzystwo sosen i wrzosów. Jeśli trafisz na jednego, prawdopodobnie szybko napełnisz cały koszyk, bo złotoborowik tworzy tysiące owocników i zazwyczaj rośnie w grupach. Jak rozpoznać złotaka? Łatwo, bo to oryginał, nie przypomina żadnego z naszych rodzimych, dobrze znanych gatunków. Ma intensywnie czerwoną barwę i charakterystyczną ornamentację na nóżce, którą pokrywają wyraźne, głębokie bruzdy. Spód kapelusza, czyli hymenofor, jest żółty i wyjątkowo gruby, może mieć nawet 2–3 cm, co u naszych gatunków się nie zdarza. Jest także bardzo duży. Nie niepokojony potrafi dorosnąć do 20 cm, a średnica kapelusza może mieć nawet 15 cm. Przez modę na grzybobranie w polskich lasach złotoborowiki nieczęsto osiągają jednak takie rozmiary. Adam Wajrak: jak nie zgubić się w lesie? 6. Maślak zwyczajny, zwany sośniakiem Cieszy się dużą popularnością ze względu na wysoką wartość odżywczą, smakową i piękny leśny zapach, ale ma też pewne minusy: śluz kapelusza utrudnia transport, w lesie przyciąga owady i ślimaki, a dla ludzi bywa ciężkostrawny i może zaburzać pracę układu pokarmowego. Dlatego przed spożyciem najlepiej pozbyć się go, ściągając skórkę z kapelusza, która zresztą bardzo łatwo odchodzi od miąższu. Można też namoczyć maślaki w wodzie z dodatkiem soli kuchennej, która skutecznie rozpuści śluz. Maślak nie nadaje się do suszenia, przyrządza się z niego sosy, zupy i marynaty. Warto wprowadzić go do diety, bo jest źródłem cennych kwasów tłuszczowych, magnezu, wapnia, potasu, żelaza, a także witamin A, C, D i grupy B. Regularnie spożywany poprawia odporność i korzystnie wpływa na wzrok. Warto mieć go na oku. Kiedy zbierać maślaki? Od maja do listopada. Gdzie szukać maślaków? To popularne grzyby jadalne, występują powszechnie w całej Polsce z wyjątkiem wyższych partii górskich. Współpracują wyłącznie z sosnami, należy więc ich szukać w pobliżu tych drzew. Jak rozpoznać maślaka? Brązowy kapelusz maślaka wprost olśniewa, a to dlatego, że cały pokryty jest błyszczącym, lepkim śluzem. Gąbczasty spód u młodych okazów przykrywa biaława błona przyrośnięta do brzegów kapelusza i trzonu. U starszych maślaków jej pozostałości wiszą w strzępach na brzegach kapelusza lub tworzą mały, purpurowobrązowy pierścień na trzonie. Nóżka lekko żółtawa z brązowymi ziarenkami. Maślak nie ma trujących sobowtórów. 7. Koźlarz babka, czyli kozak Uwielbiany przez wszystkich koneserów grzybów, choć jadalny jest wyłącznie kapelusz koźlarza, który kryje w sobie smakowity, pachnący lasem miąższ. Twarda i włóknista nóżka nie nadaje się do spożycia, najlepiej więc odciąć ją od razu na etapie czyszczenia grzybów. Pyszne kapelusze można natomiast dusić, marynować i suszyć. Dostarczą organizmowi niezbędnego białka, a także niacyny, cennych minerałów i tak ważnej, szczególnie jesienią, witaminy D. Kiedy zbierać kozaki? Od lipca do listopada. Gdzie szukać kozaków? To popularne grzyby jadalne w Polsce. Lubią niezbyt wilgotne podłoże, a doświadczeni grzybiarze doskonale wiedzą, że można je znaleźć wyłącznie blisko brzóz, z którymi żyją w pełnej symbiozie. I w pewnym sensie się do nich upodabniają. Jak rozpoznać koźlarza? Jeśli widzisz kształtny, półokrągły kapelusz, w kolorze brunatnym, szarym lub orzechowym, oparty na długiej, smukłej nóżce, której ubarwienie do złudzenia przypomina korę brzozy, to bez wątpienia kozak! 8. Koźlarz czerwony, nie bez kozery zwany osiczakiem Ceniony wśród grzybiarzy nie tylko ze względu na delikatny, przyjemny smak, ale także walory odżywcze – jest naturalnym źródłem cennego białka i węglowodanów. Nie należy jednak zbierać tych grzybów przy ruchliwych drogach, ponieważ kumulują rtęć. Z kapeluszy można przyrządzać zupy, marynaty i susz. Duszone są świetnym dodatkiem do dań mięsnych i sosów. Białawy miąższ pod wpływem wysokiej temperatury mocno ciemnieje. Aby tego uniknąć, wystarczy dodać do potrawy odrobinę octu lub kwasku cytrynowego. Trzon koźlarza czerwonego nie nadaje się do jedzenia, jest zbyt twardy i łykowaty. Kiedy zbierać koźlarze czerwone? Od czerwca do listopada. Gdzie szukać osiczaków? Żyje w bliskiej przyjaźni z topolą osiką, najczęściej spotyka się go w widnych lasach, parkach lub zaroślach. Jak rozpoznać osiczaka? Kształtny, półkulisty, ceglasty lub rdzawobrązowy kapelusz mocno rzuca się w oczy. Jeśli chcesz mieć pewność, że to koźlarz czerwony, spójrz na nóżkę. Powinna być biała i gęsto pokryta drobnymi łuskami w kolorze pomarańczowym, orzechowym, rudym lub brunatnym. Martwi cię wycinanie drzew? Działaj. Sadź las na zawsze! Grzyby blaszkowe jadalne 1. Pieprznik jadalny, potocznie zwany kurką To jeden z najczęściej występujących w naszych lasach grzybów, ale żeby zebrać pełen koszyk, warto wyruszyć o świcie. Ze względu na swój niepowtarzany korzenny aromat i nieco pieprzny smak pieprznik jadalny cieszy się dużą popularnością wśród grzybiarzy. Ponadto jest łatwy w transporcie, może być dłużej przechowywany niż inne grzyby i niezwykle rzadko atakują go robaki. To niejedyne powody, dla których warto wstać rano i ruszyć na grzybobranie. Kurki są lepszym źródłem beta-karotenu niż marchew czy pomidory. Zawierają także rekordową ilość witaminy B1, a także łatwo przyswajalne białko, likopen, błonnik, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, fenole, flawonoidy oraz witaminy C, witaminy D i E. Jak je serwować? Nie ma lepszej jajecznicy niż ta jesienna, z kurkami. Wybornie smakują także smażone, gotowane na parze czy marynowane. Kurki można także mrozić, ale przed włożeniem do zamrażalnika warto je zblanszować, by pozbyć się nadmiaru goryczy (sprawdź: przepisy z kurkami). Kiedy zbierać kurki? Od maja do października. Gdzie szukać kurek? Pieprznik to dość powszechny i „towarzyski” grzyb. Lubi sąsiedztwo różnych drzew, szczególnie sosen, świerków, dębów, buków i grabów. Jeśli wypatrzysz jednego, rozejrzyj się wokół. Pieprzniki rosną w grupach i często tworzą tzw. czarcie kręgi. Jak rozpoznać pieprznika jadalnego? Kurki wyglądem przypominają małe, żółte parasolki. Na brzegu kapelusza znajduje się charakterystyczna falbanka, a pod spodem żółte blaszki, jak nieregularnie rozwidlone listewki. Zachodzą one daleko na trzon, co odróżnia kurki od ich niejadalnych sobowtórów. Nóżka nieco jaśniejsza od kapelusza, lekko wygięta, zwęża się ku dołowi. Uwaga! Pieprznik jadany jest mylony z lisówką pomarańczową, która co prawda nie jest trująca, ale może doprowadzić do perturbacji żołądkowych. Ma nieco ciemniejszy kolor i inny układ blaszek, które nie schodzą na trzon jak u kurki. Do pomyłek dochodzi najczęściej we wrześniu i październiku, bo dopiero wtedy w lasach pojawiają się lisówki. 2. Mleczaj rydz albo po prostu rydz Dzięki piosenkom i wierszom najbardziej znany ze wszystkich grzybów jadalnych w Polsce. I najsmaczniejszy ze wszystkich rydzów! Najczęściej spożywany suszony, smażony, grillowany albo panierowany. Na zdrowie, bo nie bez kozery mówi się: „Zdrów jak rydz”. Grzyby te, oprócz łatwo przyswajalnego białka i błonnika, zawierają duże ilości cennej, szczególnie jesienią, witaminy D. A także witaminy A, C, E i z grupy B, cynk, jod, magnez, potas, wapń oraz żelazo. Można je zajadać nawet na diecie, bo należą do najmniej kalorycznych grzybów. Kiedy zbierać rydze? Od lipca do listopada. Gdzie szukać rydzy? Coraz rzadszy w naszych lasach. Występuje lokalnie, lubi podłoże piaszczyste, okresowo podmokłe, i towarzystwo sosen, z którymi żyje w symbiozie. A dokładniej mówiąc – mykoryzie, bo tak określa się współpracę roślin z grzybami. Jak rozpoznać rydza? Rydz jest rudy – to powszechnie wiadomo, dzięki piosence Heleny Majdaniec. A jego pokaźny, płaski, wywinięty lub pofałdowany kapelusz przypomina duży parasol przeciwsłoneczny zakończony falbanką. Rydze to grzyby jadalne z blaszkami, które są jasnopomarańczowe, gęste, wąskie, dość kruche, prosto przyrośnięte do trzonu lub nieco na niego zbiegające. Po uszkodzeniu szybko zielenieją. Nóżka jaśniejsza od kapelusza, często pokryta wieloma pomarańczowymi plamami, krucha, w środku watowata lub pusta. Uwaga! Rydz bywa mylony z trującym mleczajem wełnianką, który ma niezwykle ostry smak, a po zjedzeniu wywołuje ciężkie rozstroje jelitowo-żołądkowe. Jak je odróżnić? Mleczko jadalnego rydza jest pomarańczowe, natomiast wełnianki białe. Niejadalny kuzyn na różowawe blaszki i kapelusz pokryty jakby delikatną warstwą filcu. 3. Czubajka kania, zwana sową Kapelusze kani o niezwykłym orzechowym smaku, smażone w panierce jak kotlety, to prawdziwe crème de la crème wśród dań z grzybami! Ale można je także dusić, gotować, smażyć i marynować. Zawierają niemal tyle samo białka co mleko. Jest to jednak białko szczególnie cenne, bo pośrednie między roślinnym a zwierzęcym. Kania to także źródło cennych soli mineralnych i witamin D, B1 i B2. Ale uwaga, trzon grzyba jest łykowaty i niesmaczny. Kiedy zbierać kanie? Od czerwca do października. Gdzie szukać kani? W widnych, nasłonecznionych miejscach, na skraju lasu, polanach i porębach. Nie należy jej zbierać na terenach przemysłowych i przy drogach, ponieważ ma tendencję do gromadzenia szkodliwych metali ciężkich. Jak rozpoznać czubajkę kanię? To wysoka, smukła dama z kolią na szyi i eleganckim kapeluszem z dużym rondem na głowie. Kapelusz na charakterystyczny mały garb na szczycie i pokryty jest odstającymi łuskami w różnych odcieniach brązu. Znajdujące się pod spodem blaszki są białe, szerokie, gęste i kruche. W górnej części długiego, wysmukłego trzonu znajduje się podwójny pierścień (wygląda jak kolia!), który można przesuwać. Nóżka łatwo odchodzi od kapelusza i jest pusta w środku. Uwaga! Czubajka kania mylona jest z najbardziej niebezpiecznym w naszych lasach muchomorem sromotnikowym. Pomyłki zdarzają się co roku i są tragiczne w skutkach, ponieważ zjedzenie choćby małego kawałka muchomora sromotnikowego wystarczy, by śmiertelnie otruć dorosłego człowieka. Jedynym ratunkiem jest szybki przeszczep wątroby. Jak odróżnić grzyby jadalne od trujących? Warto sięgnąć do korzeni. Grzybów blaszkowych nie należy obcinać, najlepiej wykręcać je w całości. Wszystkie muchomory wyrastają z charakterystycznej bulwy pokrytej białą, workowatą pochwą. Ta cecha najlepiej odróżnia sromotnika od kani. Zjedz sobie las, czyli które drzewa są jadalne? 4. Gołąbek zielonawy Jadalne grzyby leśne uważane za jedne z najsmaczniejszych gatunków gołąbków. Mają słaby, owocowy aromat i delikatny, orzechowy smak. Można je spożywać w każdej formie i postaci, nawet na surowo. Jak wszystkie grzyby, gołąbek jest źródłem dobrze przyswajalnego białka, soli mineralnych oraz witamin A, C i D. Kiedy zbierać gołąbki? Od lipca do października. Gdzie szukać gołąbków? Najbardziej lubi towarzystwo dębów, buków, grabów i brzóz. Jak rozpoznać gołąbka zielonawego? Ma charakterystyczny, duży, falisty, zapadnięty w środku, grynszpanowy kapelusz z wyraźnie popękaną skórką, która odróżnia go od innych gołąbków. Blaszki są białawe lub jasnokremowe, u starszych okazów brązowieją. Nóżka jasna, beczułkowata, po przecięciu nabiera rdzawego odcienia. Uwaga! Gołąbek bywa mylony ze śmiertelnie niebezpiecznym muchomorem zielonawym, nazywanym także sromotnikowym. Od tego najbardziej niebezpiecznego grzybowego zabójcy odróżnia go jednak zielononiebieski odcień, brak charakterystycznej dla muchomorów bulwy pokrytej białą, workowatą pochwą u nasady trzonu, a także pojawiającego się czasem u sromotników pierścienia na nóżce. 5. Opieńka ciemna Najczęstszy gatunek opieńki w Polsce. Surowa może poważnie zaszkodzić. Nadaje się do spożycia tylko po ugotowaniu. Wywar z pierwszego gotowania należy odlać, bo może zawierać szkodliwe dla ludzi związki chemiczne. Z tak przygotowanych grzybów można przyrządzić zupę lub marynatę. Kapelusze są pyszne, ale trzon twardy i łykowaty, najlepiej od razu go odciąć. Choć opieńka w większości składa się z wody, zawiera także cenne białko, kwasy tłuszczowe i substancje mineralne, głównie wapń, fosfor i sód. Kiedy zbierać opieńki? Od września do listopada. Gdzie szukać opieniek? Rośnie w kępkach w chłodnych miejscach, na drewnie drzew iglastych, w szczególności świerków i jodeł. Jak rozpoznać opieńkę ciemną? Opieńka ciemna pojawia się pod koniec jesieni i wygląda, jakby szykowała się na zimę, cała jest otulona puchem. Lekko łukowaty, cielisty lub rdzawobrązowy kapelusz gęsto pokryty jest odstającymi ciemnymi łuskami. Przypomina nieco kultowy moherowy beret. Pod spodem znajdują się dość gęste blaszki: białe, żółte lub cieliste z rdzawobrązowymi plamkami. Trzon jest nieco jaśniejszy od kapelusza, pokryty ciemnymi kosmkami i otoczony grubym, watowanym, białym pierścieniem jak szalem. 6. Boczniak ostrygowaty Najsmaczniejsze są młode osobniki, starsze bywają łykowate. Boczniaki mają łagodny, nieco kwaskowaty smak i przyjemny, grzybowy aromat. Smażone w panierce z jajka i bułki tartej są świetną przekąską na długie jesienno-zimowe wieczory. Z ugotowanych lub duszonych w śmietanie można przyrządzić pyszny obiad. Boczniaki nadają się także do marynowania. Zawierają dużo aminokwasów, soli mineralnych, kwasu foliowego, białka i witamin z grupy B. Kiedy zbierać boczniaki? Od września do grudnia. Jest dość wytrzymały na mróz, pojawia się nawet po jesiennych przymrozkach oraz na przedwiośniu. Gdzie szukać boczniaków? Wyrasta w koloniach na martwym drewnie albo na osłabionych drzewach liściastych: grabach, bukach, wierzbach, topolach, brzozach, orzechach włoskich. Jak rozpoznać boczniaka? Kapelusz dorosłych boczniaków przypomina muszlę albo ostrygę. Jest biały, kremowy, szary, szarofioletowy lub szarobrązowy, przyrośnięty bokiem do podłoża. Blaszki są szerokie, gęste, białe lub siwe, mocno zbiegające na trzon, który zresztą jest dość krótki. Co wyjątkowe – usytuowany nie na środku kapelusza, ale jak na boczniaka przystało, całkiem z boku. Adam Wajrak: co robić, gdy spotkamy w lesie dzika, wilka lub głodnego niedźwiedzia? Grzyby jadalne mało znane 1. Smardz jadalny Do niedawna smardze były tak rzadkie, że objęto je ochroną, pod którą znajdują się do dziś. Ostatnio są jednak coraz bardziej powszechne. W tym roku rosną nawet w przydomowych ogródkach czy zrębkach, gdzie można je zbierać. To dobra wiadomość, bo smardze to grzyby jadalne, które na całym świecie słyną ze swoich walorów smakowych i właściwości odżywczych. Zawierają białko, które jest doskonałą alternatywą dla białka zwierzęcego, a także aminokwasy, sole mineralne i antyoksydanty. Przyspieszają spalanie tkanki tłuszczowej, działają przeciwzapalnie i poprawiają nastrój. Smardze można serwować smażone lub duszone. Ich korzenny aromat orientalnie podkręca zarówno smak mięsnych dań, jak i potraw wegetariańskich. Można je dodawać do pierogów, sałatek i zup. Nadają się także do suszenia. Ale uwaga! Nie można ich jeść na surowo, ponieważ w tej postaci mają właściwości trujące. Kiedy zbierać smardze? Od marca do maja. Gdzie szukać smardzów? Na żyznym podłożu, w zaroślach, parkach, lasach liściastych. Najczęściej pod jesionami, bukami, klonami i wiązami. Jak rozpoznać smardza? To dość dziwne grzyby jadalne w Polsce. Wyglądem przypominają gąbki lub koralowce. Wszystko przez nietypowy, jajowaty, ażurowy kapelusz w kolorze szarym lub kremowym z odcieniami ochry. Główka, dolną krawędzią przyrośnięta do trzonu, podobnie jak on jest pusta w środku. Nóżka biała, żółtawa lub jasnobrązowa, delikatnie ziarnista albo nieregularnie pomarszczona. Uwaga! Smardze można pomylić ze śmiertelnie trującą piestrzenicą kasztanowatą, która ma bardziej kulistą i ciemniejszą główkę, zazwyczaj kasztanowatą lub ciemnobrązową o strukturze podobnej do mózgu. Od smardza odróżnia ją także to, że nie jest ona pusta w środku. Dla odmiany rośnie też głównie w lasach iglastych, blisko sosen i świerków. 2. Płomiennica zimowa Jedyny grzyb, który można zbierać nawet podczas siarczystych mrozów. Warto, bo zupy, sosy i marynaty przyrządzone z płomiennicy zimowej są naprawdę smaczne. Można ją także smażyć. Smakiem przypomina owoce morza! Trwają badania nad jej własnościami leczniczymi, zwłaszcza przeciwutleniającymi, przeciwzapalnymi, przeciwbakteryjnymi, wzmacniającymi odporność i odmładzającymi. W Azji uprawia się ją i sprzedaje w wiązkach pod nazwą enoki – do kupienia również u nas. Enoki wygląda jednak zupełnie inaczej od dziko rosnącej płomiennicy zimowej. Kiedy zbierać płomiennice? Od października do marca. Pojawia się podczas jesiennych chłodów, dobrze znosi zimowe mrozy i wiosną znów wydaje owocniki. Gdzie szukać płomiennic? Rośnie w grupkach na drzewach liściastych, szczególnie lubi wierzbę. Płomiennicę można spotkać nie tylko w lasach, ale także w parkach, alejach i ogrodach. Jak rozpoznać płomiennicę zimową? Płaski, gładki, lśniący i śliski pomarańczowy lub miodowy kapelusz jest wyraźnie ciemniejszy na środku. Trzon jest zakrzywiony, pod kapeluszem żółtawy, niżej brązowawy, aksamitnoczarny u samego dołu. Może być usytuowany poza środkiem kapelusza, bywa rozgałęziony, tzn. z jednej podstawy wyrasta kilka trzonów i każdy jest zwieńczony kapeluszem. Uwaga! Zdarzają się pomyłki płomiennicy ze śmiertelnie trującą hełmówką obrzeżoną, nazywaną także jadowitą, choć grzyby te rosną w zupełnie innych miejscach i okresach. Hełmówka występuje od sierpnia do pierwszych przymrozków i preferuje lasy iglaste, głównie świerki i sosny, rzadko dęby. Jej bursztynowy kapelusz jest nieco jaśniejszy na środku. Pożar lasu – jak się zachować? Bibliografia: Bielawska, K. (2016). Bezpieczne grzybobranie. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych. Golianek, A., Mazurkiewicz-Zapałowicz, K. (2016). Grzyby w diecie człowieka – wartość odżywcza i prozdrowotna. Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych, 65(4), 513–522. Pobrane z Maciąg, A. (2015). Najczęstsze grzybowe pomyłki, czyli grzyby jadalne i podobne do nich grzyby niejadalne/trujące – porównanie. Poznań: WSSE. Pobrane z Zarawska, P. (2018). Atlas grzybów. Warszawa: Wydawnictwo SBM. Niektóre z najpopularniejszych jadalnych grzybów rurkowych o doskonałych właściwościach smakowych to: Borowik ( Białe grzyby ). Rosną w małych rodzinach, głównie pod drzewami iglastymi lub brzozami, w zależności od tego kolor kapelusza zmienia się z brudnoszarego na ciemnobrązowy.

Nawet doświadczonym grzybiarzom zdarza się wrzucić do koszyka goryczaka, zwanego szatanem, ale konsekwencją tej pomyłki jest co najwyżej wyjątkowo gorzki obiad. Popularne grzyby jadalne mają jednak także znacznie groźniejszych i bardziej toksycznych sobowtórów, przez których co roku dochodzi do prawdziwych tragedii. Jak rozpoznać grzyby trujące podobne do jadalnych i nie dać się zwieść pozorom? Przeczytaj, zanim ruszysz z koszykiem do lasu. Tragiczne w skutkach pomyłkiAtlas grzybów trujących, czyli najbardziej trujące grzyby podobne do jadalnych1. Muchomor zielonawy, bardziej znany jako muchomor sromotnikowy2. Muchomor jadowity3. Muchomor plamisty4. Piestrzenica kasztanowata5. Strzępiak ceglasty6. Hełmówka obrzeżona7. Wieruszka zatokowata, znana także jako dzwonkówka trującaGrzyby trujące w Polsce1. Borowik szatański, pseudonim szatan2. Borowik żółtopory, nazywany także grubotrzonowym3. Krowiak podwinięty, bardziej znany jako olszówka4. Mleczaj wełnianka, zwany także fałszywym lub kosmatym rydzem5. Gołąbek wymiotny, zwany bełdkiem6. Pieczarka karbolowa, zwana żółtawą7. Maślanka wiązkowaGrzyby niejadalne – przykładowe gatunki1. Goryczak żółciowy, zwany szatanem2. Lisówka pomarańczowa Tragiczne w skutkach pomyłki Po rekordowym 2019 roku, kiedy w Polsce odnotowano aż 27 zatruć grzybami, z czego aż 25 osób wymagało leczenia w szpitalu, najnowsze dane przyniosły sporą ulgę. W zeszłym roku trujące okazy zwiodły na manowce zaledwie 8 osób. Niewiele? Wciąż za dużo, zważywszy na to, że cztery z nich zmarły, a 30 proc. wszystkich zatrutych to dzieci poniżej 14. roku życia. Ten sezon zaczął się wyjątkowo tragicznie. Z trójki afgańskich dzieci w wieku 5, 6 i 17 lat, które zjadły znalezionego na terenie ośrodka dla uchodźców muchomora sromotnikowego, udało się uratować tylko najstarszą dziewczynkę. Dzieci zjadły, bo nie znały najgroźniejszego zabójcy naszych lasów? Zapewne, ale muchomor sromotnikowy kamufluje się tak dobrze, że pomyłki zdarzają się także naszym, lokalnym grzybiarzom. Większość śmiertelnych zatruć spowodowana jest właśnie przez trzy muchomory: zielonawego, czerwonego i plamistego. Jeśli myślisz, że tak toksyczne grzyby muszą mieć nieprzyjemny aromat lub smak, nic z tego. Większość z nich smakuje wybornie, a objawy zatrucia często pojawiają się po wielu godzinach, trudno je więc od razu skojarzyć z grzybowym daniem. Jedynym antidotum jest wiedza, jak rozpoznać grzyby trujące podobne do jadalnych. Aplikujemy ją więc w dużej i wyjątkowo przyswajalnej dawce. Bierzcie i czytajcie! Grzyby – jakie najłatwiej znaleźć tej jesieni i gdzie wyruszyć na grzybobranie? Atlas grzybów trujących, czyli najbardziej trujące grzyby podobne do jadalnych 1. Muchomor zielonawy, bardziej znany jako muchomor sromotnikowy Najbardziej trujący grzyb na świecie. Nawet odrobina potrafi zabić dorosłego człowieka. Odpowiada za ok. 10 proc. wszystkich zatruć grzybami. Ratunkiem jest tylko szybki przeszczep wątroby. Muchomor zielonawy to zabójca doskonały, pachnie słodko jak miód, a osoby, które miały nieszczęście go spróbować, twierdzą, że smakuje doskonale. Niestety, 90 proc. z nich nie przeżyło tej uczty. Zawarte w grzybie toksyny są odporne na działanie wysokiej temperatury i czasu, a zatem gotowanie i suszenie nie zmniejsza toksyczności muchomora sromotnikowego. Najczęściej mylony z… Muchomor sromotnikowy jest mylny z młodą czubajką kanią, gąską zielonką i gołąbkiem zielonawym, które należą do grzybów jadalnych. W razie jakichkolwiek wątpliwości nie obcinaj grzyba nożykiem. Wykręć go w całości i spójrz na nasadę. U wszystkich muchomorów jest ona duża, bulwiasta i osłonięta białą pochwą. Kiedy zachować szczególną ostrożność? Przez cały sezon grzybowy. Muchomory sromotnikowe rosną od lipca do października. Gdzie można spotkać muchomora zielonawego? W naszych lasach niestety występuje powszechnie, wyrasta zwykle pod dębami, bukami, grabami i sosnami, pojedynczo lub w grupkach. Jak rozpoznać muchomora sromotnikowego? Niełatwo, bo to naprawdę podstępny drań. Teoretycznie kapelusz ma różne odcienie oliwkowej zieleni, a pośrodku jest nieco ciemniejszy. Od tej reguły jest jednak wiele wyjątków, bo kapelusz blednie z wiekiem i pod wpływem słońca, jego powierzchnia może być gładka albo pokryta promieniście rozmieszczonymi łatkami. Wśród muchomorów sromotnikowych zdarzają się także albinosy, czyli zupełnie białe okazy. U młodych kapelusz jest półkolisty, ale już u starszych lekko łukowaty lub rozpostarty. Gęste blaszki początkowo są białe, z wiekiem natomiast stają się kremowe, a nawet zielonkawe. Na górze nóżki czasami znajduje się biały pierścień, który sprawia, że na pierwszy rzut oka ten grzyb trujący podobny jest do kani. Najbardziej charakterystycznym elementem, który pomaga zidentyfikować sromotnika, jest bulwiasty trzon pokryty białą pochwą. Objawy zatrucia muchomorem sromotnikowym Kolkowe bóle brzucha, wymioty i wodnista biegunka pojawiają się dopiero 9–12 godzin po spożyciu muchomora zielonawego, dlatego wiele osób w ogóle nie kojarzy ich ze zjedzeniem grzyba. Kolejnego dnia zaczyna się bezmocz, dochodzi do odwodnienia i spadku ciśnienia. Wątroba jest wyraźnie powiększona, a u wielu osób pojawia się sinica. Po 2 dniach następuje poprawa, ale jest ona pozorna. W tym czasie wątroba zostaje uszkodzona, słabnie praca nerek i dochodzi do kwasicy metabolicznej. Czwartego dnia od zatrucia grzybami pojawiają się objawy niewydolności wątroby, białka oczu stają się żółte. Zawarte w muchomorze sromotnikowym toksyny przede wszystkim atakują wątrobę, ale nie tylko. Uszkadzają także serce, układ krążenia i układ nerwowy. Dotychczas nie ma antidotum niwelującego ich działanie. 2. Muchomor jadowity To na szczęście niezwykle rzadkie grzyby trujące w Polsce, ale warto je znać ze względu na ich niebezpieczne podobieństwo do grzybów jadalnych. Jadowitość muchomora jadowitego wynika z zawartych w nim śmiertelnie trujących oligopeptydów – fallotoksyny i amatoksyny, tych samych, które znajdują się w muchomorze sromotnikowym. Uszkadzają one przede wszystkim wątrobę i nerki. Najczęściej mylony z… Muchomor jadowity to śmiertelnie trujący grzyb mylony z pieczarką. Kiedy zachować szczególną ostrożność? Od sierpnia do października. Gdzie można spotkać muchomora jadowitego? Najczęściej w górskich lasach iglastych, pod świerkami i sosnami, sporadycznie pod bukami. Lubi kwaśne, piaszczyste gleby i wilgotne miejsca. Jak rozpoznać muchomora jadowitego? Młode owocniki przypominają pieczarki. Z czasem biały, dzwonkowaty kapelusz staje się coraz bardziej płaski, a na jego brzegu pojawiają się charakterystyczne prążki. W młodości białe blaszki przykryte są błoniastą osłoną, która u dorosłych osobników tworzy czasem szczątkowy pierścień na trzonie. Najbardziej charakterystyczną cechą jest specyficzny zapach grzyba, przypominający woń chloru lub aromat rzodkiewki. Wszystkie muchomory zdradza też bulwiasta nasada trzonu pokryta białą pochwą. Objawy zatrucia muchomorem jadowitym Muchomor jadowity zawiera te same toksyny co sromotnikowy, objawy i konsekwencje zatrucia są więc podobne. Dopiero 9–12 godzin po spożyciu grzyba pojawiają się bóle brzucha, wodnista biegunka i wymioty. Po 2 dniach następuje pozorna poprawa. W tym czasie dochodzi jednak do uszkodzenia wątroby i nerek, czego objawy są widoczne 4 dni (do 9 dnia) po zatruciu. Na tym etapie rokowania są już złe. Im szybciej pacjent trafi do szpitala, tym większe szanse na wyleczenie. 3. Muchomor plamisty Powszechnie występujący, śmiertelnie niebezpieczny grzyb, który niestety ma swojego jadalnego sobowtóra. Muchomor plamisty zawiera kwas ibutenowy i muscymol, czyli te same toksyny co muchomor czerwony, tylko w jeszcze większym stężeniu. Zaburzają one pracę układu nerwowego i funkcje mózgu. Zjedzenie grzyba zazwyczaj kończy się tragicznie. Najczęściej mylony z… Muchomor plamisty to grzyb trujący podobny do kani. Kiedy zachować szczególną ostrożność? Przez cały sezon grzybowy. Muchomory plamiste rosną od lipca do października. Gdzie można spotkać muchomora plamistego? Niestety to grzyb pospolity, najbardziej przyjaźni się z dębami, bukami, sosnami i świerkami. Jak rozpoznać muchomora plamistego? Szarobrązowy kapelusz najpierw jest kulisty, ale z wiekiem się wypłasza. Jego powierzchnię pokrywają urocze białe łatki, które czasem zmywają się po deszczu. Pod spodem są gęste, białe blaszki, a na trzonie ozdobny pierścień jak u kani. Z wiekiem zanika on jednak u muchomora plamistego. Charakterystyczną cechą jest natomiast specyficzny zapach grzyba, przypominający aromat rzodkiewki. A także bulwiasta nasada trzony pokryta białą, błoniastą pochwą. Objawy zatrucia muchomorem plamistym Występują po 1 godzinie (do 4 godzin) po spożyciu grzyba. Zaczyna się od wymiotów, dużego zmęczenia, suchości błon śluzowych i gardła, bólu i zawrotów głowy. Twarz jest zaczerwiona, a akcja serca przyspiesza. Charakterystycznym objawem jest maksymalne rozszerzenie źrenic, zaburzenia widzenia, omamy wzrokowe i słuchowe, a także silne pobudzenie psychoruchowe, drgawki, aż do utraty świadomości i śmierci. W przypadku zatrucia trzeba jak najszybciej opróżnić żołądek i wezwać pomoc lekarską. 4. Piestrzenica kasztanowata Często spotykane grzyby trujące podobne do jadalnych. Piestrzenice kasztanowate zawierają duże ilości gyromitryny – niebezpiecznej trucizny, która przyjęta nawet w niewielkiej ilości powoduje hemolizę, uszkodzenie wielu narządów wewnętrznych, a w konsekwencji śmierć. W ciele człowieka ulega przemianie w substancję, która pozyskana z innych źródeł służy jako paliwo rakietowe. To chyba dość wymowne. Toksyna nawet podczas długotrwałego gotowania nie ulega zniszczeniu. Najczęściej mylona z… Piestrzenica kasztanowata mylona jest ze smardzem jadalnym – ma on jednak bardziej ażurowy kapelusz, który w przeciwieństwie do kapelusza piestrzenicy jest pusty w środku. Kiedy zachować szczególną ostrożność? Od marca do maja. Gdzie można spotkać piestrzenicę kasztanowatą? Występuje głównie pod świerkami i sosnami, na podłożu piaszczystym, często na gołej ziemi, zwykle w pobliżu resztek drewna i kory. Jak rozpoznać piestrzenicę kasztanowatą? Kapelusz piestrzenicy kasztanowatej wygląda jak miniatura mózgu. Jest półokrągły, płatowaty, mocno pofałdowany, kasztanowy, czasem z fioletowym odcieniem. Wypełniony poprzerastanym, kremowym miąższem. Trzon zazwyczaj białawy, ale bywa także żółty i intensywnie czerwony. Objawy zatrucia piestrzenicą kasztanowatą Występują po 6 godzinach (do 24 godzin) po zjedzeniu grzyba. Zaczyna się od silnego osłabienia i wymiotów, bólu głowy i brzucha. Charakterystyczna jest suchość w gardle i duże pragnienie. Im szybciej koneser grzybów trafi do szpitala, tym większe szanse na ratunek. Powikłaniem po zatruciu może być jednak uszkodzenie śledziony, wątroby, szpiku kostnego, nerek lub wzroku. Zjedz sobie las, czyli które drzewa są jadalne? 5. Strzępiak ceglasty Często spotykany grzyb śmiertelnie trujący. Strzępniak ceglasty zawiera 500 razy więcej toksycznej muskaryny niż muchomor czerwony. Spożycie nawet 10 g surowego grzyba może doprowadzić do poważnego zatrucia u osób dorosłych. Dla dzieci to już dawka śmiertelna. Najczęściej mylony z… Strzępniak ceglasty jest mylony z gęśnicą wiosenną, która nie ma jednak stożkowatego kapelusza, wyróżnia się mącznym zapachem i wyrasta głównie wiosną na skrajach lasu. Kiedy zachować szczególną ostrożność? Od czerwca do września. Gdzie można spotkać strzępniaka ceglastego? Wyrasta na wapiennym podłożu, głównie pod dębami, bukami, lipami i grabami, a także w ogrodach i parkach, na przydrożach. Jak rozpoznać strzępniaka ceglastego? Kapelusz jest płaski, promieniście popękany z garbkiem na środku i odgiętymi brzegami, białawy, żółtawy, a nawet ceglastobrązowy. Wygląda jak elegancki, damski kapelusz słomkowy z bardzo dużym rondem. Blaszki są białawe; z wiekiem brązowieją, a po uszkodzeniu czerwienieją. Trzon biały, z czasem robi się ceglasty, skrzywiony i zgrubiały. Miąższ mięsisty, po przekrojeniu zabarwia się na czerwono. Ma słodkawy, owocowy zapach i łagodny smak, ale pod żadnym pozorem nie wolno go próbować! Objawy zatrucia strzępniakiem ceglastym Występują już pół godziny po zjedzeniu grzyba. Należą do nich nudności, wymioty, ślinotok, pocenie się, bóle i zawroty głowy, a także zaburzenia widzenia. 6. Hełmówka obrzeżona Często spotykana i śmiertelnie trująca ze względu na zawartość amatotoksyn, czyli tej samej trucizny, która znajduje się w najbardziej niebezpiecznym zabójcy naszych lasów – muchomorze sromotnikowym. Najczęściej mylona z… Hełmówka obrzeżona bywa mylona z łuszczakiem zmiennym. Grzyby różnią się detalami. Trzon łuszczaka jest pokryty łuskami, natomiast hełmówki włókienkami. Trujący grzyb wydziela też charakterystyczną woń rzodkwi. Kiedy zachować szczególną ostrożność? Od sierpnia do października. Gdzie można spotkać hełmówkę obrzeżoną? Wyrasta na obumarłym drewnie iglastym, zwłaszcza świerkowym, rzadziej liściastym, głównie bukowym. Jak rozpoznać hełmówkę obrzeżoną? Nawet doświadczeni grzybiarze mają z tym duży problem, bo to wyjątkowo podstępny truciciel, który doskonale się kamufluje. Zabójca o stu twarzach. Kapelusz hełmówki zmienia barwę w zależności od wilgotności. Kiedy jest mokro, ma odcień ochrowy lub czerwonawobrązowy z prążkowanym brzegiem. Gdy panuje susza, staje się żółtobrązowy. Początkowo kapelusz jest półkulisty, z czasem staje się łukowaty, a nawet płaski, z zagłębieniem albo tępym garbkiem pośrodku. Blaszki są w różnych odcieniach czerwieni. Trzon – od żółtego do ciemnobrązowego, w jego górnej części znajduje się błoniasty pierścień. U młodych okazów jest on biały, później rdzawobrązowy. Poniżej pierścienia zaczynają się charakterystyczne dla hełmówki białe, kłaczkowate włókienka. Objawy zatrucia hełmówką obrzeżoną Wymioty, biegunka, silne bóle brzucha pojawiają się po kilku godzinach od zjedzenia grzyba. W trzecim dniu następuje pozorna poprawa, a w piątym – jeśli nie zostanie podjęte leczenie – nawet zgon. 7. Wieruszka zatokowata, znana także jako dzwonkówka trująca Rzadko spotykana w naszych lasach, ale to koniec dobrych wiadomości, bo pechowiec, który spotka ją na swojej drodze, jest narażony na śmiertelne niebezpieczeństwo. Najczęściej mylona z… Wieruszka zatokowata jest mylona z jadalną lejkówką mglistą, której blaszki w dojrzałości są raczej żółtawe niż różowawe, oraz z jadalną gęśnicą wiosenną, zachowującą białawe lub kremowe blaszki. Kiedy zachować szczególną ostrożność? Od lipca do września. Gdzie można spotkać wieruszkę zatokowatą? W widnych, mokrych miejscach na łąkach, pastwiskach, w lasach. Jak rozpoznać wieruszkę zatokowatą (dzwonkówkę trującą)? Kapelusz jest biały, kremowy lub jasnoszary, początkowo półkulisty z podwiniętymi brzegami, z czasem się wypłaszcza. Skórka z łatwością odchodzi od miąższu, który ma mączno-ogórkowy zapach. Ale to przede wszystkim blaszki pozwalają odróżnić wieruszkę od podobnych grzybów jadalnych. U młodych okazów są jasnożółte, ale później różowobrązowe, tuż przy trzonie ząbkowato wykrojone. Nóżka mało charakterystyczna, biała lub kremowożółta, na starość szarzeje. Objawy zatrucia wieruszką zatokowatą Pojawiają się zazwyczaj już kwadrans po zjedzeniu grzyba. U niektórych ten czas wydłuża się do 2 godzin. Po spożyciu niewielkiej ilości są to głównie bolesne zaburzenia żołądkowo-jelitowe, biegunka, wymioty i utrata sił. Większe dawki grzyba mogą doprowadzić jednak do śmiertelnego zatrucia. Atlas grzybów jadalnych: popularne grzyby jadalne w Polsce Grzyby trujące w Polsce 1. Borowik szatański, pseudonim szatan Czarny charakter wśród borowików, na szczęście niezwykle rzadki w naszych lasach. Jeśli chodzi o grzyby trujące, szatan wbrew nazwie, nie jest też wcale wybitnie niebezpieczny. Zawiera toksyczne żywice, których nasz organizm nie trawi, ale silne zatrucia wywołuje tylko zjedzony na surowo. Po ugotowaniu traci swoje właściwości toksyczne. Nie oznacza to jednak, że można beztrosko przygotowywać potrawy z borowika szatańskiego. Nigdy nie wiadomo, czy wszystkie substancje trujące podczas obróbki cieplnej się rozłożą, wszak licho nie śpi. Najczęściej mylony z… Zdaniem niektórych szatan to grzyb trujący podobny do zajączka, ale w rzeczywistości trudno go pomylić z jakimkolwiek jadalnym grzybem ze względu na odpychający zapach, przypominający woń padliny albo zgniłej cebuli. Kiedy zachować ostrożność? Od lipca do września. Gdzie można go spotkać borowika szatańskiego? Zdarza się na południu kraju, na ciepłych, widnych stanowiskach, głównie pod dębami i bukami. Jak rozpoznać borowika szatańskiego (szatana)? Płowy lub szarobrunatny półokrągły kapelusz nie wyróżnia się niczym szczególnym. Cechą charakterystyczną jest natomiast nóżka szatana. U góry, pod kapeluszem żółta, niżej krwistoczerwona z różową lub purpurową siateczką. To nieliczne grzyby trujące z gąbką. Jej rurki przy trzonie są wykrojone – początkowo pomarańczowożółte, później karminowe, na starość oliwkowe. Mięsisty, białawy miąższ po przekrojeniu sinieje. Objawy zatrucia borowikiem szatańskim (szatanem) Mniej więcej 3 godziny po zjedzeniu surowego grzyba pojawia się silna biegunka, wymioty, ból głowy, a nawet drgawki. Zawarta w grzybie toksyna powoduje groźne zapalenie żołądka i jelit. Czasem do objawów gastrycznych dochodzą zaburzenia widzenia, halucynacje, nadmierna potliwość, spadek ciśnienia, w skrajnych przypadkach wręcz zapaść. 2. Borowik żółtopory, nazywany także grubotrzonowym W Polsce to najczęstszy z „kolorowych” borowików. Jest zaliczany do grupy lekko trujących. Najczęściej mylony z… Borowik żółtoporowy jest mylony z borowikiem ceglastoporym, który jednak nie ma gorzkiego posmaku, a na powierzchni trzonu zamiast siateczki znajdują się drobne ziarenka. Kiedy zachować ostrożność? Od czerwca do października. Gdzie można spotkać borowika żółtoporego? W górach, na pogórzu i Pomorzu, w pobliżu świerków i buków, na kwaśnej glebie. Jak rozpoznać borowika żółtoporego? Drugi człon jego łacińskiej nazwy – calopus – oznacza „pięknonogi”. I tak jest w istocie, bo beczułkowata nóżka borowika żółtoporego zachwyca feerią barw. U góry jest jasnożółta, na środku karminowa, a u dołu czerwonobrązowa. W całości pokryta jest charakterystyczną siateczką o podłużnych oczkach, która przy kapeluszu ma białą barwę, a im niżej, tym bardziej ciemnieje, aż do brązu u nasady. Na tle barwnej nóżki beżowy, jasnobrązowy lub szarooliwkowy kapelusz wypada blado. Borowiki żółtopore to nieliczne grzyby trujące z gąbką, która jest oliwkowa, a po uszkodzeniu natychmiast sinieje. Z kolei kremowy miąższ po przekrojeniu robi się niebieskawy, potem zielenieje, a następnie blednie. Barwny osobnik. Objawy zatrucia borowikiem żółtoporym Wywołuje wymioty i biegunkę, objawy mogą wystąpić po 20 minutach od spożycia i trwać do 2 dni. 3. Krowiak podwinięty, bardziej znany jako olszówka Olszówka to niezwykle łatwa zdobycz, bo właściwie wszędzie go pełno. Przez wiele lat uznawany był za grzyb jadalny, teraz znajduje się na liście grzybów trujących. Dawniej wierzono, że kilkukrotne obgotowanie wypłukuje z niego toksyczne substancje. Dziś wiadomo, że to nie działa. Najczęściej mylony z… Olszówka jest mylona z mleczajem rudym i rydzem, ale nie wydziela ona charakterystycznego dla tych gatunków mleczka. Kiedy zachować ostrożność? Od czerwca do listopada. Gdzie można spotkać krowiaka podwiniętego? Wszędzie. Występuje w różnego rodzaju lasach, parkach i zaroślach, lubi miejsca wilgotne, najczęściej wyrasta pod brzozami i olszami. Jak rozpoznać olszówkę? Wystarczy wykonać prosty test. W przypadku olszówki uciśnięte miejsca w dowolnej części owocnika brązowieją. Oliwkowobrązowy kapelusz początkowo jest łukowaty, ale z wiekiem zupełnie się wypłaszcza. Środek jest lekko zapadnięty, a brzegi zawsze charakterystycznie podwinięte. Gładka powierzchnia kapelusza ma ładny, jedwabisty połysk. Cienkie, rdzawobrązowe blaszki łatwo oddzielają się od kapelusza. Trzon żółty do rdzawobrązowego. Objawy zatrucia olszówką Bezpośrednio po zjedzeniu olszówka może spowodować lekkie zaburzenia jelitowo-żołądkowe, w skaranych przypadkach uszkodzenie wątroby. Najpoważniejsze objawy nie pojawiają się jednak po kilku godzinach czy dniach, ale czasami po wielu latach. Regularne spożywanie olszówki może spowodować wystąpienie zespołu hemolitycznego, czyli rozpadu czerwonych ciałek krwi. Choroba wywołana przez grzyby to efekt działania zawartej w olszówce inwolutyny, czyli białka o charakterze antygenowym, które może być kumulowane w naszym organizmie przez wiele lat i stopniowo powodować wytwarzanie przeciwciał przeciw własnym czerwonym krwinkom. Te zmiany w organizmie są nieodwracalne i kończą się śmiercią. Objawy zatrucia nie występują jednak u wszystkich, dlatego do lat 80. XX wieku grzyb ten był opisywany jako warunkowo jadalny. Jak zmienia się las? 4. Mleczaj wełnianka, zwany także fałszywym lub kosmatym rydzem Pospolity, u nas uznawany za grzyb trujący, choć po ugotowaniu nie jest szczególnie groźny. U naszych wschodnich sąsiadów i w Skandynawii spożywa się go po wygotowaniu i odlaniu wody (pod wpływem wysokiej temperatury traci właściwości trujące), a następnie ukiszeniu w beczkach (to pozbawia go goryczy). Kiedy zachować ostrożność? Od sierpnia do października. Najczęściej mylony z… Mleczaj wełnianka mylony jest z mleczajem rydzem. Od jadalnych rydzów odróżnia go jednak białe, niezwykle ostre w smaku mleczko. Gdzie można spotkać mleczaja wełniankę? Wśród mchów, w lasach i parkach. Zawsze pod brzozami, z którymi żyje w mikoryzie. Jak rozpoznać mleczaja wełniankę? Wygląda jak rydz, choć jego płaski kapelusz z charakterystycznym lejkiem w środku ma bardziej łososiowy odcień i wygląda, jakby był obity filcem. Gęste, zbiegające na trzon blaszki są białawe lub cielistoróżowe. Trzon jasny. Objawy zatrucia mleczajem wełnianką To przede wszystkim silne zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Zawarte w grzybie żywice bez obróbki cieplnej wywołują mdłości, wymioty i biegunkę. 5. Gołąbek wymiotny, zwany bełdkiem Dość często spotykany. Nie jest śmiertelnie trujący, dlatego – aby się ustrzec pomyłki – można wykonać na nim próbę smakową. Ma mocno palący smak. Pieczenie występuje od razu i długo się utrzymuje. Kiedy zachować ostrożność? Od lipca do października. Najczęściej mylony z… Gołąbek wymiotny jest mylony z jadalnym gołąbkiem wybornym, ale w przeciwieństwie do niego gołąbek wymiotny ma ostry, piekący smak. Gdzie można spotkać gołąbka wymiotnego? Wyrasta w wilgotnych miejscach, wśród mchu, zwłaszcza pod świerkami, czasami sosnami, rzadko pod drzewami liściastymi. Jak rozpoznać gołąbka wymiotnego? Półkulisty krwistoczerwony kapelusz wyróżnia się na tle leśnego runa i jest wyraźnym sygnałem alarmowym – nie ruszać! Blaszki, trzon i miąższ są białe. Ma przyjemny, owocowy zapach. Objawy zatrucia gołąbkiem wymiotnym Jak nazwa wskazuje, wywołuje mdłości i wymioty, ale także silne bóle brzucha. 6. Pieczarka karbolowa, zwana żółtawą Niezwykle powszechna, ale trudno ją pomylić z innymi pieczarkami ze względu na wyjątkowo odstręczającą woń karbolu i nieprzyjemny smak. Kiedy zachować ostrożność? Od czerwca do października. Gdzie można spotkać pieczarkę karbolową? Właściwie wszędzie. Rośnie w lasach liściastych, w parkach, alejach, na poboczach. Najbardziej lubi towarzystwo dębów, robinii akacjowych, buków, topoli i lip. Jak rozpoznać pieczarkę karbolową? Jak na pieczarkę przystało, kapelusz ma biały i półkulisty, ale już blaszki różowe, ciemnieją dopiero u starszych okazów. Trzon – biały z pierścieniem u góry i charakterystyczną bulwiastą podstawą. Biały miąższ po przecięciu natychmiast żółknie, ale po kilku chwilach ponownie się odbarwia. Objawy zatrucia pieczarką karbolową Pieczarka karbolowa powoduje ciężkie zaburzenia żołądkowo-jelitowe, ale ze względu na jej wątpliwe walory smakowe i zapachowe, ryzyko, że znajdzie się koneser, jest niewielkie. 7. Maślanka wiązkowa Niezwykle powszechna, można ją spotkać niemal wszędzie. Jak nazwa wskazuje, rośnie w wiązkach zrośniętych u nasady. Choć maślanka wiązkowa jest trująca, ryzyko zatrucia się tym grzybem jest niewielkie ze względu na jego odstręczający, wyjątkowo gorzki smak i nieprzyjemny zapach. Kiedy zachować ostrożność? Od kwietnia do listopada. Najczęściej mylona z… Maślanka wiązkowa jest mylona z opieńką miodową, której kapelusz ma zdecydowanie cieplejszy, miodowy odcień. Gdzie można spotkać maślankę wiązkową? Wyrasta w dużych wiązkach na mocno butwiejących pniakach drzew, szczególnie liściastych, oraz w ich pobliżu, na korzeniach. Zdarza się nawet na drewnie budowlanym. Jak rozpoznać maślankę wiązkową? To charakterystyczne żółte grzyby trujące. Mogą być zabarwione całkowicie lub na szczycie lekko rdzawe. Na brzegach kapelusza znajdują się szczątki błoniastej osłony. Blaszki mają zielonkawy połysk, a u dojrzałych maślanek są oliwkowobrązowe. Trzon i miąższ – żółtawe. Objawy zatrucia maślanką wiązkową Grzyb ten powoduje silne zaburzenia żołądkowo-jelitowe, pojawiające się do 3 godzin od spożycia. Grzyby. Jesienne dary natury Grzyby niejadalne – przykładowe gatunki 1. Goryczak żółciowy, zwany szatanem Grzyby niejadalne z gąbką, która zazwyczaj daje poczucie bezpieczeństwa i świadczy o tym, że grzyb nadaje się do spożycia. Otóż goryczak żółciowy stanowi wyjątek. Zawiera śladowe ilości muskaryny, czyli trucizny znajdującej się w muchomorze czerwonym, ale – wbrew legendom – nie jest trujący. Może jedynie wywołać delikatne zaburzenia żołądkowo-jelitowe, pod warunkiem że znajdzie się ktoś, kto jest w stanie przełknąć choćby kawałek. Jego wyjątkowo gorzki smak sprawia, że jeden omyłkowo dodany owocnik psuje całą potrawę. Najczęściej mylony z… Goryczak żółciowy jest mylony z prawdziwkami i podgrzybkami. Jeśli nie masz pewności, z którym z nich masz do czynienia, dotknij koniuszkiem języka kapelusza. Gorzki smak goryczaka nie pozostawia złudzeń. Kiedy zachować ostrożność? Od czerwca do października. Gdzie można spotkać goryczaka żółciowego? Jest pospolity, lubi takie samo środowisko jak borowik szlachetny. Można go znaleźć pośród ściółki i mchu, najczęściej pod sosnami i świerkami. Jak rozpoznać goryczaka żółciowego? Półkulisty kapelusz w różnych odcieniach brązu do złudzenia przypomina borowika szlachetnego i podgrzybka. Ale odróżnia go jeden szczegół – jego powierzchnia jest zamszowa, a u jadalnych sobowtórów gładka. Pod spodem znajdują się białe lub lekko różowe rurki, które po uszkodzeniu brązowieją. Na oliwkowożółtym trzonie wyraźnie widać ciemniejszą siateczkę. Biały miąższ po uszkodzeniu nie zmienia barwy, a u podgrzybków szybko sinieje. 2. Lisówka pomarańczowa Zjedzona w większych ilościach może powodować zaburzenia żołądkowo-jelitowe, przypominające zatrucie, dlatego niektórzy twierdzą, że lisówka pomarańczowa jest trująca. Nie jest. Zalicza się ją jednak do grzybów niejadalnych, także ze względu na mało przyjemny, gorzkawy smak. Najczęściej mylona z… Lisówka pomarańczowa jest mylona z pieprznikiem jadalnym, zwanym kurką – ten jednak jest bledszy, żółty i ma silniej pofałdowany, bardziej nieregularny kapelusz oraz blaszki w postaci listewek. Kiedy zachować ostrożność? Od września do listopada. Gdzie można spotkać lisówkę pomarańczową? Jest pospolita, wyrasta na ściółce, igliwiu, próchniejącym drewnie, wśród mchu, często na ziemi, w każdego rodzaju lesie. Jak rozpoznać lisówkę pomarańczową? Kapelusz do złudzenia przypomina ten, który nosi pieprznik jadalny. Nie bez kozery lisówka nazywana jest także fałszywą kurką. Ma jednak nieco intensywniejszy, głębszy odcień, bardziej pomarańczowy niż żółty. Różnicę jednak najlepiej widać pod spodem. Blaszki są intensywnie pomarańczowe, bardzo gęste i cienkie. Trzon nieco bledszy od blaszek, czasami znajduje się poza środkiem kapelusza. Bibliografia: Zarawska, P. (2018). Atlas grzybów. Warszawa: Wydawnictwo SBM. Bielawska, K. (2016). Bezpieczne grzybobranie. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych. Maciąg, A. (2015). Najczęstsze grzybowe pomyłki, czyli grzyby jadalne i podobne do nich grzyby niejadalne/trujące – porównanie. Poznań: WSSE. Pobrane z

Najbardziej trujące grzyby bywają łudząco podobne do grzybów jadalnych. Konsekwencje niewiedzy grzybiarzy-amatorów mogą być bardzo poważne, ponieważ grzyby t

NATURALNIE Już wkrótce...

Grzyby jadalne i trujące naszych lasów. cele ogólne: zapoznanie z grzybami jadalnymi, niejadalnymi, trującymi i hodowlanymi. dokonuje podziału grzybów na jadalne, niejadalne i trujące, rozpoznaje pospolite gatunki grzybów jadalnych, niejadalnych i trujących, karty pracy ucznia, atlasy grzybów (np.: "Grzyby leśne" Andrzeja Grzywacza

Grzyb kozak może być mylony z goryczakiem żółciowym. Grzybiarze podkreślają, że nie jest to grzyb trujący, ale jest niejadalny przez intensywny gorzki smak. Mariusz Kapala/Gazeta Lubuska/archiwum PolskaPressW naszych lasach pojawiły się już grzyby. Te jadalne i te trujące na pierwszy rzut oka mogą wydawać się podobne. Jedna pomyłka może mieć śmiercionośne skutki. Idąc na grzybobranie, dobrze jest być w towarzystwie doświadczonych grzybiarzy lub mieć przy sobie atlas grzybów. Podpowiadamy, na co zwracać uwagę podczas zbierania grzybów w lesie. Sprawdź jak zbierać i rozróżnić treściGrzyboznawcy do pomocyAtlas grzybów jadalnych czy aplikacja mobilna?Objawy zatrucia grzybamiJak rozpoznać grzyby jadalne? Grzyboznawcy do pomocyGłówny Inspektorat Sanitarny podkreśla w informacji dla grzybiarzy, że pójście do lasu wymaga wiedzy i doświadczenia. GIS zachęca do korzystania z pomocy grzyboznawców i klasyfikatorów w przycisk, aby zobaczyć grzyby jadalne i dowiedzieć się, z jakimi grzybami trującymi są myloneOsoby ubiegające się o stanowisko grzyboznawcy i klasyfikatora grzybów mają:przejść kurs specjalistyczny zdać egzamin kwalifikujący. Klasyfikatorzy mają dyżury w stacjach sanitarno-epidemiologicznych i bezpłatnie pomogą zróżnicować zebrane wcześniej grzyby. Mapa grzybów w Polsce. Gdzie je zbierać i co z nich zrobić? Sprawdź mapę onlineJak przyrządzić boczniaki? Pyszne grzyby na rodzinny obiad. Zobacz przepisyAtlas grzybów jadalnych czy aplikacja mobilna?Idąc do lasu samemu, warto zaopatrzyć się w kieszonkowy atlas grzybów. Niektóre z nich dodają notatkę, z jakim grzybem trującym można przez przypadek pomylić kurki lub borowiki szlachetne. Z większą ostrożnością należy korzystać z aplikacji mobilnych służących do rozpoznawania gatunków grzybów po zdjęciu. Wystarczy, że w lesie będzie zbyt ciemno i mogą pojawić się błędy w klasyfikacji za pomocą zatrucia grzybamiWedług Głównego Inspektoratu Sanitarnego główną przyczyną zatruć grzybami jest ich niewłaściwa ocena i wzięcie za grzybów trujących za gatunki jadalne. Drugą przyczyną jest nieodpowiednie przygotowanie dań z gatunków jadalnych. Wszystkie grzyby leśne jadalne powinny być poddane obróbce objawy zatrucia grzybami to:ból głowy, ból brzucha, nudności, wymioty, gorączka, osłabienie organizmu. Eksperci GIS-u zauważyli, że objawy można pomylić z infekcją dróg pokarmowych lub niestrawnością. Jeśli po spożyciu grzybów zauważy się niepokojące objawy u siebie lub bliskiej osoby należy natychmiast skontaktować się z lekarzem, zawieźć chorego do szpitala lub wezwać pogotowie ratunkowe. Pomocą doraźną, którą można zastosować u osoby zatrutej, jest spowodowanie wymiotów. Ponadto liczy się niepodawanie alkoholu ani mleka do popicia, gdyż te substancje ułatwiają rozprzestrzenianie się toksyn z grzybów. Rozpoczyna się sezon na kurki. Oto 5 powodów, dla których warto jeść te grzybyTradycyjne polowanie na trufle wpisane na listę UNESCO. Co jeszcze tam znajdziemy?Jak rozpoznać grzyby jadalne?Częstą poradą, która ma ułatwić rozpoznanie grzybów trujących od jadalnych, jest ich smak. Uważa się, że przekrojony grzyb może być posmakowany końcem języka. Jeśli grzyb jest gorzki, to nie powinno się go jeść. Ta metoda nie jest do końca przekonująca. Szczególnie że doprowadza do kontaktu z toksyczną grzyby, które znasz i jesteś ich pewien. Grzyby z blaszkami u spodu, co do zasady są trujące. Istnieją wyjątki od tej zasady w postaci kurek, czubajki kani i gąski zielonej. Grzyby jadalne u spodu są gąbczaste. Wśród nich popularne są borowiki szlachetne, maślaki i podgrzybki. Nie zbieraj grzybów ze spodem w różowym kolorze ani o czerwonych kapeluszach. Groźne dla zdrowia są też grzyby pierścieniem na łodydze. Wśród nich są znane już od przedszkola muchomory o czerwonych kapeluszach z białymi kropkami. Mamy nadzieję, że dzięki tym wskazówkom, nie będzie problemu z rozpoznaniem grzybów. A potrawy z grzybów będą nie tylko smaczne, ale też bezpieczne dla miłośników zbierania grzybów - Główny Inspektorat Sanitarny „Polowanie na grzyby. Od borowika do grzybowej” Zofia Leszczyńska – Niziołek, Wydawnictwo Buchmann, „Grzybownik” Justyn Kołek i Ewa Furtak, Wydawnictwo Pascal Dodaj firmę Autopromocja Zobacz inne tematy kulinarne ze Strony Kuchni:Jak zrobić racuchy z jabłkami? Najlepszy przepis na pyszne, drożdżowe racuchy Ceramika, szkło bąbelkowe i kryształy z PRL-u. Nawet 1700 złotych za sztukęMleko prosto od krowy i rosół z kury. Co się jadło na wakacjach u babci na wsi? Znaleźliśmy się wśród największych światowych potęg w rankingu najlepszych ciastMarka tefal w najlepszych cenachMateriały promocyjne partnera

Atlas ten ma również oznaczenia grzybów jadalnych, niejadalnych i trujących. Przy poznawaniu gatunków warto korzystać z filtrowania, co znacznie ułatwia odnalezienie gatunków, co do których nie masz pewności. Możesz wybrać grzyby z blaszkami, z gąbką (rurkowe) i wybrać środowisko występowania oraz sposób odżywiania się.

©Jag_cz/Fotolia Grzyby trujące często są mylone z jadalnymi. Najczęściej grzybiarze biorą goryczaka żółciowego za borowika szlachetnego lub muchomora sromotnikowego za gąskę zieloną lub kanię. Grzyby trujące często są mylone z jadalnymi. Najczęściej grzybiarze biorą goryczaka żółciowego za borowika szlachetnego lub muchomora sromotnikowego za gąskę zieloną lub kanię. Pomylenie grzyba jadalnego z trującym może być tragiczne w skutkach. Dla przykładu muchomory sromotnikowe, które mylone są często z czubajką kanią i gąską zieloną, mogą powodować nieodwracalne uszkodzenia wątroby i innych narządów ciała. Kasia gotuje z schab ze śliwką Które grzyby łatwo pomylić? Podczas grzybobrania bardzo łatwo zerwać grzyb trujący zamiast jadalnego. Bardzo wiele gatunków ma podobny wygląd i różni się małymi szczegółami. Muchomor sromotnikowy – najczęściej mylony z gąską zielonką, gołąbkiem zielonawym, pieczarką białawą, czubajką kanią i czubajką czerwieniejącą. Ma gładki, zielonooliwkowy kapelusz z niewielkimi cętkami. Rośnie pod bukami, lipami i sosnami. Występuje w lasach liściastych i mieszanych, rzadziej w iglastych. Muchomor jadowity – we wczesnym stadium rozwoju często mylony z pieczarką białawą. Młody ma białawy kapelusz, później staje się on żółtawy bez łatek. Rośnie pod świerkami, dębami, bukami i brzozami. Występuje zarówno w lasach liściastych, jak i iglastych. Muchomor wiosenny – jest podobny do pieczarki ogrodowej, pieczarki polnej i pieczarki szlachetnej. Jest śnieżnobiały lub lekko kremowy. Ma płaski kapelusz. Rośnie najczęściej pod dębami. Występuje w lasach liściastych i parkach, rzadziej w lasach iglastych. Goryczak żółciowy – mylony z borowikiem szlachetnym i borowikiem usiatkowanym. Jego rurki i pory są początkowo białe, z czasem jednak stają się różowawe. Ma brązowy kapelusz. Rośnie pod świerkami i sosnami. Wstępuje głównie w lasach iglastych i mieszanych, często gromadą. Lisówka pomarańczowa – najczęściej mylona z pieprznikiem jadalnym. Kapelusz ma żółty lub pomarańczowożółty, lekko filcowaty. Rośnie pod jodłami, bukami i sosnami. Występuje w lasach iglastych i mieszanych, pojedynczo lub w licznych grupach. Zasłonak wonny – jest podobny do jadalnej gąsówki fioletowej. Jego kapelusz jest fioletowy lub rdzawobrązowy. Rośnie pod świerkami. Występuje głównie w lasach iglastych, rzadziej liściastych. Piestrzenica kasztanowata – najczęściej mylona ze smardzem praskim. Jej kapelusz jest silnie mózgowato-pofałdowany, ciemnobrązowy, niekiedy z odcieniem fioletowym. Rośnie pod sosnami. Występuje na nizinach i w niższych górach. Hełmówka obrzeżona – jest podobna do łuszczaka zmiennego. Posiada tępy, szeroki garb. Jej kapelusz ma kolor od bladobeżowego do żółtoochrowego, podczas wilgotnej pogody staje się czerwonobrązowy. Rośnie na drewnie obumarłych drzew oraz na ściółce leśnej. Występuje zarówno w lasach liściastych, jak i iglastych, gromadnie, w mniejszych lub większych grupach. Sprawdź jak wyhodować grzyby w ogrodzie! Substancje zawarte w grzybach, czyli woda, białko, błonnik i węglowodany. Które grzyby są najzdrowsze? ©BestPhotoStudio/Fotolia Lista 5 najbardziej trujących grzybów rosnących w Polsce Najbardziej trującym grzybem w Polsce jest muchomor sromotnikowy. Zjedzenie nawet 50 gramów może prowadzić do śmierci. To jednocześnie popularny grzyb, na którego łatwo trafić. Najbardziej trującym grzybem w Polsce jest muchomor sromotnikowy. Zjedzenie nawet 50 gramów może prowadzić do śmierci. To jednocześnie popularny grzyb, na którego łatwo trafić. Nie istnieje żaden sprawdzony sposób na rozpoznanie tego czy grzyb jest jadalny . Nieprawdą jest, że wszystkie grzyby trujące są niesmaczne, gorzkie, lub mają nieprzyjemny zapach. Nie można ich poznać po wyciekaniu z niech mleczka lub po zmianie barwy po naciśnięciu. Nie warto również kierować się zasadą, że jeśli grzyb został nadgryziony przez owady lub ślimaki, to znaczy, że jest jadalny. Najniebezpieczniejsze grzyby w Polsce W kraju nad Wisłą wyróżnia się pięć najbardziej niebezpiecznych grzybów: Piestrzenica kasztanowata – jej zjedzenie może w ostateczności prowadzić do śmierci. Powoduje mocne bóle brzucha , wątroby, a w skrajnych przypadkach uszkodzenia wzroku czy nawet szpiku kostnego. Piestrzenica jest mylona z smardzem jadalnym. W Polsce występuje tylko na nizinach i w niższych górach. Muchomor plamisty – często mylony z muchomorem czerwieniejącym i twardawym (które są jadalne). Zatrucie nim może skończyć się ostrą biegunką , halucynacjami, a nawet śmiercią. Osoby, które zjadły muchomora plamistego, muszą jak najszybciej poddać się płukaniu żołądka. W Polsce jest pospolity. Spotkać go można głównie od czerwca do października w lasach liściastych, rzadziej w iglastych. Zasłonak rudy – gatunek zagrożony i rzadko występujący. Mylony z popularną gąską. Zatrucie się nim prowadzi do niewydolności nerek, a w efekcie do śmierci. Objawy po zjedzeniu zasłonaka rudego pojawiają się dopiero po kilku dniach, a nawet tygodniach. W Polsce jest to gatunek rzadki. Występuje w lasach liściastych i mieszanych, od sierpnia do października. Muchomor jadowity... ©EduardSV/Fotolia Jadalne i niejadalne fioletowe grzyby: gąska naga, gąsówka dwubarwna, lakówka ametystowa a zasłonak fioletowy Gąsówka fioletowawa, dwubarwna i lakówka ametystowa to jadalne grzyby o charakterystycznej fioletowej barwie. Z reguły rosną jesienią w większych skupiskach. Do niejadalnych grzybów w odcieniu fioletu należy zasłonak fioletowy. Jego cechą charakterystyczną jest metaliczny połysk kapelusza. Gąsówka fioletowawa, dwubarwna i lakówka ametystowa to jadalne grzyby o charakterystycznej fioletowej barwie. Z reguły rosną jesienią w większych skupiskach. Do niejadalnych grzybów w odcieniu fioletu należy zasłonak fioletowy. Jego cechą charakterystyczną jest metaliczny połysk kapelusza. Jadalne fioletowe grzyby (np. gąski nagie) można przyrządzać na patelni z cebulą, w marynacie z octu lub zrobić z nich farsz na pierogi . Warto pamiętać, aby niezależnie od gatunku grzyba, umyć go wcześniej pod bieżącą wodą. Jadalne fioletowe grzyby: gąska naga, gąsówka dwubarwna, lakówka ametystowa Do najczęściej spotykanych grzybów o fioletowej barwie należą: gąsówka fioletowawa (gąska naga), jej odmiana – gąsówka dwubarwna oraz lakówka ametystowa. Gąsówka fioletowawa to grzyb jadalny znany też pod nazwą: gąska naga, badełka naga, rycerzyk fioletowy, członka naga, gąska psia, gąska dzika. Rośnie jesienią (od września do listopada) w lasach iglastych i liściastych. Grzyb lubi wilgoć. Najczęściej można go spotkać w pobliżu krzewów jeżyn leśnych. Gąska naga rośnie częściej w większych skupiskach niż pojedynczo. Kapelusz osiąga do 15 centymetrów średnicy. Na spodniej stronie ma blaszki, które u młodych osobników mają barwę fioletową, a z czasem jaśnieją uzyskując kolor jasnobeżowy. Młode grzyby są koloru jasnej lilii, dopiero potem przybierają fioletowo-brązową barwę. Wysokość trzonu może sięgać około 12 centymetrów. Gąsówka dwubarwna to odmiana, która rośnie późną jesienią, czyli około listopada. Jest to grzyb występujący najczęściej na obrzeżach lasów, np. na łąkach i pastwiskach. Cechą charakterystyczną grzyba jest fioletowy trzon. Kapelusz ma kolor jasnego brązu, w odróżnieniu od gąski nagiej, u której jest on fioletowy. Blaszki u młodych okazów mają kolor białawy, u starszych –... Image by Po czym można odróżnić grzyby trujące od grzybów jadalnych? Dla wprawnego oka nie jest wyzwaniem odróżnienie muchomora sromotnikowego od czubajki kani czy gąski zielonki albo muchomora jadowitego od pieczarki łąkowej. Jednak wiele osób zbiera i przyrządza grzyby, które budzą wątpliwości, a czasami okazują się trujące. Trujące grzyby nawet poddane obróbce cieplnej zachowują swoje właściwości i mogą doprowadzić do śmierci. Dla wprawnego oka nie jest wyzwaniem odróżnienie muchomora sromotnikowego od czubajki kani czy gąski zielonki albo muchomora jadowitego od pieczarki łąkowej. Jednak wiele osób zbiera i przyrządza grzyby, które budzą wątpliwości, a czasami okazują się trujące. Trujące grzyby nawet poddane obróbce cieplnej zachowują swoje właściwości i mogą doprowadzić do śmierci. Środki ostrożności – grzyby trujące mogą zabić człowieka Mało doświadczeni grzybiarze do lasu powinni chodzić z atlasem grzybów , a już z pewnością dokonać z jego pomocą selekcji zebranych grzybów po powrocie do domu. Powinno się zbierać wyłącznie grzyby dobrze sobie znane i dojrzałe. Nierozwinięte grzyby trujące łatwo pomylić z innymi gatunkami. Główny Inspektorat Sanitarny radzi, by nie ufać ludowym sposobom sprawdzania, czy grzyby są trujące. Na niewiele się zda wrzucenie do gotujących się grzybów cebuli czy włożenie do garnka srebrnej łyżki. Grzyby trujące są niebezpieczne nawet po ugotowaniu, dlatego choćby gotowały się pół dnia, to pozostaną trujące. Także badanie zapachu i smaku grzybów nie jest skutecznym sposobem, wiele grzybów trujących nie ma nieprzyjemnego zapachu ani ostrego smaku. W lokalnym oddziale sanepidu specjaliści za darmo ocenią, czy grzyby są jadalne – ta metoda jest najlepsza w razie wątpliwości. Muchomory sromotnikowy i jadowity – grzyby trujące podobne do jadalnych Zjedzenie już 50 gramów muchomora sromotnikowego powoduje zgon. Ten grzyb trujący jest niebezpieczny także dlatego, że często myli się go z jadalnymi gatunkami – czubajką kanią, gąską zielonką, pieczarką łąkową czy pieczarką bulwiastą. Gatunki z rodziny pieczarkowatych są bardzo trudne do rozpoznania, a wśród nich bywają i grzyby trujące, i jadalne . Z pieczarkowatymi i z kanią bywa mylony też muchomor jadowity. Muchomor sromotnikowy: w zależności od... Małgorzata Rozenek-Majdan Ślub od pierwszego wejrzenia Trendy w koloryzacji włosów na wiosnę i lato 2022. Te odcienie robią mocne wrażenie Dopamine dressing to najgorętszy trend sezonu. Obłędną koszulę w stylu Małgorzaty Rozenek-Majdan kupisz w Sinsay za 39,99 Klaudia Halejcio w najmodniejszych spodniach tego lata. Podobne kupisz w Sinsay za 35 zł Urszula Jagłowska-Jędrejek Anna Lewandowska w modnym swetrze ponad tysiąc złotych. W Sinsay kupisz podobny za 50 złotych! Aleksandra Skwarczyńska-Bergiel Najmodniejsze buty na wiosenno-letni sezon. Te modele ma w szafie każda it-girl

napisz 5 grzybów trujących i jadalnych ( ile możesz ) dyplomiik :) 2010-10-20 14:43:11; Podaj 7 przykładów grzybów jadalnych nie jadalnych i trujących? 2013-03-20 18:30:27; Wymień 10 grzybów jadalnych i trujących 2011-10-18 20:24:15; Ile zebrał grzybów jadalnych, a ile trujących? 2010-03-23 16:29:07; Podaj 10 grzybów jadalnych i

Najbardziej trujące grzyby bywają łudząco podobne do grzybów jadalnych. Konsekwencje niewiedzy grzybiarzy-amatorów mogą być bardzo poważne, ponieważ grzyby trujące prowadzą do nieodwracalnych uszkodzeń wątroby oraz zaburzenia akcji serca i oddychania, co w konsekwencji może doprowadzić do śmierci. Sprawdź w GALERII ZDJĘĆ, które grzyby są najbardziej trujące, gdzie można je spotkać oraz jak je odróżnić od podobnych do nich grzybów jadalnych. Spis treściGrzyby trujące i podobne do nich grzyby jadalneInne trujące grzyby Według danych z publikacji przygotowanej przez specjalistów z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu (Oddział Grzyboznawczy) i Centrum Informacji Lasów Państwowych, grzyby najbardziej trujące, ze względu na zawartość substancji trujących o różnym sposobie i sile działania toksycznego na ludzki organizm, dzielimy na: grzyby śmiertelnie trujące, które uszkadzają głównie wątrobę i nerki oraz w dalszej kolejności inne narządy miąższowe (np. śledzionę, serce). Zawierają one swoiste jady, takie jak: amanityna, falloidyna, giromitryna, orelanina. Do tej grupy grzybów należą: muchomor sromotnikowy, muchomor jadowity, muchomor zielonawy, muchomor wiosenny, piestrznica kasztanowata, zasłonak rudy i zasłonak brodaty; grzyby trujące, które działają na system nerwowy. Dzięki zawartości toksycznej muskaryny powodują podrażnienie ośrodkowego układu nerwowego i układu przywspółczulnego, co prowadzi do wystąpienia tzw. objawów muskarynowych (poty, ślinotok, łzawienie, zwężenie źrenic, zwolnienie akcji serca i zaburzenia oddychania). Do tej grupy grzybów należą: strzępiaki (np. strzępiak ceglasty), lejkówka jadowita (odbielona) i strumykowa, muchomor czerwony i plamisty, wieruszka zatokowata, krowiak podwinięty (olszówka), maślanka wiązkowa, czubajka czerwieniejąca (odmiana ogrodowa), czernidłak pospolity. Muchomora czerwonego, ze względu na charakterystyczny wygląd, nie można pomylić z żadnym grzybem jadalnym, w związku z tym do zatruć dochodzi bardzo rzadko. Jednak podczas grzybobrania szczególną ostrożność powinni zachować rodzice, ponieważ muchomor czerwony jest szczególnie niebezpieczny dla małych dzieci - zjedzony na surowo, daje silne muskarynowe objawy zatrucia. Warto wiedzieć, że muchomor czerwony posiada bezwonny miąższ o łagodnym smaku. Czytaj także: Niezbędnik idącego na grzyby Zatrucia grzybami. Masz te objawy? To może być zatrucie grzybami Zatrucie grzybami jadalnymi. Kiedy grzyby jadalne mogą być szkodliwe? Zatrucie borowikiem szatańskim - objawy. Pierwsza pomoc w przypadku zatrucia "szatanem" Grzyby trujące i podobne do nich grzyby jadalne 1. Muchomor sromotnikowy Muchomor sromotnikowy, inaczej zielonawy, bedłka cebulasta, podsadka zielona, ma kapelusz zielonkawy, ciemniejszy pośrodku. Blaszki za młodu pokryte białą osłoną, z wiekiem kremowo-zielonkawe. Trzon biały z zielonkawym odcieniem, tkwiący w odstającej białej pochwie, w górnej części ma biały pierścień, a poniżej niego zygzakowaty wzór. Miąższ biały, nie zmienia barwy po uszkodzeniu. Najbardziej trujący. Nie wolno go zrywać! Zawiera amatoksynę trwale uszkadzającą wątrobę i inne narządy. Objawy występują po 8-12 godzinach. Gdzie rośnie? Muchomor sromotnikowy rośnie od lipca do października, zarówno w okolicach dębów i buków, jak i sosen. Można pomylić z: gąską zielonką, gołąbkiem zielonawym. Jak je odróżnić? Cały owocnik gąski zielonki jest w kolorze żółtozielonym. Trzon jest cylindryczny i bardziej masywny niż długi trzon sromotnika. Jego blaszki są żółtozielone. Ponadto gąska zielonka najczęściej rośnie w piaskach. Z kolei gołąbek zielonawy nie ma pierścienia pod kapeluszem. Ponadto jego cechą charakterystyczną jest popękana i podzielona na poletka powierzchnia (występuje to tylko na starszych owocnikach). Jego trzon jest prosty i cylindryczny; nie posiada pierścienia, bulwy i pochwy. 2. Muchomor jadowity Muchomor jadowity, inaczej: muchomor cętkowany lub panterowy, bedłka pstrokata, muchar plamisty, ma biały, z wiekiem żółknący kapelusz, początkowo jajowaty, potem dzwonkowato-stożkowaty, o średnicy do 10 cm. Biało-kremowe blaszki na początku zakrywa błoniasta osłona. Osadzonyw pochwie, pełny biały trzon (wysokość do 15 cm) z pierścieniem (pozostałość osłonki), pokryty włóknistymi łuseczkami, na starość pusty. Biały miąższ po przekrojeniu nie zmienia barwy. Ma nieprzyjemny zapach, przypominający chlor. Śmiertelnie trujący, nie wolno go kosztować, by sprawdzić smak. Gdzie rośnie? Muchomor jadowity owocnikuje od czerwca do września, najczęściej w lasach iglastych. Można pomylić z: pieczarką polną i gęśnicą wiosenną (zwaną gąską majówką, majówką wiosenną). Jak je odróżnić? W odróżnieniu od muchomora, pieczarki nie mają bulwy i ruchomej pochwy u nasady trzonu oraz białawych blaszek (u pieczarke blaszki są szare z wiekiem ciemniejące). Z kolei gąska majówka ma stosunkowo gruby, krótki i kremowobiały trzon, bez pierścienia. 3. Muchomor plamisty Kapelusz z prążkowanym brzegiem, brązowożółty lub brązowoszary, pokryty białawymi łatkami, o białych blaszkach (u dojrzałych osobników osiąga on średnicę 12 cm) osadzony na białym trzonie (o wysokości 6-15 cm i grubości 1-2 cm), za młodu pełnym, z wiekiem pustym, z wydłużoną bulwką u podstawy i pozostałościami osłony blaszek w postaci pierścieni. Biały, kruchy miąższ ma zapach surowych ziemniaków i rzodkwi oraz słodkawy smak. Jest śmiertelnie trujący, zawiera te same toksyny, co muchomor czerwony. Objawy zatrucia to nudności, wymioty, biegunka, halucynacje, drgawki. Gdzie rośnie? W lasach liściastych (rzadziej w iglastych), od czerwca do października. Występuje pojedynczo lub w małych grupach. Można pomylić z: czubajką kanią. Jak je odróżnić? Czubajka kania ma jasnobeżowy kapelusz z ciemniejszymi (zazwyczaj brązowymi) łatkami. Cechą charakterystyczną grzyba jest garbek na środku kapelusza. Ponadto u górze trzonu, który jest brązowy w zygzakowaty deseń, znajduje się ruchomy pierścień. 4. Hełmówka obrzeżona Kapelusz początkowo jest wypukły, a u starszych egzemplarzy robi się płaski i osiąga średnicę do 5 cm. Kolor grzyba oscyluje pomiędzy bladobeżowym, miodowym a żółtobrunatnym. Warto wiedzieć, że kapelusz grzyba wysychając, jaśnieje od wierzchołka. Ciemnobrunatny, walcowaty trzon osiąga wysokość 2-8 cm i posiada pierścień, pod którym znajdują się podłużne włókienka bez łusek. Miąższ pachnie mąką i jest żółtawy. Gdzie rośnie? Grzyb jest saprotrofem, w związku z tym porasta pnie drzew liściastych i iglastych. Można go spotkać także na ściółce leśnej. Owocnikuje od sierpnia do końca jesieni. Można pomylić z: łuszczakiem zmiennym. Jak je odróżnić? Łuszczak zmienny jest ciemniejszy (brązowy lub cynamonowobrązowawy), ma ostające łuski (które znajdują się na skórzastym pierścieniu, w górnej części trzonu) i nie pachnie mąką. 5. Strzępiak ceglasty Strzępiak ceglasty ma biały, następnie słomkowo-kremowy kapelusz (o średnicy 3-7 cm) zmienia barwę z wiekiem lub po uszkodzeniu na ceglastą, na początku stożkowaty z podwiniętym brzegiem, z czasem rozpostarty z wywiniętym brzegiem, z wiekiem pęka promieniście. Blaszki białe, później oliwkowo-czerwonawe, czerwienieją po uszkodzeniu. Trzon (mierzy zazwyczaj 4-6 cm) biały, pełny, z wiekiem ciemnieje do cynobrowego, miąższ biały, po przekrojeniu plamiście czerwienieje, ma słodkawy, przyjemny, owocowy zapach. Śmiertelnie trujący, zawiera dużo muskaryny, obecnej również w niektórych muchomorach. Gdzie rośnie? Grzyb owocnikuje od maja do lipca nie tylko w lasach liściastych i parkach (najczęściej pod bukami), lecz także w ogrodach, a nawet cmentarzach. Można pomylić z: gęśnicą wiosenną i pieczarką polną. Jak je odróżnić? Pieczarki posiadają gęsto rozmieszczone blaszki w kolorze do różowego aż po brązowoczarny. Gęśnica wiosenna inny, mączny zapach, nie ma stożkowatego kapelusza i nie czerwienieje po uszkodzeniu. 6. Lejkówka jadowita (odbielona) Lejkówka odbielona posiada płaski kapelusz o średnicy 2-5 cm i walcowaty trzon o wymiarach: wysokość 2-4 cm, grubość 4-6 mm (w kolorze od białego do cielistego). Blaszki są białe lub szarobiałe, gęste, ścieśnione. Cechą charakterystyczną lejkówki jadowitej są mięsiste plamy na kapeluszu. Warto wiedzieć, że młode egzemplarze są całe białe. Gdzie rośnie? Grzyb rośnie od sierpnia do listopada na skraju lasów liściastych, łąkach uprawnych i obrzeżach dróg. Można pomylić z: twardzioszkiem przydrożnym. Jak je odróżnić? Trzon twardzioszka ma bladoochrowy kolor, a jego blaszki są bardzo rzadkie, białawe, a po deszczu ochrowe (żółtobrązowe lub pomarańczowobrązowe). 7. Piestrzenica kasztanowata Piestrzenica kasztanowata posiada czerwonobrunatny lub brunatnoczerwony, nieregularnie pofałdowany kapelusz, który z wyglądu przypomina mózg. Jest on zrośnięty z krzywym, krótkim, prawie niewidocznym trzonem. Grzyb może osiągać do 12 cm wysokości i do 15 cm szerokości. Gdzie rośnie? W lasach liściastych (zazwyczaj na korzeniach drzew i pniakach) oraz w miejscu wyrębu drzew, najczęściej od marca do maja. Można pomylić ze: smardzem jadalnym. Jak je odróżnić? Smardz ma kapelusz (główkę) nieregularnie kulisty (jajowaty lub stożkowaty) o charakterystycznej powierzchni (żeberka tworzące jamki); zazwyczaj w barwie beżowej lub ochrowej. Ponadto smardz ma jaśniejszy i dłuższy trzon niż piestrzenica. 8. Zasłonak brodaty Początkowo zasłonak brodaty ma fioletowy kapelusz o kulistym kształcie, który z czasem staje się wypukły i zmienia kolor na jasną ochrę. Starsze egzemplarze stają się srebrzystobiałe. Trzon w kształcie maczugi, którego wysokość nie przekracza 10 cm, posiada fioletowawą, połyskliwą, pajęczynowatą zasnówkę. Cechą charakterystyczną zasłonaka jest nieprzyjemny zapach acetylenu. Gdzie rośnie? Można go spotkać od początku lata do późnej jesieni w lasach iglastych i liściastych. Można pomylić z: płachetką kołpakowatą, gąsówką nagą. Jak je odróżnić? Zarówno płachetka kołpakowata, jak i gąsówka naga nie posiadają zasnówki i nieprzyjemnego zapachu. 9. Wieruszka zatokowata Kapelusz wieruszki zatokowatej, który może osiągnąć do 18 cm średnicy, jest lśniący i wypukły. Ma kolor ochry, kości słoniowej lub szarobrunatny. Blaszki są zatokowato przyrośnięte (stąd nazwa grzyba). Trzon osiąga do 12 cm wysokości. Miąższ grzyba ma charakterystyczny zapach mąki. Gdzie rośnie? w lasach liściastych (zazwyczaj pod bukami i dębami), od końca maja do początku jesieni. Można pomylić z: majówką wiosenną, sadówką posadką i lejkówką mglistą. Jak je odróżnić? miąższe ww. grzybów nie pachną mąką, a ich kapelusze nie są błyszczące, tylko matowe. 10. Maślanka wiązkowa Maślanka wiązkowa, inaczej łysiczka trująca, ma siarkowożółty kapelusz z blaszkami o podobnej barwie, z ceglastym środkiem, najpierw dzwonkowaty, później rozpostarty z płaskim garbem i podwiniętym brzegiem, trzon siarkowżółty, u dołu brązowawy, pusty. Żółty miąższ nie zmienia barwy po uszkodzeniu. Powoduje silne zaburzenia jelitowe w 2-3 godziny od spożycia. Gdzie rośnie? Na murszejących pniach drzew iglastych i liściastych (zazwyczaj od maja do grudnia). Można pomylić z: maślanką łagodną Jak je odróżnić? maślanka miodowa jest bardziej rdzawopomarańczowa. Maślanka wiązkowa różni się od niej także wybitnie gorzkim smakiem. Czytaj też: Okratek australijski (palce diabła) - czy ten egzotyczny grzyb jest trujący? Inne trujące grzyby Wilgotnica stożkowa Inaczej: wilgotnica czerniejąca lub wysmukła, bedłka koniczna, ma kapelusz jasnopomarańczowy, z wiekiem przebarwiający się na czarno, stożkowaty, często podzielony nieregularnie na płaty, o białych blaszkach przebarwiających się na szaropomarańczowe i czarne. Trzon cylindryczny, żółtawy, z wiekiem czerniejący. Miąższ blady, o łagodnym zapachu. Zjedzony w większych ilościach wywołuje zaburzenia trawienne. Krowiak podwinięty Krowiak podwiniety, inaczej olszówka, olchówka, krowia gęba, świnka, ma kapelusz rdzawobrązowy lub oliwkowbrązowy, z wiekiem rozpostarty, zapadnięty pośrodku, błyszczący i lepki, blaszki początkowo kremowe, później czerwonobrązowe, zbiegające na pełny trzon. Miąższ żółtawy lub rdzawobrązowy ma przyjemny owocowy zapach. Uciśnięte miejsca brązowieją. Bezpośrednio po zjedzeniu pojawiają się zaburzenia żołądkowo-jelitowe, a grzybowe toksyny kumulują się w organizmie, uszkadzając wątrobę. Kilkakrotne zjedzenie krowiaka podwiniętego może prowadzić do śmierci. Można pomylić z: rydzem (mleczajem świerkowym), którego dojrzałe egzemplarze mają pusty trzon, a uciśnięte blaszki przebarwiają się na zielono. Gołąbek wymiotny Inaczej: bedłka, surojadka trująca, gorzkówka, czartopłoch, psi grzyb. Ma kapelusz jaskrawoczerwony, wiśniowy, z wiekiem różowawy, rozpostarty z białymi lub jasnokremowymi blaszkami, osadzony na białym, cylindrycznym trzonie, z wiekiem w środku watowatym lub pustym. Miąższ biały lub różowawy, nie zmienia barwy po przekrojeniu i ma owocowy, przyjemny zapach oraz mocno palący smak. Nie jest śmiertelnie trujący, ale wywołuje bóle brzucha, mdłości i wymioty. Grzybówka czysta Inaczej: grzybówka fioletowawa. Ma nieduży, do 4 cm, cielistoliliowy, fioletowawy lub szarobienieskawy kapelusz, płaski z niewielkim garbkiem pośrodku. Szarobiaławe blaszki są osadzone na białawym lub szarofioletowym, pustym w środku, wysmukłym trzonie. Wodnisty miąższ wydziela silną woń rzodkwi. Wywołuje zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Zawiera niebezpieczne substancje psychotropowe! Gąska tygrysia Ma ciemnoszary, popielaty lub szarobeżowy kapelusz o białawych, z wiekiem żółtawych blaszkach, w młodości z kroplami wodnistej wydzieliny, osadzony na cylindrycznym, masywnym, białym, pełnym trzonie. Miąższ kremowy, nie zmienia barwy po uszkodzeniu. Niezbyt wyrazisty smak i zapach. Wywołuje bóle brzucha, wymioty, biegunkę, zawroty głowy od 15 minut do 2 godzin po spożyciu; objawy trwają do kilku godzin, niekiedy konieczna jest hospitalizacja. Borowik szatański Borowik szatański, inaczej szatan, szataniak, smoczy łeb, truciciel, diabelnik, ma półkulisty, białawy kapelusz w jasno- lub srebrnoszarym odcieniu, z rurkami o pomarańczowożółtym lub karminowoczerwonym odcieniu, osadzony na beczułkowatym, czerwonawym trzonie. Białawy miąższ sinieje po przekrojeniu, nie ma wyrazistego smaku, dojrzałe egzemplarze mają nieprzyjemny zapach gnijącej cebuli. Silnie trujący na surowo. Można pomylić z: borowikiem szlachetnym. Szatan różni się od niego jaśniejszym kapeluszem, czerwonawym kolorem trzonu oraz tym, że uszkodzony miąższ sinieje. Tęgoskór pospolity Inaczej: tęgoskór cytrynowy lub cuchnący, purchawka kartoflana, fałszywa trufla, kurzawka, bycze jaja. Tęgoskór pospolity ma kulisty owocnik koloru słomkowego lub brązowo-żółtego, ze szczątkowym trzonem, twardy i ciężki; powierzchnia spękana na duże poletka, z wiekiem pokrywa się łuskami. Z czasem osłona owocnika rozrywa się, uwalniając zarodniki. Wnętrze białe, z czasem różowieje, siwieje, staje się brudnoliliowe lub czarne z siwym odcieniem jak utarty mak, pod koniec zamienia się w sproszkowaną brązową masę zarodników. Młode grzyby mają silny korzenny zapach, stare – raczej nieprzyjemny, przypominający zapach gazu miejskiego. Najbardziej trujące są dojrzałe owocniki. Można pomylić z: jadalnymi purchawkami, które są znacznie bardziej miękkie, i z truflami, które w całości rozwijają się pod ziemią. Muchomor królewski Kapelusz w odcieniach jasnego brązu, pokryty łatkami, początkowo bulwiasty, zamknięty, z czasem półkulisty i rozpostarty, u dojrzałych owocników z karbowanym brzegiem, blaszki białe lub kremowożółte, z początku częściowo zakryte żółtawą osłoną. Trzon białawy lub białożółtawy ma wyraźny biały lub żółtawy pierścień o żółtawym ząbkowaniu. Miąższ nie zmienia barwy po przekrojeniu, ma słabo wyczuwalny smak i zapach. Zawiera te same substancje toksyczne co muchomor czerwony i jest w podobnym stopniu trujący. Można pomylić z: podobny do czubajki kani, która różni się od niego trzonem pokrytym łuskami i orzechowym zapachem. Umieszczony w czerwonej księdze grzybów polskich zagrożonych wyginięciem. Muchomor czerwony Muchomor czerwony, inaczej: muchomor prawdziwy, muchotrutka, muszorka, ma kapelusz o intensywnie czerwonej lub jasnopomarańczowej barwie z charakterystycznymi białymi łatkami, początkowo półkulisty, później rozpostarty, o białych blaszkach. Trzon biały lub żółtawy, cylindryczny na bulwiastej podstawie, ma wyraźny pierścień o podobnej barwie. Biały miąższ, bez zapachu, o łagodnym smaku, nie zmienia barwy po uszkodzeniu. Trujący, zawiera toksyny: muscimol, kwas ibutenowy i niewielkie ilości muskaryny. Zatrucie osoby dorosłej rzadko kończy się śmiertelnie, ale w przypadku dzieci skutki są tragiczne. W tekście wykorzystano fragmenty artykułu Joanny Anczury z miesięcznika "Zdrowie". Jaki to grzyb? Pytanie 1 z 10 Jaki to grzyb? maślak sitarz borowik szlachetny pieprznik jadalny

1. Grzyby (Fungi) tworzą obok zwierząt (Animalia) i roślin (Plantae) odrębne, wielkie królestwo eukariotycznych żywych organizmów. Występują we wszystkich strefach klimatycznych, głównie na lądach, ale też w wodach, zarówno słonych jak i słodkich. Rzeczywista liczba gatunków grzybów jest bardzo duża.

Odpowiedzi złσткσ odpowiedział(a) o 20:39 Jadalne:-borowiki-podgrzybki-koźlarze-rydze-pieprzniki-czubajki-gąski-opieńki-maślak-pieczarkaTrujące:-muchomor sromotnikowy-muchomor czerwony-czernidłaki-Hełmówka obrzeżona-czubajki-olszówki-strzępiak ceglasty -zasłonak rudy- lejkówka odbielona-łysiczki-gąska tygrysowata:) EKSPERTAgam124 odpowiedział(a) o 20:30 grzybów jadalnych należą: borowiki, podgrzybki i koźlarze, rydze, pieprzniki, czubajki, gąski i opieńki, a także rosnące pod ziemią silnie trujące gąska tygrysowata (Tricholoma pardinum)muchomor czerwony (Amanita muscaria)muchomor jadowity (Amanita virosa)muchomor królewski (Amanita regalis)muchomor plamisty (Amanita panterina)muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides)pieczarka żółtawa (Agaricus xanthodermus)piestrzenica kasztanowata piestrzenica olbrzymia strzępiak ceglasty strzępiak gwiaździstozarodnikowy strzępiak strzępiasty tęgoskór brodawkowany wieruszka zatokowata zasłonak Iza001 odpowiedział(a) o 20:51 jadalne;-mleczaj smaczny-łuszczak zmienny-mleczaj rydz-pieczarka ląkowa-gołąbek zielonawy-żółciak siarkowy-lejkówka szarawa-uszak bzowy-czubajka kania-pieprznik szaryniejadalne i trujace-muchomor zielonawy-muchomor jadowity-muchomor cytrynowy-muchomor czerwony-łysiczka trujaca-gołąbek wymiotny-gąska siarkowa-krowiak aksamitny-pieniążnica szerokoblaszkowa-piestrzenica kasztanowata MućkaxDD odpowiedział(a) o 14:01 Jadalne:Opieńka Miodowa ( inaczej opieniek,podpieniek itp.)Borowik SzlachetnyRydzCzubajka KaniaPieprznik ( inaczej kurka)PrawdziwekPodgrzybek BrunatnyMaślakPieczarkaKoślarz Babka_______________Trujace:Muchomor SromotnikowyLisówka pomarańczowaMuchomor jadowityBorowik SzatańskiMuchomor cytrynowyŁysiczka trującaGąska zielonaStrzępiak ceglastyZasłonak RudawyPiestrzenica kasztanowataC;Liczę na naj. Uważasz, że znasz lepszą odpowiedź? lub

hGaOpy.